ABD Savunma Bakanlığı'na ait "gizli" ve "çok gizli" ibareli istihbarat belgelerinin sosyal medyaya sızması gündemdeki yerini koruyor.

Belgeler Washington yönetiminin hem müttefikleri hem de rakipleri üzerinde yürüttüğü istihbarat çalışmalarını ortaya koyarken, ABD'li yetkililer sızıntıların bazı "hassas kaynakları" tehlikeye atmasından ve diplomatik ilişkilere zarar vermesinden endişe ediyor.

Belgelerde yer alan bilgilerden önemli bir kısmının kış aylarında toplanan istihbarat sonrasında şubat ve martta rapor haline getirildiği biliniyor.

Ancak sızıntının boyutu henüz tam olarak tespit edilebilmiş değil.

Pazartesi günü konuyla ilgili gazetecilerin sorularını yanıtlayan Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü John Kirby, daha fazla belgenin ortaya çıkmasını bekleyip beklemedikleri yönünde gelen bir soruya şu şekilde yanıt vermişti:

Hakikat ve sorduğunuz sorunun dürüst cevabı şu: Bilmiyoruz. Ve bu bizim için bir endişe kaynağı mı? Maalesef ki, evet.

Konuyla ilgili Independent Türkçe'nin sorularını yanıtlayan Türkiye'nin eski ABD Büyükelçisi Faruk Loğoğlu, ABD'nin müttefikleri üzerinde yaptığı istihbarat çalışmalarının diğer ülkeler tarafından da yapılıyor olabileceğini söyledi.

İstihbarat çalışmalarının savaşın gidişatını değiştirmek ihtimalinin düşük olduğunu belirten Loğoğlu, "Böyle bir ortamda, bu istihbarat çalışmalarını sadece ABD değil, Rusya da Almanya da bütün ülkeler yapar. Tahminim Türkiye de yapar. Amerikalılar baskın çünkü, birikim ve teknoloji bakımından öndeler. Ukrayna'yla yakın ilişkileri olduğu için bilgi kaynaklarına erişimleri de daha kolay. Ancak istihbarat çalışmalarının savaşın gidişatını değiştirebileceğini düşünmüyorum" dedi. 

Belgeler nasıl ortaya çıktı?

İstihbarat belgelerinin nasıl bakanlık dışına çıkarılarak sosyal medyaya sızdığı henüz netlik kazanmış değil.

İlk olarak ağırlıklı şekilde bilgisayar oyunu oynayanların kullandığı bir sosyal medya platformu olan Discord'da ortaya çıkan belgelerin birkaç ay önce paylaşılmaya başlandığı düşünülüyor.

Belgelerin çıkış noktası ise Discord'da Ukrayna'daki savaşın tartışıldığı bir sohbet odası. Sohbet odasının katılımcılarından birine göre, Ukrayna savaşıyla ilgili tartışmalar devam ederken kullanıcılardan biri, belgelerin fotoğraflarını grupta paylaşmaya başlıyor. 

Belgeler birkaç hafta öncesine kadar kimse tarafından fark edilmezken, sosyal medyada dolaşmaya başlamasıyla birlikte büyük medya kuruluşlarının dikkatini çekiyor ve ABD Adalet Bakanlığı konuyla ilgili soruşturma başlatıyor.

Araştırmacı gazetecilik platformu Bellingcat'in incelemesine göre ilk olarak "Thug Shaker Central" isimli sohbet odasında paylaşılan belgeler daha sonra buradan Discord'daki "WowMao" isimli bir odaya taşındı. Belgeler, bu odada paylaşılmasının ardından hızlı bir şekilde diğer sosyal medya platformlarına yayıldı.

Belgelerin ilk kez paylaşıldığı sohbet odasında bulunan 18 yaşında bir kullanıcı, AP'ye yaptığı açıklamada belgelerin ilk kez kullanıcı adı "the O.G" olan bir kişi tarafından paylaşıldığını söyledi. Aynı kullanıcı, belgeleri paylaşan kişinin ideolojik ve siyasi bir amaçtan çok, gruptaki diğer kişileri etkilemek ister görüntüde olduğunu belirtti.

