Moskova-Kiev gerilimi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Donbas'a "barış gücü" göndererek askeri operasyon başlatmasıyla yeni bir seviyeye tırmandı.
Ukrayna'nın birçok bölgesinden bomba sesleri yükselirken, Doğu Avrupa'da geniş çaplı bir savaş çıkmasından endişe duyuluyor. Hatta Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba, bu sabahki açıklamasında "Rusya'nın topyekûn savaş başlattığını" savundu.
Son dönemdeki gelişmelerin ardından, birlikte "Donbas" olarak anılan Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Luhansk Halk Cumhuriyeti'nin liderleri de uluslararası basının gündemine oturdu.
Şu anda Donetsk Halk Cumhuriyeti'nin başında Denis Puşilin, Luhansk Halk Cumhuriyeti'nin yönetimindeyse Leonid Paseçnik yer alıyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Pazartesi günü Rusya, Ukrayna'dan 2014'te tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Donbas yönetimlerini tanıdığını açıklamış, Batılı ülkeler ve örgütler de art arda Moskova'ya yaptırım uygulanacağını duyurmuştu.
Birleşik Krallık'ın ileri gelen gazetelerinden Guardian'a konuşan Luhansk'tan siyasi analist Konstantin Skorkin, Donbas liderleri için "Bu onların parlama vakti, hızla yıldıza dönüşüyorlar" dedi.
Skorkin, Rus destekli ayrılıkçı yönetimlerin liderleri Puşilin ve Paseçnik'e dair değerlendirmesinde, "Onlar basitçe Kremlin'in kuklası ve son olaylar bunu bir kez daha doğrulamış oldu" ifadelerini kullandı.
Analist, Putin hükümetinin her geçen saat gerilimin arttığı Kiev-Moskova krizinde her şeyi önceden planladığını savunarak "Rus yönetimi her şeyi koordine etti ve hiçbir şey şansa bırakılmadı" dedi.
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'ndan (AGİT) Nikolaus von Twickel ise ayrılıkçı Donbas yönetimi için "Rusya'nın desteği olmadan var olamazlardı. Fakat Moskova'yla ilişkileri yıllar içinde değişti" dedi.
Von Twickel, Ukrayna'da 2014'te yaşanan "Onur Devrimi"nin ardından Luhansk ve Donetsk bağımsızlığını tek taraflı ilan ettiğinden beri Kremlin'in bu yönetimlerin başına kendisine sadık ayrılıkçıları getirmek için sistemli şekilde çalıştığını söyledi.
Uzmanlar, Puşilin ve Paseçnik'in hayli kısıtlı yetkiye sahip olmasına rağmen Donbas yönetimlerindeki liderlerin Moskova'yla ilişkilerinin yakından takip edilmesinin, Kremlin'in Ukrayna'da sırada neler yapabileceğine dair bilgi sağlayabileceğini düşünüyor.
Leonid Paseçnik
Luhansk Halk Cumhuriyeti lideri Paseçnik, 2014'teki "Onur Devrimi"nden önce uzun süre Ukrayna istihbaratında çalıştı ve yarbay rütbesine kadar yükseldi.
Paseçnik ilk defa 2006'da Rusya-Ukrayna sınırından yasadışı şekilde taşınan 7,24 milyon Rus Rublesi (yaklaşık 1,2 milyon TL) nakit paraya el koymasıyla ülkesinde ünlendi. Yerel medyadaki haberlere göre Paseçnik kaçakçılardan rüşvet almayı reddetti ve dönemin Batı yanlısı Eski Ukrayna Cumhurbaşkanı Viktor Yuşçenko tarafından madalyayla ödüllendirildi.
Donbas'ta konuşlanan Ukrayna istihbarat servisindeki diğer birçok üst rütbeli asker gibi Paseçnik de 2014 "Onur Devrimi"nde Rus taraftarı ayrılıkçılara katıldı. Devrimin ardından Ukrayna'dan tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Luhansk Halk Cumhuriyeti'nde Paseçnik ilk olarak Güvenlik Bakanlığı görevini üstlendi.
Von Twickel, 2016'da Kremlin destekli ayrılıkçılara karşı çıkanların hapishanede işkence gördüğüne dair haberleri hatırlatarak, Paseçnik için "Ana hapishanelerden ve 'izolasyon hücreleri' adı verilen, birçok kirli işin döndüğü hücrelerden sorumluydu" dedi.
Paseçnik, 2017'de dönemin Luhansk Halk Cumhuriyeti lideri Igor Plotnitski'nin istifa etmesiyle ayrılıkçı yönetimin başına geçmişti.
Plotnitski, 2016'da kendisine düzenlenen bir bombalı suikasttan yaralı olarak kurtulmuştu. Kremlin saldırının ardında Ukrayna'nın olduğunu öne sürerken, Kiev ise iddiaları yalanlamıştı.
6 Aralık 2021'deyse Paseçnik, Putin'in Birleşik Rusya partisine üye olmuştu.
Denis Puşilin
Donetsk Halk Cumhuriyeti lideri Puşilin, 2011-2013 arasında bugüne dek görülen en büyük dolandırıcı kuruluşlardan biri olduğu düşünülen Rusya'daki MMM'yle birlikte çalıştı. MMM, Ponzi şemasıyla 1990'larda müşterilerinin milyonlarca dolar zarara uğramasına neden olmuştu.
MMM'in kurucusu Sergey Mavrodi'nin oluşturduğu MMM Partisi'ne katılan Puşilin, şansını siyasette de denedi fakat başarılı olamadı. Ukrayna'da 2013'te tekrar düzenlenen 2012 parlamento seçimlerinde katılmasına rağmen seçilemedi.
Von Twickel, Puşilin için "Bildiğiniz tipik alavere dalavere yapan türden biri" değerlendirmesinde bulundu.
Analistlere göre 2018, Donbas bölgesindeki dönüm noktalarından biriydi. Donetsk Halk Cumhuriyeti'nin o dönemki lideri Aleksandr Zaharçenko, uğradığı bir bombalı saldırı sonucu hayatını kaybetti. Suikastın ardındansa yönetime Kremlin'e yakınlığıyla bilinen Puşilin geldi.
Puşilin, Donbas bölgesinin bağımsız olmak yerine "yenilenmiş Rusya İmparatorluğu'nun parçası haline gelmesi gerektiğini" de dile getirmişti.
Ukrayna istihbarat servislerine göre Zaharçenko'nun ölümünden Rus özel harekatçılar sorumluyken, Moskova ise suikastın ardından Batılı devletler olduğunu savunmuştu.
Paseçnik'le birlikte Puşilin de 6 Aralık 2021'de Putin'in partisi Birleşik Rusya'ya katıldı.
Independent Türkçe, Guardian, Meduza, CNN, The Hill
Derleyen: Yasin Sofuoğlu