Taliban'dan sonra mırıldanmak, homurdanmak artık mümkün değil. Ne de kınamak, suçlamak ve karşı çıkmak olası değil.

Biz Müslümanlar dünyanın bir parçasıyız, dahası sakinlerinin beşte birini oluşturuyoruz ve ondan ayrılamayız.

Artık el-Kaide ve IŞİD mensuplarının dinden ayrıştıkları, bize veya dinimize karşı kullanılacak bir gerekçe olmadıkları ile teselli bulmak da mümkün değil. Aşırılıkçılık ve terörizme karşı ülkeler ve dini kurumlar olarak uzun süredir mücadele ediyoruz, buna rağmen dostlarımızın ve diğerlerinin bize olan inanç seviyelerini yükseltemedik.

Aksine, birkaç ay önce ölen Bush yönetimi dönemi Savunma Bakanı Donald Rumsfeld, bize ve yurttaşlarına iki talep yöneltmişti.

Afganistan ve Irak'ın istilacısı bir yandan İslam'ın rehin alındığını ve özgürleştirilmesi gerektiğini söylerken, diğer yandan aşırılık yanlılarına karşı silahlı mücadele ile yetinmeyip din adına bir fikir savaşı verilmesi gerektiğini söylemişti.

İki şey beni bu konuda tekrar yazmaya itti; bir yanda Taliban'ın bu sefer ülkenin yöneticisi konumundan hareketle bazı talepler taşıyan gösterileri önlemeye yönelmesi, diğer yanda BAE Müftüsü ve Dünya İle Barış ve Esenliği Yaymak İçin Barışı Teşvik Forumu Başkanı Şeyh Abdullah bin Beyye'nin başlattığı girişimin Afganistan'ın yöneticisi Taliban tarafından reddedilmesi.

Kendi kendime bin Beyye'nin girişiminin "İslam adına barışı yaymak" başlığını hak ettiğini söyledim. Yönetici din adamı ya da molla ikilemi ile başlayalım.

Bazı meslektaşlarım dini yönetim konusunda bir kompleksim olduğunu söyleyerek beni kınıyorlar. Kompleksimin nedeni, Şeyh Muhammed Abduh'dan bu yana Ortaçağ Papalığını bir kilise otoritesi olmakla suçlamamız.

Yani Kilisenin Hz. İsa adına yönettiğini, buna karşılık İslam'da kilise ya da kilise otoritesi benzeri bir otorite olmadığını ve hiç kimsenin Allah adına yönetmediğini söylememiz.

Oysa Mollalar (gerek İran gerekse Afganistan'da) şeriat yönetiminden bahsediyorlar ve bu şeriat yönetimini de ülkenin yöneticileri olarak bizzat üstleniyorlar.

Bana selefiliğin de şeriat yönetimi fikrini benimsediğini söyleyenler var. Elbette şu veya bu Müslüman ülkede hakim olan fikhi mezhebin içtihatlarına göre mahkemelerde uygulanan hukuki hükümler vardır.

Ancak politikalar, kamusal meseleler, devletin iç ve dış ilişkilerine gelince, din adamlarının bunlarla hiçbir ilgisi yoktur ve tüm bu konularda kamu menfaatleri ve uzmanların görüşleri geçerlidir.

En önemlisi de bu konularda emir veya karar verenin emir, kral, hükümdar veya cumhurbaşkanı olduğudur. Din adamları din işleriyle ilgili veya halkın dindarlığını veya dini örf ve adetlerini etkileyebilecek konularda aydınlatabilir veya tavsiyelerde bulunabilir.

Kral Abdulaziz, çatışmadan kaçınmak ve kan dökülmesini önlemek için dini sloganlar yükselten bazı kabileci fanatiklere arabuluculukta bulunmaları için bazı büyük din adamlarını göndermişti.

Ancak kamu çıkarları, istikrar, halk grupları arasındaki ilişkiler ve kamu düzeniyle ilgili konularda din adamlarının müdahalelerine karşı hoşgörülü değildi.

Suudi Arabistanlı din adamları 2012'de Ezher Şeyhinin sivil devlet hakkında söylediklerini söylediler. Her zaman yöneticinin şeriat adına bile olsa din adamı değil, kral olduğunu söylediler.

İlk Suudi devleti kurulduğunda var olan din adamı ve emir ikiliğinin, tarihi veya mevcut gerçeklik üzerinde hiçbir etkisi yoktur. İki taraf arasındaki iş birliğinin,

17 ve 18'inci yüzyıllarda Necd ve diğer bölgelerdeki kabile yönetimlerinden kaynaklanan kargaşa ortasında ciddi şekilde eksikliği duyulan birleşik bir devlet kurmak için olduğunu söyleyen Dr. Halid Dahil'e katılıyorum.

Din adamları bir kabile reisini veya bir bölgenin yöneticisini Hanbeli mezhebine veya İslam dinine mensup olmadığı için, imama zekat vermediği, yani onu otorite olarak kabul etmediği için en ağır suçlamalarla itham ederdi.