Sızan belgeler ne kadar önemli?

Sosyal medyaya sızan istihbarat belgeleri, çıktısı alınmış gizli belgelerin bir odada çekilen fotoğraflarından ibaret. Fotoğraflarda yer alan ofis araç gereçleri gibi rutin detaylar, belgelerin aynı odada fotoğraflandığını gösteriyor. 

Sızan birçok belgenin aralarında ABD Genelkurmay Başkanı Milley'nin de olduğu üst düzey Pentagon liderliği için hazırlanan raporlar olduğunu düşünülüyor. Belgelerde NSA, CIA ve DIA gibi güvenlik kurumlarının ilgili olaylarla ilgili değerlendirmeleri de yer alıyor.

Birçoğu "gizli" ibareli olan belgelerin bazılarında "NOFORN" damgası bulunuyor. Bu damga, belgenin yabancı ülkelerle paylaşılamayacağı anlamına geliyor. Bunun dışında, sızan belgeler içinde ABD'nin yakın müttefikleriyle paylaşılabilecek statüde olanlar da var, en yüksek önem statüsündeki "çok gizli" damgalı belgeler de.

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

• 2/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 3/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 4/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 5/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

• 6/30

  18 Kasım 2024 - Brezilya yerlileri Rio de Janerio'daki G20 zirvesi öncesinde düzenlediği protestoda ABD Başkanı Joe Biden, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun figürlerini suya gömdü. Protesto, dünyanın en zengin ülkelerinin gezegendeki iklim ve biyolojik çeşitlilik sorunlarının çözümüne liderlik etmedikleri söylemiyle düzenlendi (Pablo Porciuncula/AFP)

• 7/30

  16 Kasım 2024 - Ölen bir kambur balina, Güney Afrika'nın yasama başkenti Cape Town'da Ulusal Deniz Kurtarma Enstitüsü (NSRI) tarafından çekiliyor. Avcılık, geçmişte kambur balina sayısında ciddi bir düşüşe yol açmıştı. ABD, 1973'te tüm kambur balinaları nesli tehlikede kategorisine almıştı. 1985'te ticari balina avcılığına getirilen moratoryum, kambur balina popülasyonunun artışında önemli bir rol oynadı. ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi, halihazırda 14 farklı popülasyonun 4'ünün neslinin tehlikede, birininse tehdit altında olduğunu bildiriyor (Nic Bothma/Reuters)

• 8/30

  15 Kasım 2024 - Bangkok'ta bir kadın, Loy Krathong festivali sırasında nehir tanrıçasına şükranlarını sunmak için yaprak ve çiçeklerden yapılmış Krathong'u parktaki bir lagüne yerleştiriyor. Festival her yıl, Tayland Ay takviminin 12. ayında, dolunayda kutlanıyor. Ülkedeki en büyük festivallerden biri olan Loy Krathong'da Taylandlılar, su tanrıçasına şükranlarını temsil eden adakları küçük teknelerle yüzdürüyor. Bununla kirlilik veya israf gibi davranışları için af da diliyorlar (Chalinee Thirasupa/Reuters)

• 9/30

  14 Kasım 2024 - National Geographic Pristine Seas, Pasifik Okyanusu'ndaki Solomon Adaları'nın yakınında keşfedilen dünyanın en büyük mercanının 24 Ekim'de çekilen fotoğrafını bugün paylaştı. Bilim insanları, Pristine Seas araştırma gemisinde çalışırken buldukları mercanın "hayat ve renkle dolu" önemli bir keşif olduğunu söylüyor. Genişliği 34 metre ve 5 metreden daha yüksek olan mercan, uzaydan bile görülebiliyor. Devasa mercanın 300 yıllık olduğu tahmin ediliyor (Manu San Felix/National Geographic Pristine Seas/AFP)

