Normal şartlarda 2023 Haziran'ında yapılması beklenen genel seçim öncesinde çıkartılması istenen düzenlemelerin başında 3600 ek gösterge geliyor.
Öncelikle 3600 ek göstergenin ne olduğunu anlatmak gerekiyor.
Ek gösterge memur maaş kalemlerini belirleyen unsurlardan biri.
Mayıs 2008'de yürürlüğe giren 5510 sayılı kanun ile emeklilik ve yaşlılık aylığı bağlama sistemleri değiştirildi.
Yaşanan değişiklikten dolayı bu tarihten önce mesleğe girenler emekli olmaları halinde hak kaybına uğradıklarını öne sürüyordu.
Yapılan düzenleme ile göstergesi 3600 olan biriyle 2500 olan birinin alacağı emekli maaşı ve ikramiyesi aynı olmuyor.
Ek göstergesi yüksek olanın emekli maaşı ve ikramiyesi doğal olarak daha yüksek oluyor.
Bundan dolayı ek göstergeleri düşük olan memurlar, yıllardır bunun yükseltilmesini istiyor.
Bu nedenle konu her seçim öncesi gündem oluyordu.
İktidardaki AK Parti, 2018 yılındaki seçim vaatlerine ek gösterge düzenlemesini de koydu.
İlk başta polisler için gündeme gelen ek gösterge düzenlemesi çıkması halinde öğretmen, hemşire, diğer sağlık bilimi lisansiyerlerini ve din görevlilerini de kapsayacak.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin de geçen haftalarda yaptığı açıklamada 3600 ek göstergenin mayıs ayı içerisinde biteceğini duyurmuştu.
Ancak dün yani 10 Mayıs 2022 Salı günü Bakan Bilgin ile Memur-Sen arasında yapılması beklenen ve belirleyici olacağı düşünülen üçüncü toplantı bakanlık tarafından ertelendi.
2,5 milyon kişiyi etkileyecek
Peki düzenleme çıkarsa kim nasıl etkilenecek?
Sözcü gazetesinde 10 Mayıs 2022 tarihinde çıkan analiz haberde verilen bilgilere göre ek göstergenin 3600'e çıkartılması halinde söz konusu sektörlerde 15 Ekim 2008 tarihi öncesinde çalışmaya başlayan 1,5 milyon kamu çalışanını etkileyecek.
Öğretmen, polis ve din görevlilerinin emekli aylığı ve ikramiyeleri yüzde 22, hemşire ve yüksek öğretim mezunu olmayan din görevlilerin aylığı ise yüzde 25 oranında artacak.
2 milyonu aşkın memur emeklisinin yarısı da ek gösterge kapsamında olduğundan onların emekli maaşında da artış olacak.
Bu yönüyle 2,5 milyon kişiyi etkilemesi beklenen düzenlemenin emekli maaşlarında ortalama 800 lira artışa neden olması bekleniyor. 15 Ekim 2008 sonrası memuriyete girenler ise çok az etkilenecek.
Ek gösterge düzenlemesinin maliyetinin 20 milyar lira olması ama tüm memurları kapsaması halinde 35 milyar lirayı bulması bekleniyor.
Uzman çavuşlar kendilerini de kapsamasını istiyor
Sonuç olarak önümüzdeki haftalarda 3600 ek göstergenin çıkması neredeyse kesin gibi.
Süre azalıp gelişmeler hızlandıkça yapılacak düzenlemenin kendilerini kapsaması için kamu bünyesinde görev yapan farklı meslek gruplarından da sesler yükseliyor.
Bunların başında uzman çavuşlar geliyor. Halihazırda 200 bin aktif çalışanın olduğu uzman çavuşların 20 bin de emeklisi bulunuyor.
Tüm Uzmanlar ve Emekliler Derneği Başkanı Ömer Doğan, düzenlemenin Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) bünyesinde görev yapan subay ve astsubay emeklilerini de kapsamasına karşın uzman çavuşların kapsam dışı bırakıldığını öne sürerek, kendilerinin de kapsam içine alınmasını talep ettiklerini söyledi.
