ABD-Çin sanal zirvesine Tayvan krizi damga vurdu

Şi iki yıldır Çin'den ayrılmadığı için iki lider güvenli telekonferans yoluyla konuştu

ABD Başkanı Joe Biden, pazartesi günü Washington'daki Beyaz Saray'ın Roosevelt Salonu'nda Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'le sanal ortamda bir araya geldi (AP)

ABD Başkanı Joe Biden ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, üç saat süren ilk sanal zirvelerinde Tayvan konusunda tartışmaya girişti.

Biden, mevkidaşına Tayvan Boğazı'nda barış ve istikrarın baltalanmasına veya "statükoyu değiştirmeye yönelik tek taraflı çabalara" ABD'nin şiddetle karşı olduğunu söyledi.

Biden, liderler olarak kendi ülkeleri arasındaki rekabetin "kasıtlı veya kasıtsız biçimde çatışmaya dönüşmemesini" sağlamaktan sorumlu olduklarını ekledi.

ABD başkanı, dünyanın en büyük iki ekonomisi arasındaki ilişkinin "basit, doğrudan rekabet" olması gerektiğini söyledi ve kendisiyle Şi'nin bu rekabete yönelik kılavuzlar oluşturması gerektiğini dile getirdi.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Ancak Çin devlet medyasına göre Şi, Amerikan başkanını Tayvan'ın bağımsızlık teşebbüsünü desteklemenin "ateşle oynamak gibi" olacağını ve Pekin'in "kati önlemler" almaya hazır olduğunu belirterek uyardı. Çin Devlet Başkanı, "ateşle oynayanların yanacağını" ekledi.

Toplantı sonrası Beyaz Saray, Biden'ın Pekin'le resmi ilişkileri tanımakla beraber Taipei'yle savunma bağlarına da imkan tanıyan, ABD'nin uzun zamandır süregelen "Tek Çin" politikasına uyacağını yinelediğini bildirdi.

1949'da iç savaş sonrası anakaradan ayrılan ada, o zamandan beri kendi kendini yönetiyor. Ancak Pekin buna rağmen Tayvan'ın ulusal topraklarının bir parçası olduğunu savunuyor.

Çin, egemen devleti kendi kontrolüne almak için güç kullanımını dışlamıyor ve Tayvan hava sahasında rekor sayıda savaş uçağı uçurmak da dahil olmak üzere, ada çevresindeki askeri faaliyetlerini güçlendiriyor.

Biden geçen ay, ABD'nin Pekin'den gelebilecek bir saldırı karşısında kuvvetlerini Taipei'ye kadar genişleteceğini söylemişti. 1979 tarihli bir anlaşma uyarınca ABD, Tayvan'a savunması için destek sağlama taahhüdü vermişti.
 


Tayvan'ın savunma bakanlığı, iki yılda bir yayımlanan askeri bir raporda, Pekin'in bir devleti işi gerçek savaşa vardırmadan bitkin düşürmeyi ve ona boyun eğdirmeyi amaçlayan bir taktik olan "gri bölge" savaşı başlattığını öne sürmüştü.

Pazartesi akşamı yapılan zirve öncesinde, Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi ve ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken arasındaki telefon görüşmesinde de Tayvan kilit bir tartışma konusu olarak gündeme gelmişti.

İki lider, Tayvan dışında Çin'in Sincan ve Hong Kong'daki uygulamaları gibi diğer tartışmalı konuları da ele aldı.

Biden, "Gördüğüm kadarıyla sağduyu temelli bazı bariyerler oluşturmamız, anlaşamadığımız yerde açık ve dürüst kalmamız ve çıkarlarımızın kesiştiği yerlerde, özellikle iklim değişikliği gibi hayati küresel konularda birlikte çalışmamız gerekiyor" dedi. ABD başkanı, bu tür kısıtlamaların tesis edilmesini "sorumlu dünya liderliği" diye tanımladı.

"Halklarımızla birlikte dünyaya karşı da sorumluluklarımız var. Bu yüzden inanıyoruz ki... tüm ülkeler aynı trafik kurallarıyla oynamak zorunda" diyen Biden, ABD'nin "her zaman... kendi çıkar ve değerleriyle birlikte müttefik ve ortaklarınınkileri de savunmasının" sebebinin bu inanç olduğunu ekledi.

Şi ise bir tercüman aracılığıyla, iki ülkenin hem dünyanın en büyük iki ekonomisi hem de BM Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri olarak, "birlikte birden fazla zorlukla karşı karşıya olduğu" ve "iletişim ve işbirliğini artırması" gerektiği yanıtını verdi.

Şi, "İki ülkemizin de kalkınmasını ilerletmek, iklim değişikliği… ve Kovid pandemisi gibi küresel zorluklara etkili yanıtlar bulunması dahil olmak üzere, barışçıl ve istikrarlı uluslararası ortamı korumak için sağlam ve istikrarlı bir Çin-ABD ilişkisi gerekiyor" dedi.

Her ne kadar iki lider daha önce birkaç telefon görüşmesi yapmış olsa da, pazartesi günkü toplantı Biden'ın ocakta göreve başlamasından bu yana Şi'yle yüz yüze ilk iletişimi oldu. Şi'nin Kovid-19 salgını yüzünden iki yıldan fazla süredir Çin topraklarından ayrılmaması sebebiyle toplantı güvenli video konferans yoluyla gerçekleştirildi.



* İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/news

Independent Türkçe için çeviren: Ahmet Yılmaz

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU