Düşünülmesi gerekeni düşünmek için zaman uygun mu, yoksa -alıştığımız gibi- acil ve tehlikeli olanla başa çıkmak için meseleyi karmaşık, birçok hassasiyet ve sıkıntıyla kaplı bırakmak mı daha iyi bilmiyorum?

Ancak meseleyi ve arkasındaki büyük olayı acil kılan bir şey var, o da İsrail ve Filistin meselesinin Amerikan-Arap Cidde Zirvesi'nde gündeme gelecek olması.

Tabii ki, zirveye katılanların ve ilgili tüm tarafların ulusal güvenliğini tehdit eden konu ve meselelerin dolup taştığı bu koşullarda, meseleyi genel olarak mutabık kalınan noktada bırakmak her zaman mümkün.

Herkes "iki devletli bir çözüm" istiyor ve her iki tarafın da eski pozisyonlarını tekrarlamasına ve Gazze'de ateşkesin devam etmesine izin verecek bir tür kısmi müzakereler çağrısında bulunuyor.

Çağrılar ve arzular listesi bu şekilde uzayıp kısalabilir ama her halükarda sonunda sadece konunun zirvede ele alınmış olduğu kayıt altına alınacak ve daha sonra herkes kendi gündemine dönecek.

Çağrılar, temenniler ve pozisyon kaydetmeler zirvede faydalı olabilir, ancak asla şu soruyu ısrarla sormamızı engellemez:

"İsrail'i ne yapacağız?"

Filistin davası için ne istediğimizi çok iyi bilsek de; "Filistinlilerin Haziran 1967 sınırları içinde başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız bir devlete sahip olma haklarının vurgulanması", bu bizi söz konusu soruyu sormaktan ve cevaplamaya çalışmaktan kurtarmaz.

Uzun bir süreden sonra bölgenin en önemli zirvesi olabilecek bir ziyarette gündeme getirilmesi için alışılmışın ötesinde düşünmekten alıkoymaz.

Bizi buna sevk eden ilk gerçek, ABD tarafının zirvede İsrail ile ilişkileri normalleştirmeye yönelik bir davette bulunacak olması.

İkincisi, 5 Arap ülkesi ile İsrail arasında gerçekten de değişen derece ve derinlikte bir barış ve normalleşme ilişkisinin bulunması. Elbette, diğer katılımcı Arap ülkeleri de kendilerini İbrani devlet ile savaş halinde görmüyorlar.

Üçüncüsü, İsrail, İran ile çatışma ve tüm bölgede enerji, teknoloji ve farklı güvenlik sorunlarının bir parçası haline geldi.

Dördüncüsü, İsrail ile ilişkiler ne olursa olsun, gelişmiş bir nükleer devlet ve tepeden tırnağa silahlı olduğu, Arap topraklarını işgal ettiği, işgal altındaki topraklara yerleştiği ve egemenliği altındaki Filistinlilerle çeşitli şekillerde ırk ayrımcılığı yaptığı için şu anda istisnai bir durumu temsil ediyor.

Beşincisi, İsrail'in Batı ile özel ilişkilerinin olması. Zirveye katılan tüm katılımcıların, Batı ve ABD’nin zirvesi ile yakın ilişkilerinin olduğu doğru, ancak yoğun çıkarları ifade eden yakın ilişkilerle, çıkarların derin duygularla karıştığı ilişkiler arasında büyük bir fark var.

Bu beş gerçek ve kendisine eklenebilecekler, homojen veya tutarlı değil ve konuyu bir bütün olarak bir kenara bırakmalarına yetecek kadar karar vericilerin başını ağrıtıyorlar.

Bu, "merkezi" veya bir zamanlar öyle olan davaya bir ömür veren akademisyenler dahil olmak üzere konuyla ilgilenenler için yeni bir olgu değil.

Eski kağıtlarım arasında 20 Temmuz 2004'te tanık olduğum ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi'nin bir oturumu sırasında aldığım önemli bir not buldum.

(Bu ilginç oturum hakkında daha fazla ayrıntı isteyenler kendisini şu adreste bulabilirler: Detours and Disengagements : Hearing Before the Committee on Foreign Relations, United States Senate, One Hundred Eighth Congress, Second Session-July 2004-20)

Bu oturumda komitenin başkanı Cumhuriyetçi Richard Lugar'dı. Komitedeki azınlığın lideri ise Demokrat Joseph Biden'dı.

Katılımcılar, çoğu daha sonra Amerikan dış politikasının önde gelen isimleri haline gelen her iki partinin öne çıkan seçkinleriydi.

Tanıklar ise 4 kişiydi: David Miller, Dennis Ross, David Satterfield ve o zamanlar ünlü Brookings Enstitüsü'ndeki Saban Merkezi'nde bir misafir araştırmacı olan bu satırların yazarı.

