Bilim insanları yerkabuğunda şimdiye dek keşfedilen en sıcak taşı yeni ölçümlerle ortaya çıkardı.

Yumruk büyüklüğünde siyah bir cam parçası olan kayaç, 36 milyon yıl önce bir göktaşı çarpmasıyla erimiş ve yeniden şekillenmişti.

Bugünkü Kanada’da meydana gelen çarpışma 28 kilometre çapında bir krater oluşturmuştu. Washington Üniversitesi St. Louis'de görev alan Michael Zanetti, söz konusu cam kayacı bu kraterden almış ve incelemek üzere kaboratuvara götürmüştü.

15 Nisan'da hakemli bilimsel dergi Earth and Planetary Science Letters’ta yayımlanan bulgular, söz konusu taşın en az 2 bin 370 derecelik bir ısıda oluştuğunu ortaya koydu.

Araştırmada taşın içindeki zirkon taneleri analiz edildi. Çünkü zirkon minerallerinin yapısı, oluştukları zamanın ne kadar sıcak olduğunun hesaplanmasını sağlıyor.

Kraterden alınan zirkon taneleri içinde reidite adı verilen bir mineral de tespit edildi.

Zirkonların yüksek sıcaklık ve basınçlara maruz kalmasıyla oluşan reidite mineralleri, araştırmacıların çarpışma sırasında kayaların maruz kaldığı basınç seviyesini hesaplamasına olanak tanıdı.

Çarpışmanın 30 ila 40 gigapaskal arasında basınca neden olduğu belirlendi.

Bu da taşın göktaşının toprakla temas ettiği çarpma alanının kenarlarında oluştuğu anlamına geliyordu. Zira çarpışmanın tam merkezinde kayaçlar erimekle kalmıyor, aynı zamanda buharlaşıyordu.

Bulgular, Dünya'daki ve başka gezegenlerde kraterlere ilişkin tahminlerde kullanılabilir. Araştırmacılar, NASA’nın 1960 ve 1970’lerdeki Apollo misyonları sırasında Ay'daki çarpma kraterlerinden getirilen taşları incelemek için de benzer yöntemler kullanmayı umuyor.

Araştırmanın başyazarı Gavin Tolometti, "Tüm Güneş Sistemi’nde çarpma kraterlerindeki kayaçların nasıl değiştiğini anlamak ileriye dönük bir adım olabilir" diyor.

Independent Türkçe, Livescience, Interesting Engineering

Derleyen: Çağla Üren