• 10/30

  13 Kasım 2024 - Fransa'da, Michelin'in Clermont-Ferrand'daki merkezinde düzenlenen eylemde, Genel Emek Konfederasyonu ceketi giyen bir protestocu bir sis bombasının yanından geçiyor. Araç lastiği üreticisi Michelin, 5 Kasım'da 1250'den fazla kişinin çalıştığı iki fabrikasını kapatmayı planladığını açıklamış ve kararın "son çare" olarak alındığını söylemişti. Sadece işten çıkarma planlarından vazgeçilmesini değil, maaş artışının da garanti altına alınmasını talep eden sendikalarla şirket yönetimi arasında henüz bir uzlaşmaya varılamadı (Olivier Chassignole/AFP)

• 11/30

  12 Kasım 2024 - Bakü'deki Birleşmiş Milletler iklim değişikliği zirvesi COP29'un açılış töreninde dansçılar performans sergiliyor. Bu sene gerçekleştirilen COP’ta ülkelerin enerji politikalarının yanı sıra yeni kolektif finansal hedeflerin belirlenmesi bekleniyor. Zirve, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de başladı. İklim aktivistleri pazartesi günü Gürcistan'da bir miting organize ederek Azerbaycan'ın iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmasını protesto etmişti. Tiflis'te bir araya gelen birçok aktivist, Azerbaycan'ın baskıcı politikaları nedeniyle iklim görüşmelerine ev sahipliği yapmayı hak etmediğini savunmuştu. Greta Thunberg, Azerbaycan'ın zirveyi "işlediği suçları ve insan hakları ihlallerini yeşil aklama yoluyla örtbas etme şansı" gibi gördüğünü ileri sürmüştü (Maxim Shemetov/Reuters)

• 12/30

  11 Kasım 2024 - Sudan ordusuyla ilişkili silahlı kişileri taşıyan kamyon, ülkenin doğusundaki Gedaref sokaklarında. Sudan'da rakip generaller arasında Nisan 2023'ten beri süren savaş onbinlerce kişinin ölümüne ve 11 milyondan fazlasının da yerinden olmasına yol açtı. Birleşmiş Milletler'e göre yerinden edilenlerden 3,1 milyonu ülke sınırları dışında sığınacak bir yer arıyor (AFP)

• 13/30

  10 Kasım 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Deyr El Balah'ta Filistinliler yemek kuyruğunda. BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) Genel Komiseri Philippe Lazzarini, Gazze'nin kuzeyinde kıtlık yaşanabileceğini belirterek, "Açlık İsrail devleti tarafından silah olarak kullanılıyor" dedi. Lazzarini, "Gazze Şeridi'ne girmesine izin verilen yardım yetersiz. Günde ortalama 30 tırın biraz üzerinde ve bu günlük ihtiyacın yalnızca yüzde 6'sına tekabül ediyor" ifadelerini kullandı (Ramadan Abed/Reuters)

• 14/30

  9 Kasım 2024 - Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, Berlin Duvarı'nın yıkılışının 35. yıldönümünde düzenlenen çiçek bırakma törenine katıldı. Törende Soğuk Savaş döneminde Doğu Berlin'den Batı Berlin'e geçerken hayatını kaybedenler anıldı. Berlin Duvarı'nın yıkılışının yıldönümü kapsamında her yıl canlı müzik, sergiler ve eski duvarın bir ucundan diğerine yapılan koşu da dahil olmak üzere çeşitli etkinlikler gerçekleştiriliyor (Ebrahim Noroozi/AP)

• 15/30

  8 Kasım 2024 - İspanya'daki atlı sivil muhafızlar, ölümcül afetin ardından ülkenin doğusundaki Valensiya bölgesinde zarar gören araçların yanından geçerek mağdurları arıyor. Ülkede son 50 yılda yaşanan en kötü sel felaketi, 210'dan fazla kişinin ölümüne, onlarca kişinin kaybolmasına ve kasabaların çamur altında kalmasına yol açtı. Sel özellikle Valensiya'da büyük bir yıkıma sebep oldu (Jose Jordan/AFP)

• 16/30

  7 Kasım 2024 - Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye sarılıyor. Avrupa Siyasi Topluluğu'nun 5'inci zirvesi, kıtanın karşı karşıya olduğu güvenlik zorluklarını ele almak amacıyla Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de başladı. Zirvede Avrupa Birliği üyesi ülkelerin liderleriyle üye olmayan ülkelerin liderleri bir araya geliyor. Ana gündem maddeleri arasında düzensiz göçle mücadele, ekonomi güvenliği ve iklim de var (Ludovic Marin/AFP)

• 17/30

  6 Kasım 2024 - 2024 ABD Başkanlık Seçimi'ni kazanan Donald Trump, Florida eyaletindeki West Palm Beach Kongre Merkezi'nde konuşma yaptı. Trump, zafer konuşmasında kendisini destekleyen herkese teşekkür etti ve ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulundu. Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterse de Trump, salıncak eyaletlerde kazanarak zafere ulaştı. Trump, rakibi Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'ten yaklaşık 5 milyon fazla oy aldı (Jim Watson/AFP)

• 18/30

  5 Kasım 2024 - ABD'nin New York kentinde seçmenler oy kullanıyor. ABD'de seçim gününe gelindi ve Demokrat Parti'nin adayı Kamal Harris'le Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump arasındaki yarış haftalardır başa baş ilerliyor. Seçimin sonucunu 7 salıncak eyaletteki oyların belirleyeceği düşünülüyor (Leonardo Munoz/AFP)

• 19/30

  4 Kasım 2024 - İspanya'nın Valensiya bölgesindeki Alfafar'ın caddelerinde polis memurları sokaklardaki çamurun temizlenmesine yardım ediyor. İspanya'da uzun zamandır görülen en kötü sel felaketinde hayatını kaybedenlerin sayısı 217'ye ulaşırken arama kurtarma çalışmaları hâlâ sürüyor. Yetkililer sokakların temizlenmesinin en az bir hafta süreceğini belirtirken bölgede 17 bin polis, jandarma, asker ve sivil koruma görevlisi çalışıyor (Jose Jordan/AFP)

• 20/30

  3 Kasım 2024 - Brezilya'daki Formula 1 Sao Paulo Grand Prix'sini Red Bull Racing'in Hollandalı pilotu Max Verstappen kazandı. "Uçan Hollandalı", son derece kaotik geçen yarışa 17. sıradan başlamıştı. İkinci ve üçüncü sırayı Alpine pilotları Esteban Ocon ve Pierre Gasly alırken, pilotlar şampiyonasında Verstappen'le Norris arasındaki fark 62'ye çıktı (Nelson Almeda/AFP)

• 21/30

  2 Kasım 2024 - Hindistan'ın Mumbai şehrinde, Ölüler Günü'nde mezara çiçek koyan bir kadının drone görüntüsü. Cadılar Bayramı'yla başlayan üç günlük dönemde, Hıristiyanlar ölülerle yaşayanlar arasındaki perdenin kalktığına inanıyor. Hıristiyanlar, Hindistan nüfusunun yalnızca yüzde ikisini oluşturuyor. Geçen ay çeşitli Hıristiyan mezheplerinin liderleri, kendilerine yönelik şiddetteki artışı protesto etmek üzere Yeni Delhi'de eylem düzenlemişti (Francis Mascarenhas/Reuters)

• 22/30

  1 Kasım 2024 - Afrika penguenleri, Cape Town yakınlarında turistlerin uğrak noktalarından olan penguen kolonisinde, sahilde dinleniyor. Boulders penguen kolonisi 1983'te kurulmuş ve kolonideki kuş sayısı çevredeki ada kolonileri sayesinde artırılmıştı. Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) yakın zamanda Afrika penguenini, nesli tehlike altında olan türlerden nesli kritik tehlikedeki tür kategorisine taşıdı. Halihazırda popülasyonunun yüzde 97'sini kaybetmiş olan kuşun nesli, bir değişiklik olmadığı takdirde 4 bin günden kısa bir süre içinde tükenebilir (Rodger Bosch/AFP)

• 23/30

  31 Ekim 2024 - ABD'nin Missouri eyaletindeki St. Charles kentinde bir yurttaş, Cadılar Bayramı'na özel kıyafetiyle oy kullandı. Seçime sayılı günler kala Kamala Harris ve Donald Trump arasındaki yarış başabaş devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden'ın, destekçilerini "çöp" diye nitelemesi üzerine Cumhuriyetçi Parti'nin başkan adayı Trump, çöp kamyonuna bindi. Öte yandan Arnold Schwarzenegger, Kamala Harris'i desteklediğini açıkladı (Robert Cohen/AP)

• 24/30

  30 Ekim 2024 - İspanya'nın güneyindeki Valensiya'da gerçekleşen sel, arabaları bu hale getirdi. Kurtarma ekipleri, şiddetli yağmurların yol açtığı seller sonucunda 95 kişinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Kayıpları arama çalışmalarıysa sürüyor. Valensiya'da 1996'dan bu yana metrekareye en fazla yağışın düştüğü bildirildi. Meydana gelen felaketten dolayı 3 günlük ulusal yas ilan edildiği açıklandı (Jose Jordan/AFP)

• 25/30

  29 Ekim 2024 - Gazze Şeridi'nin merkezinde Filistinli mültecilerin kaldığı Nuseyrat kampındaki Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) ait yardım dağıtım merkezinin kapısındaki açıklıktan bir adam dışarı bakıyor. İsrail, parlamentosunun yıkıma uğramış Gazze Şeridi'ndeki ana BM yardım kuruluşunu yasaklayan bir tasarıyı onaylamasının ardından artan bir uluslararası tepkiyle karşı karşıya kalıyor. 90 gün içinde yürürlüğe girmesi beklenen mevzuatın, UNRWA'nın Doğu Kudüs genel merkezinin kapatılmasına ve Refah üzerinden Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasının engellenmesine yol açması öngörülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 26/30

  28 Eylül 2024 - Eski ABD Başkanı Barack Obama, ABD Başkan Yardımcısı ve Demokrat Parti'nin başkan adayı Kamala Harris'in Pensilvanya eyaletinin Philadelphia kentinde düzenlenen mitinginde konuştu. Ayrıca Bruce Springsteen ve John Legend gibi sanatçılar da sahneye çıkıp seyircileri Harris'e oy vermeye ve arkadaşlarıyla ailelerini sandık başına gitmeye teşvik etmeye çağırdı (Matthew Hatcher/AFP)

• 27/30

  27 Ekim 2024 - Ferrari pilotu Carlos Sainz Jr. Formula 1 Meksika Grand Prix'sinde pitte. İspanyol pilot kariyerindeki 4. F1 zaferini elde ederken, takım arkadaşı Charles Leclerc, son turlarda yaptığı hatayla ikinciliği McLaren'in şampiyonluk mücadelesi veren pilotu Lando Norris'e kaptırıp üçüncülüğe razı oldu. Pilotlar şampiyonasında zirvedeki isim Max Verstappen ise yarış içinde toplamda 20 saniye ceza aldı ve 6. sırada bitirdi (Carlos Perez Gallardo/Reuters)

• 28/30

  26 Ekim 2024 - Birleşik Krallık'ta göçmen karşıtı protestolardaki bir eylemci, Cumhuriyetçi başkan adayı ve eski ABD Başkanı Donald Trump'ın maskesini takıyor. Eylem İngiltere'nin başkenti Londra'da, ülkedeki aşırı sağcı grupların başında gelen İngiliz Savunma Ligi'nin eski lideri Tommy Robinson'ın çağrısıyla organize edilmişti. Robinson, planladığı yürüyüş öncesi Terörle Mücadele Yasası çerçevesinde suçlanarak dün gözaltına alınmıştı. Irkçılık karşıtları da aşırı sağcılara tepki amacıyla eylem düzenledi. İki grubun karşı karşıya gelmesini engellemek üzere güvenlik önlemleri alındı (Hollie Adams/Reuters)

• 29/30

  25 Ekim 2024 - Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı sırasında Kursk bölgesinde Rus askerleriyle girdiği çatışmada hayatını kaybeden Ukraynalı asker Volodimir Baranov için Çernihiv'de düzenlenen cenaze töreninde halk milli marş söylüyor (Maksym Kishka/Reuters)

• 30/30

  24 Ekim 2024 - Mozambik'in başkenti Maputo'daki Maxaquene mahallesinde protestocular, güvenlik güçleriyle çatıştı. Çevik kuvvet polisi, iki muhalifin vurularak öldürülmesinden günler sonra seçimlere hile karıştırıldığı iddiasıyla eylem düzenleyen kalabalığı dağıtmak için göz yaşartıcı gaz kullandı. Avrupa Birliği gözlemcileri de Mozambik seçimlerinde düzensizlikler ve bazı sandık sonuçlarında oynama olduğunu tespit etmişti (Alfredo Zuniga/AFP)

Sızan Pentagon belgelerinden neler öğrendik?

Pentagon'dan sızan gizli istihbarat belgelerinin önemli bir bölümü ABD'nin Ukrayna'daki savaşla ilgili değerlendirmelerini kapsıyor. Ancak belgeler de ABD'nin müttefikleriyle ilgili bilgiler de yer alıyor.

Sızan raporlarda yer alan bilgilerin önemli bir çoğunluğunun "sinyal istihbaratı" adı verilen dinleme ve elektronik cihazlara sızma yöntemiyle toplandığı biliniyor.

Belgelerde yer alan ABD istihbarat değerlendirmelerinden bazıları şu şekilde:

