Danimarka'da yapılan yeni bir araştırmada otizm, sudaki lityum miktarıyla ilişkilendirildi.

Kaliforniya Üniversitesi'nden Beate Ritz ve ekibi, Danimarka'daki musluk suyu örneklerini inceledi ve elde ettikleri verileri otizm teşhisi alan çocukların verileriyle karşılaştırdı.

Bunun sonucunda hamile kadınların kullandığı musluk suyunda daha fazla lityum olmasının, doğan çocuklara otizm teşhisi konma ihtimalini neredeyse yüzde 50 oranında artırdığı öne sürüldü.

Araştırmacılar, Danimarka'da yurttaşlara sağlanan 151 su kaynağına ilişkin verileri inceledi. Verilerde suda doğal olarak bulunan lityum miktarları da yer alıyordu.

Hamile kadınlara sağlanan suya da özel olarak dikkat edildi. Daha sonra çalışma süresi boyunca dünyaya gelen bebeklerin sağlık verileri incelendi.

Araştırmacılar, yüksek lityum seviyesinin görüldüğü bölgelerde otizm riskinin en az yüzde 24-26 daha yüksek olduğunu bildirdi. En yüksek risk ise yüzde 46 olarak belirlendi.

Bilimsel dergi JAMA Pediatrics'te yayımlanan araştırmada riskin kentsel alanlarda kırsal bölgelere göre daha yüksek olduğu da not edildi.

Bulgular, özellikle doğacak çocuklarını otizmden korumak isteyen ebeveyn adayları arasında büyük yankı uyandırdı.

Aynı zamanda otizme neden olan faktörleri yıllardır araştıran bilim insanları arasında da tartışma yarattı.

Araştırmanın sonuçları kesin mi: "Nedensellik bulunamadı"

Öte yandan bu araştırma sudaki lityumun otizme nasıl sebebiyet verebileceğine dair herhangi bir şey söylemiyor.

Diğer bir deyişle bahsi geçen faktörler (otizm ve lityum) arasında nedensel bir ilişki kurulamadı.

ABD'deki Gökkuşağı Otizm Merkezi'ni yöneten Dr. Max Wiznitzer, CNN International'a yaptığı açıklamada, "Bu ilginç bir bağlantı" diye konuştu.

Ancak Wiznitzer de otizm ve lityum seviyeleri arasındaki nedenselliğin kanıtlanamadığını vurguladı.

Uzmanlara göre iki faktör arasında bir korelasyon olması, mutlaka birinin diğerine neden olacağı anlamına gelmiyor. 

Örneğin sadece verilere bakarak dondurma satışlarındaki artışlarla suda boğulma riski arasında bağlantı kurmak da mümkün olabilir. Ancak bu, dondurmanın boğulmaya neden olduğu anlamına gelmiyor. Verilerdeki bağlantı muhtemelen insanların yazın daha çok dondurma tüketmesi ve daha fazla yüzmesinden kaynaklı.

Wiznitzer, "Su kaynağındaki az miktarda lityumun bir şekilde bunu yapabileceği, biyolojik açıdan makul bir mekanizma olup olmadığını görmeliyiz" ifadelerini kullandı.

Bilim insanı, bipolar bozukluğu olan birçok kadının lityum içeren ilaçlar kullandığını hatırlattı. Gerçekten de lityum, bipolar bozukluğa yönelik ilaçlarda da kullanılan bir bileşen.

Wiznitzer, bu tür ilaçların şimdiye dek otizmle hiç ilişkilendirilmediğini vurguluyor.

Öte yandan bu durum, son araştırmanın dikkate alınmaması gerektiği anlamına gelmiyor. Bilim insanları bu araştırmanın sonuçları üzerine eğilmek ve daha fazla analiz yapmak gerektiğini belirtiyor.

Independent Türkçe, Futurism, IFL Science

Derleyen: Çağla Üren