Zaman, şimdi olduğundan daha az kritik değildi. ABD bir yıl önce Irak'ı işgal etmişti ve bu, neo-muhafazakarların Amerikan siyasetinin üzerindeki kontrolünü kelimenin tam anlamıyla ifade ediyordu.

Bölgesel ve uluslararası sistemler üzerindeki sonuçlarından biri, uygulanması ABD, Rusya Federasyonu, AB ve BM'den oluşan "Quartet" (Dörtlü) tarafından yönetilecek bir "yol haritası" aracılığıyla barışı sağlamaya çabalamaktı.

Bu oturumda, bu satırların yazarı dışında tanıklardan, soru soranlara ve şimdi başkan olan senatöre kadar tüm konuşmacıların tezleri taktikseldi.

Bazıları barışa yönelik iyi niyetleri ifade ediyordu, ancak pratikte ve özellikle de Biden açısından, suçun Filistinlilerde olduğu açıktı.

Çünkü Filistinlileri kimin temsil ettiğinden ve Devlet Başkanı Yaser Arafat'ın samimi olup olmadığından kimse emin değildi. Onlara göre, Filistinlileri, belirsiz bir şeyi nasıl elde edecekleri konusunda eğitmek gerekliydi.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 2/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 3/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 4/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 5/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 6/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 7/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 8/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 9/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 10/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 11/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 12/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 13/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 14/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 15/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 16/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 17/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 18/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 19/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

• 20/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 21/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 22/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 23/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 24/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 25/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

• 26/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

• 27/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 28/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 29/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 30/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

Gerçek şu ki, oturumdaki birçok kişi için ABD’nin Irak'ı işgali konuşulabilirdi, ancak İsrail'in Filistin veya Suriye'deki işgali konuşulamazdı.

Bu konuyla ilgili söylenenleri duymuyorlardı. Benim açımdan bu konuda üç stratejik nokta vardı; birincisi, Filistin-İsrail çatışmasının, Avrupa'yı iki yüzyıl boyunca yoran "Alman sorunu" gibi stratejik olduğu.

Filistin-Yahudi sorunu, küresel çatışmaların yaklaşık yüzde 25'ini tekelinde tutan bir bölgenin parçası. Filistin-Yahudi meselesinin üzerinden tam bir asır geçti ve bir asır daha bizimle yaşamasından korkuluyor.

Tüm stratejik çatışmalarda olduğu gibi, mesele terörizm, kitle imha silahları, İran, yaygın iç savaşlar, reform vb. tüm diğer meselelerle iç içe. Bu tür çatışmalarda ağrı kesiciler pek işe yaramaz, bunlar bir kenara bırakılırsa, geri gelir ve herkesin peşine düşerler hem de aşırı maliyetlerle.

İkinci stratejik nokta ise, konuya yaklaşmak ancak İsrail'in dünyadaki diğer ülkelerin ve şüphesiz bölge ülkelerinin hakkı olmayan şeylere hakkı olan istisnai bir ülke olarak davranmayı bırakmasıyla mümkün.

Aslında, bölgedeki birçok ülke, halklarının bölgedeki tarihsel derinlikleri bir yana, Birinci ve İkinci Dünya Savaşları sonrasında uluslararası bir figür olarak ortaya çıktılar.

İbrani devlet, kendisini dünya ülkelerinin tabi olduğu tüm kurallardan muaf saymayı bıraktığı zaman, müzakereler yararlı olacak, çünkü o zaman müzakereler karşılıklı değiş tokuş ve mübadelenin mümkün olduğu bir çıkar sentezi olacak.

Burada bizi Tel Aviv Üniversitesi'nde sorulan bir soruya götüren üçüncü stratejik noktaya geliyoruz. O soru şu;

Araplar, İsrail'den nefret etmekten ne zaman vazgeçecekler?

Cevabı da, bölgenin İsrail'in varlığının yokluğundan daha iyi olacağını öğrendiği zaman bunun mümkün olacağı. Bunun en eski tarihi örneği Singapur devleti.

Singapur, ataları Çin'den gelerek Malezya'nın bir parçası olan bir bölgeye yerleşen Çinli yerleşimciler tarafından kuruldu.

Bu bölge daha sonra Malezya’dan ayrılarak Malezya ve Endonezya arasında uzanan Malay alanı içinde yaşayan bağımsız bir ülkeye dönüştü.

Singapur, yenilikçiliği ve ekonomik dinamizmi sayesinde yıllar içinde Güneydoğu Asya'da birçok iyi yönde öncü bir ülkeye dönüştü.

Bu stratejik durumun İsrail meselesini de böyle düşünmeyi mümkün kılan pratik detayları var mı?

Cevap; evet ve de çok.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Independent Türkçe için çeviren: Beyan İshakoğlu

Şarku'l Avsat