Şempanzelerin birbirlerinin yaralarını tedavi etmek için böcekleri kullandığı ortaya çıktı.

Yeni bir araştırmaya göre bu iri hayvanlar, böcekleri yakalıyor ve ezerek açık yaraya sürüyordu.

Bilim insanları, bu davranışı Batı Afrika ülkesi Gabon'daki şempanzelerde gözlemledi.

En önemlisi, hayvanlar bu tedaviyi sadece kendi yaralarına değil, birbirlerine de uyguluyordu.

Hakemli bilimsel dergi Current Biology'de yayımlanan araştırma, şempanzelerin başka bireylere yardım edip etmediğine dair süregelen tartışmalara önemli bir katkı sağlıyor.

Hayvanların kendi yaralarını tedavi etmesi yaygın gözlemlenen bir davranış. Daha önce kuşlarda, arılarda, kertenkelelerde, fillerde ve şempanzelerde bu davranışa rastlanmıştı. Ancak bireylerin birbirini tedavi etmesi son derece nadir bir durum.

"Böyle bir davranışı daha önce hiç görmedik"

Loango Şempanze Projesi'nde görev alan, evrimsel biyolog Alessandra Mascaro bu davranışı ilk kez Suzee adlı dişi şempanzeyi ve oğlu Sia'yı gözlemlerken fark etti.

Biyolog, Suzee'nin yaprağın altından çıkardığı bir böceği dudaklarının arasına sıkıştırdığını ve ardından Sia'nın ayağındaki bir yaraya sürdüğünü gördü.

Mascaro, "Bu gözlemi ve davranışın olası işlevini ekip üyeleriyle tartışırken, böyle bir davranışı daha önce hiç görmediğimizi ve hiçbir zaman belgelenmediğini fark ettik" diye konuştu.

Araştırma ekibi ilk gözlemin ardından bu davranışın aslında sıklıkla sergilendiğini saptadı ve 15 ayda 20 benzer olayı kaydetmeyi başardı.

Gabon'daki şempanzeler çoğu zaman böcekleri kendi yaralarına uyguluyordu. Ancak bazı durumlarda birbirlerine yardım ettikleri görüldü.

Araştırma ekibinden Lara Southern, "Yetişkin bir erkek olan Littlegrey'in kaval kemiğinde derin bir yara vardı ve onu tımarlayan yetişkin dişi Carol aniden bir böceği yakalamak için uzandı" ifadelerini kullandı:

Beni en çok etkileyen şey, böceği Littlegrey'e vermesiydi. Böylece o da yarasına uyguladı ve ardından Carol ve diğer iki yetişkin şempanze de yaraya dokundu. Birbiriyle alakasız üç şempanze, bu davranışları yalnızca grup üyelerinin yararına yapıyordu.

Hangi böceğin kullanıldığı bilinmiyor

Şempanzeler ve bonoboların bağırsak enfeksiyonlarını önlemek için şifalı bitkilerin yapraklarını yuttuğu daha önce tespit edilmişti. Ancak böceklerin ilaç olarak uygulanması yeni bir keşif oldu.

Massachusetts Üniversitesi'nden primatolog Tobias Deschner, "Gözlemlerimiz, şempanzelerin böcekleri sık sık yakalayıp açık yaralara uyguladığına dair ilk kanıtı sağlıyor" dedi.

Şimdi böyle şaşırtıcı bir davranışın olası yararlarını araştırmayı amaçlıyoruz.

Bu topikal tedavi için şempanzelerin hangi böcekleri kullandığı henüz belirlenemedi.

Ancak primatlar, bu koyu renkli eklembacaklıları yakalamak için epey hızlı hareket ediyordu. Bu nedenle araştırmacılar, böceklerin muhtemelen kanatlı olduğu ve antienflamatuar veya antiseptik özellikler taşıdığı sonucuna vardı.

Bazı omurgasız türlerin tıbbi özelliklere sahip olduğu biliniyor. Örneğin tarihi kayıtlar insanların da bir zamanlar kurtçukları yaraları iyileştirmek için kullandığını gösteriyor.

Independent Türkçe, ScienceAlert, AFP

Derleyen: Çağla Üren