İş yerinde psikolojik tacizi ve baskıyı tanımlamak amacıyla kullanılan mobbing, günümüzde çalışma hayatının önemli sorunları arasında yer alıyor.
Bundan dolayı Uluslararası Çalışma Örgütü (İLO), 2019 yılında işyerinde taciz ve şiddetin önlenmesi noktasında bir sözleşmeyi kabul etti.
2021 yılının haziran ayında yürürlüğe girmesine karşın Türkiye halen sözleşmeye imza koymuş değil.
Türkiye'de de her yıl 1 ve 7 Şubat tarihleri arasındaki "Mobbing ile Mücadele Haftası"nda bu soruna dikkat çeken etkinlikler düzenleniyor.
Mobbing ile Mücadele Derneği, bu soruna karşı farkındalık oluşturmak için yıllardan beri çalışmalar yürütüyor.
Dernek geçtiğimiz günlerde mobbingle mücadele konusunda bir kararlılık beyannamesi açıkladı.
Artan işsizlik de çalışanlarda mobbing vakalarını etkiliyor / Fotoğraf: AA
Ekonomik sıkıntılar mobbing vakalarını nasıl etkiledi?
Önce pandemi ardından yaşanan ekonomik sıkıntılar iş yaşamını da hayli zorluyor.
Bu da beraberinde iş yerlerindeki sıkıntıları da artırmakta.
Böyle bir dönemde mobbing sorunu daha fazla su yüzüne çıkmaya başladı.
Mobbing ile Mücadele Derneği Başkanı İlhan İşman, sorundaki son durum hakkında değerlendirmede bulundu.
Mobbingle mücadelede yeterli noktaya gelinmediğini ifade eden İşman, Türkiye'nin İLO sözleşmesini imzalamadığını söyledi.
İşman, halen mobbingle mücadele konusunda bir kanunun olmamasının ciddi eksiklik olduğunu kaydetti.
Mobbing şikayetlerinde Sağlık Bakanlığı ve MEB ilk sırada
2021 yılında bir önceki yıla göre kayıtlı mobbing şikayetlerinin yüzde 4 artığını aktaran İşman, "Türkiye'de ekonomik krizle birlikte maalesef mobbing vakaları da arttı. Dernek olarak daha da artacağı kanaatini taşıyoruz" dedi.
İşman, Sağlık Bakanlığı, MEB, belediyeler ve iktisadi teşekkülleri, üniversiteler, TSK, Tarım ve Orman Bakanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Kamu Bankaları, Ceza İnfaz Kurumları, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın başvurulardan en çok mobbing şikayeti gelen kurumlar olduğunu ifade etti.
Özel sektörde sanayi, mağaza, market sektörü ilk sırada
"Özel sektörde en çok mobbing şikayetleri nerelerden geliyor" sorusuna ise İşman, şu cevabı verdi:
"Sanayi, mağaza, restoran ve market, özel sağlık kurumları, iletişim, çağrı merkezleri, özel güvenlik, bankacılık ve finans..."
Mağdurların yüzde 85'i sesini duyuramadığını söyledi
İşman, mağdurların yüzde 69'unun mobbing konusunda işyerlerinde gerekli önlemlerin alınmadığını söylediğini kaydederek, "Yüzde 85'i bu konuda yetkili kişi ve makamlara seslerini duyuramadıklarını dile getiriyor. Mobbing gören kişilerin yüzde 76'sı ise işlerinden istifa etmeyi düşündüğünü belirtiyor" diye konuştu.
Her 10 kişiden 4'ü mobbing mağduru
Dernek istatistiklerine göre her 10 kişiden 4'ünün mobbing mağduru olduğunu öne süren İşman, "Mobbing yapanlar arasında erkeklerin oranı daha yüksek. Mağdurların yüzde 70'i mobbingi ispatlamakta zorlandığını, yüzde 87'si bu konuda yetkili kişi ve makamlara seslerini duyuramadığını söylüyor" ifadelerini kullandı.
Zorbanın kişilik özelliği birinci neden
İşman, mobbingin oluşum sebeplerine bakıldığında ilk sırada zorbanın kişilik özelliğinin etkili olduğunu onu da örgüt yapısı ve iklimi, verimsiz çalışma ortamı, iş mevzuatları ve işyeri kurallarına uyulmaması, ekonomik sebepler, mağdurun kişilik özelliğinin takip ettiğini belirtti.
Mobbing başvurusunda bulunan çalışanların şikayetlerine gelince İşman, şunları sıraladı:
İstifaya zorlama, kötü muameleye maruz kalma ve görev yeri değişikliği, hakaret, sözlü taciz, ayrımcılık, tutanak tutulması, yasal hakların kullandırılmaması, iftira, fiziksel şiddet ve cinsel tacizden şikâyet ediyorlar.
"Mobbing nasıl yapılıyor" sorusuna İşman, şu cevabı verdi:
İş yükünün artırılması, tehdit, iletişimin kesilmesi, iş akdinin sonlandırılması, iş yapmasına engel olma, objektif olmayan performans değerlendirmesi, olur olmaz her konuda her fırsatta soruşturma açılması, ceza verilmesi, iş verilmemesi, özel hayatın gizliliğini ihlal etme, yapılan işlerin küçümsenmesi, dedikoduya maruz kalma, olmayan bir şeyi varmış gibi göstererek şayia çıkarılması, yeteneklerinin çok altında işleri yapmaya zorlanma, performansın engellenmesi de karşılaşılan mobbing davranışları arasında.
"Artan çalışan eylemleri de mobbingin bir sonucu"
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'na (DİSK) bağlı Genel İş Sendikası Konut İşçileri İstanbul Şube Başkanı Nebile Irmak Çetin de son dönemde artan çalışan eylemlerinin de bir mobbingin sonucu olduğunu kaydetti.
"İş yaşamında mobbing çok fazla ve gittikçe artıyor" diyen Çetin, "Çalışan parasını alamıyorsa, yoğun çalıştırılıyorsa, zam istediğinde para yok deniyorsa, bugün git yarın gel deniyorsa bunların her biri bir çeşit mobbingtir. Türkiye'nin, İLO sözleşmesini kabul etmesi için DİSK olarak bir kampanya başlatmıştık. Bu çalışmalarımız sürecek" dedi.
"Psikolojik rahatsızlıktan iş cinayetlerine kadar birçok sonuca neden oluyor"
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) Sözcüsü Murat Çakır, mobbingin ciddi psikolojik rahatsızlıklara neden olduğunu buna bağlı olarak kalp krizi, beyin kanaması gibi ölümcül sağlık sorunları da tetikleyebildiğini söyledi.
Sadece beyaz yakalının değil, mavi yakalının da sorunu
Mobbingin beyaz yakalılara özgü bir sorun sanılsa dahi mavi yakalılar arasında da yaygın görüldüğünü kaydeden Çakır, tek farkın bu kesimdeki insanların psikolojik olarak baskılara karşı daha dayanıklı olması olduğunu belirtti.
© The Independentturkish
