Yeni Zelanda'ya bağlı ıssız Campbell Adası'ndaki bir ağaç, iklim kriziyle mücadelede önemli rol oynayabilir.
En yakın ağaç topluluğuyla arasında en az 200 kilometre olan 100 yaşındaki sitka ladini, Guinness Rekorlar Kitabı'na girerek "dünyanın en izole ağacı" ilan edilmişti.
9 metre uzunluğundaki ladin, Güney Okyanusu'nda, Yeni Zelanda'nın 700 kilometre güneyinde yer alan çalılıklarla örtülü adadaki tek ağaç.
Bu hazin duruma rağmen, iklim bilimci Dr. Jocelyn Turnbull, onun Güney Okyanusu'ndaki karbondioksit yutaklarına dair çok önemli verilere sahip olduğunu düşünüyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Turnbull'un liderliğindeki Yeni Zelandalı araştırma ekibi aslında Güney Okyanusu'nun ne kadar karbondioksit tutarak iklimin korunmasında nasıl bir rol oynadığını araştırıyor.
Turnbull, "Yanan fosil yakıtlardan çıkan, atmosfere salınan karbondioksitin sadece yarısı atmosferde kalıyor. Diğer yarısı karaya ve okyanusa dağılıyor" diyor:
Görünüşe göre, bu karbon yutaklarından biri olan Güney Okyanusu, son 150 yılda ürettiğimiz tüm salımın yaklaşık yüzde 10'unu tuttu.
Ekip son zamanlarda "Bu yutakların daha fazla karbon alması ve küresel ısınmayı azaltması sağlanabilir mi?" sorusunun peşinden gidiyor.
Ağaç halkaları bilmeceyi çözebilir
Ancak Güney Okyanusu'nun karbon alımını inceleyen önceki çalışmalar farklı sonuçlar üretti. Mevcut teori, karbon alımının zaman içinde arttığı yönünde ve Turnbull, buna neyin sebep olduğunu anlamak istiyor.
Bilim insanı, "30 yıl önce orada olan havayı toplayıp ölçemezsiniz çünkü artık orada değil" ifadelerini kullanıyor:
Böylece ağaç halkaları kullanma fikrini bulduk. Bitkiler büyüdüklerinde fotosentez yaparak havadan karbondioksit alır ve bunu gövdelerini büyütmek için kullanır. Sonunda havadaki karbon, ağaç halkalarına işler.
Bölgede çok sayıda yerleşik ağaç olsaydı bu sonuçlara kolayca ulaşılabilirdi ama Güney Okyanusu'nda bu türden bitkiler bulmak çok zor.
Dünyanın en yalnız ağacı olan sitka ladini de burada devreye giriyor. Zira o, araştırma ekibine en iyi verileri sunacak en güneydeki ağaç.
Ekip, 2016'da bir el matkabıyla ağaçtan 5 milimetrelik bir örnek çıkardı. Bunun incelenmesinden elde edilen bulguların yakın zamanda duyurulması bekleniyor.
Okyanusun emdiği miktarın değişip değişmediğini anlamak için bu adanın "küresel bir hazine" olduğunu söyleyen Turnbull, şöyle devam ediyor:
Gerçekten anlamak istiyoruz çünkü bu bize geleceğin neler getireceğini gösteriyor.
Independent Türkçe, Guardian, ABC News
Derleyen: Çağla Üren