• Ortaya çıkan bir belge Ukrayna'nın hava savunma eksikliğine ve füze stoklarının tükenebileceğine dikkat çekiyor. Belgelerin birinde BUK füze sistemi mühimaatının nisan ortasına kadar, diğerinde ise S-300 füzelerinin ise 2 Mayıs'a kadar bitebileceği belirtiliyor.
• Belgeler, ABD istihbaratının Rus ordusunun içine sızdığını ve Ukrayna'yı yaklaşan saldırılara karşı uyardığını gösteriyor. Belgelerde Rus askeri istihbaratı GRU ve paralı asker grubu Wagner iç planlamalarına ilişkin bilgiler de yer alıyor.
• Ortaya çıkan raporlardan birinde Rus siyasi elitlerinin Putin'in liderliğini ve savaşın gidişatını sorgulaması durumunda, Rus liderin nükleer silah kullanımına onay verebileceği değerlendirmesi yapılıyor.
• Sızan belgeler ABD istihbaratının sadece Moskova'yı değil Kiev'i de mercek altına aldığını ortaya koyuyor. Belgelerde, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski'nin dinlendiği belirtiliyor ve Zelenski'nin şubatta Rusya'nın Rostov bölgesindeki askeri sevkiyat konumlarını vurma planından bahsediliyor. Kiev yönetiminden bir kaynağa göreyse, ABD'nin Zelenski'yi dinlemesi "sürpriz değil".
• Pentagon'da sızan belgelere göre, ABD yönetimi Ukrayna Devlet Başkanı Zelenski'nin ölme ihtimalini de masaya yatırmış. Böyle bir senaryoda, Avrupa'dan Ukrayna'ya silah akışını durdurabileceği ancak bir başka "yüksek profilli Ukrayna liderinin" de yerel ve uluslararası destek toplayabileceği değerlendirmesi yapılıyor.
• 17 Şubat tarihli bir belge, Mısır Devlet Başkanı Sisi'nin Rusya'ya gönderilmek üzere 40 bin roket üretimi için talimat verdiğini öne sürüyor. Raporda Sisi'nin ilgili bakanlıktan, Batı'yla sorun yaşamamak için üretimin gizli yapılmasını istediği belirtiliyor.
• Sızan belgelerden birinde, yapılan elektronik dinlemeler sonucunda Rus istihbarat servisi FSB ile Birleşik Arap Emirlikleri istihbaratının ABD ve Birleşik Krallık'a karşı birlikte çalışmak için anlaştıkları bilgisi yer alıyor. Mart ayında hazırlanan raporda, bilgiye bir FSB ajanının dinlenmesi sonucundan erişildiği ifade ediliyor. BAE hükümeti bu iddianın doğru olmadığı yönünde bir açıklama yaptı.
• Belgeler, ABD'nin Ukrayna'ya yardım etmek için ileri seviye uydu görüntüleme sistemini de içeren yeni bir gözetleme teknolojisi kullandığını ortaya koyuyor.
• Sızan belgelerden birinde Wagner yetkililerin, şubatta Mali ve Ukrayna'da kullanılmak üzere silah almak için Türkiye'ye geldiklerini ve burada görüşmeler yaptıkları belirtiliyor. Raporda, Türkiye hükümetinin konudan haberdar olup olmadığı ve silah satışının gerçekleşip gerçekleşmediğiyle ilgili bir bilgi bulunmuyor.
• ABD'nin en yakın müttefiklerinden Güney Kore ile yaşadığı anlaşmazlık da belgelerde yer alıyor. Sızan belgelerden öğrendiğimiz kadarıyla, Seul yönetimi Moskova'nın tepkisini çekmemek için ABD'nin Ukrayna'ya silah gönderilmesi talebine direniyor. Güney Kore hükümeti, ilgili belgelerin doğru olmadığı yönünde bir açıklama yaptı.
• Sızan belgelerde ismi geçen bir diğer ülke ise İsrail. Bir istihbarat raporuna göre Mossad, İsrail'de Netanyahu hükümetine karşı gerçekleşen yargı reformu gösterilerini destekliyor ve ajanlarını bu yönde cesaretlendiriyor. Netanyahu hükümeti rapordaki bilgileri yalanlayan bir açıklama yaptı.

Pentagon belgelerini kim sızdırdı?

Pentagon'dan sızdırılan istihbarat belgelerini kimin, ne için sızdırdığına ilişkin kamuoyuna açıklanan bir ipucu henüz bulunmuyor.

İlk etapta Moskova yönetimi "olağan şüpheli" konumunda olsa da, sızan belgelerde hem Rusya hem de Ukrayna'nın askeri zaafiyetlerine ilişkin detayların yer alması Rusya seçeneğini devre dışı bırakıyor.

Amerikan basınına konuşan ABD'li eski istihbarat yetkilileri, sızıntının arkasındaki motivasyonun siyasi olmayabileceğine dikkat çekiyor. Ancak hem sızıntının kaynağı hem de motivasyonu soruşturmanın ilerlemesiyle anlaşılabilecek.

Soruşturmayla ilgili en büyük zorluklardan biri de yüzlerce hükümet yetkilisinin söz konusu belgelere erişim yetkisine sahip olması. Pentagon'un sızıntıların ardından konuyla ilgili adım atarak, üst düzey liderlere brifing verilen toplantılara katılımı sınırladığı belirtiliyor.

FBI ve Adalet Bakanlığı tarafından yürütülen soruşturma aşamasında belgelere erişim izni olan tüm yetkililerden bir liste oluşturulması ve daha sonra bu listenin daraltılarak ilerlenmesi bekleniyor.

Uzmanlar ayrıca belgelerin fotoğraflarının çekilerek paylaşılmasının IP adresi ve fotoğraflarda yer alan tarih damgası bazlı incelemeleri kolaylaştırabileceğini belirtiyor.

Yararlanılan kaynaklar: The Washington Post, CNN, AP, BBC, Time, The New York Times, Kyiv Post, RT