"Bakan yardımcısı, üst düzey devlet memurlarını kapsayan bir düzenleme" dedi
Bu konuyla ilgili devlet kurumları nezdinde temaslarda bulunduklarını söyleyen Doğan'ın "Uzman çavuşlar neden kapsam dışı bırakıldı" sorusuna verdiği cevap ise şöyle:
Bakanlıktaki toplantıda bakan yardımcısı bize '3600 ek gösterge, üst düzey devlet memurlarını temsil eden bir gösterge. Uzman çavuşlar üst düzey devlet görevlisi olmadığı için kapsam içinde değil' dedi. Ben de kendisine 'Bizim bütün meslek gruplarına saygımız sonsuz. Eğer ki bu ülkede imam üst düzey devlet görevlisiyse saygımız sonsuzdur' dedim. Yani kendilerine göre bir ayrıma gitmişler. Polisler, öğretmenler, din görevlileri, hemşireler kapsamda. TSK'da alamayan tek kesim uzman çavuşlar.
"Sözleşmeli çalışan subay, astsubay faydalanıyor niye biz faydalanmayalım"
Sözleşmeli çalışmalarının da bu kapsama dahil edilmemeleri için neden olamayacağını öne süren Doğan, subay ve astsubaylar arasında da sözleşmeli çalışanların olduğunu ancak onların da düzenlemeden faydalanacağını iddia ederek, "Biz neden faydalanmayalım" diyerek sözlerini bitirdi.
"Emekli aylıklarının düzeltilmesi için 5510 sayılı kanunun getirdiği sistem değişmeli"
Konuyla ilgili görüş aldığımız Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) Eş Başkanı Mehmet Bozgeyik, düzenlemenin bir adaletsizliğe neden olmaması için bütün memurları kapsaması gerektiğini söyleyerek, kamuoyuna da bir açıklamayla duyurdukları tekliflerini şöyle tekrarladı:
Yaşlılık aylıklarının düzeltilmesi için öncelikle 5510 sayılı kanunun getirmiş olduğu sistem değiştirilmelidir. Yaşlılık aylığına esas aylığın hesaplanmasında kullanılan güncelleme katsayısının, 4447 sayılı kanunda tanımlanan ilk halinde olduğu gibi TÜFE ile gelişme hızının çarpımı olmalıdır. Yaşlılık aylığı bağlama oranları da her tam yıl için iki puan yerine üç puan olarak değiştirilmelidir. Böylece 25 yıl üzerinden emekli olan bir çalışana yüzde 75 oranında yaşlılık aylığı bağlanması mümkün olacaktır. Ayrıca, alt sınır aylık kontrolü getirilmek suretiyle, bu şekilde bulunacak olan yaşlılık aylığının, brüt (ya da net) asgari ücretin altında (bekâr, çocuksuz) olmaması kabul edilmelidir.
"Emekli olunca seyyaren zam yapılacağı söylense karmaşa çözülür"
Çalışma hayatı ve sosyal güvenlik uzmanı Özgür Erdursun da 3600 ek göstergenin yükseltilmesinin doğru bir uygulama olduğunu ancak haklı olarak düzenlemeden faydalanamayan meslek gruplarının da itiraz ettiğini belirtti.
Emekli aylıklarının hesaplanmasında bir karmaşa olduğunu söyleyen Erdursun, "Şimdi diyelim ki daha fazla eğitim görmüş, daha fazla çalışmış olan bir kişiyle 3600 ek gösterge verdin. Şimdi ondan daha az çalışana veya daha az eğitimliye de verdin. Bu sefer daha eğitimli ve daha fazla çalışan diyor ki o zaman benim 4200 olsun. Yani tam bir karmaşa var" diye konuştu.
Erdursun, şöyle bir öneri getirdi:
Devlet çıkıp '3600 ek gösterge değil ama emekli olunca seyyanen 1000 lira zam yapıyoruz' dese sorun kökten çözülecek. Birisi 3 bin lira alıyorsa bu durumda 4 bin, 4 bin alıyorsa bu durumda 5 bin lira almaya başlayacak daha hakkaniyetli olacak.
© The Independentturkish