Dolayısıyla mesele, fitne ve kaosu önlemek için dini caydırıcılıktan yardım alınmasından ibarettir. Çünkü İmam Ali'nin dediği gibi insanların bir (siyasi) otoritesi veya emiri olmalı.

Ümmet birliği, yurt birliği ve otorite birliği, İslam'ın başlangıcından beri gerekli üç birim olmuştur. Birinci ve ikinci birimler sadece tek hakim otorite ile sağlanabilir.

Ebubekir bu nedenle mürted denilenlerle savaştı, çünkü Medine yönetimine itaat etmeyi reddettiler. Ömer de şöyle demiştir:

İslam İslam olmaz cemaat olmadıkça, cemaat cemaat olmaz itaat olmadıkça.

Maverdi'nin dediği gibi; devlet veya imamet kurmak akli ve hukukidir. Sonra din her şeyden önce yumuşak bir güçtür, bu durumda dinin baskıcı bir güç olmaktan çıkarı ne olabilir?

Max Weber'in (1864-1920) dediği gibi; siyasi iktidar zorlama meşruiyetine sahip olandır. Oysa İslam dini bir amaç için güç kullanma meşruiyeti olmadığını söylüyor, çünkü dinde zorlama yoktur.

Tüm bu rasyonel, dini, tarihsel ve güncel düşünceler, İslam'a şiddet içeren bir karakter kazandırmak için şimdi ve daha önce görmezden geliniyor veya reddediliyor.

İslam'a şiddet karakteri kazandırmak isteyenler yalnızca ayrılıkçılar ve Sahva mensupları değil, aynı zamanda din adına yönetmek isteyen, onun adına feci cinayetler işleyen, böylelikle insanları herhangi bir şekilde ülkeden göç etmeye zorlayan bazı mollalar veya din adamlarıdır.

Afganistan ve İran'da Mollalar yönetimi, öldürülen ve hapsedilenlere ek olarak milyonlarca insanı evsizliğe sürüklüyor ve kaçmaya sevk ediyorsa, iki ülkede İslam hakkında nasıl bir tanıklık edilebilir?
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  26 Aralık 2024 - Taliban güvenlik personeli, Paktika vilayetinin doğusundaki Barmal ilçesinde Pakistan tarafından düzenlenen hava saldırılarından iki gün sonra hasar görmüş bir aracı inceliyor. Taliban hükümeti 25 Aralık'ta yaptığı açıklamada Pakistan'ın Afganistan'ın doğusundaki bir sınır bölgesinde düzenlediği hava saldırılarında 46 sivilin öldüğünü belirtirken Pakistanlı bir güvenlik yetkilisi bombardımanın "teröristlerin saklandığı yerleri" hedef aldığını söyledi. (Ahmad Sahel Arman/AFP)

• 2/30

  25 Aralık 2024 - Devlet Acil Durum Servisi'nden bir kurtarma görevlisi, Rusya'nın Harkiv'e yönelik drone saldırısının ardından bir konutta çıkan yangını söndürmeye çalışıyor. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski savaştan zarar gören ülkesinin elektrik şebekesine Noel günü 170'den fazla füze ve drone fırlatarak bir kişinin ölümüne ve yaygın elektrik kesintilerine neden olan Rusya'nın "insanlık dışı" saldırısını kınadı. Ülke sabah 5:30'da hava saldırısı alarmıyla uyandı ve kısa süre sonra hava kuvvetleri, Rusya'nın Karadeniz'den Kalibr seyir füzeleri fırlattığını bildirdi (Sergey Bobok/AFP)

• 3/30

  24 Aralık 2024 - Panama'nın başkenti Panama'da polis ABD Büyükelçiliği önünde düzenlenen protestoda göstericiler tarafından yerleştirilen seçilmiş ABD Başkanı Donald Trump'ın resminin önünde nöbet tutuyor. Panama Cumhurbaşkanı Jose Raul Mulino, Donald Trump'ın insan yapımı su yolunu geri alma tehdidinin ardından 23 Aralık'ta ülkenin eski liderleriyle birlikte imzaladığı bir bildiride Panama Kanalı'nın statüsünün müzakere edilemez olduğunu söyledi. Trump, "Donanmamız ve ticaretimiz çok haksız ve adaletsiz bir şekilde muamele görüyor. Her yerde olduğu gibi Panama Kanalı'nda da kazıklanıyoruz" demiş ve kanalın ABD'ye iade edilebileceğini öne sürmüştü (Arnulfo Franco/AFP)

• 4/30

  23 Aralık 2024 - Mozambik'te protestocular başkent Maputo'da yanan bir barikatın yanında toplanıyor. Hile iddialarının haftalarca süren ölümcül sokak çatışmalarını tetiklemesinin ardından ülkenin en yüksek mahkemesi, iktidar partisinin tartışmalı ekim seçimindeki zaferini onayladı. Kararın ardından muhalefetin ayaklanma tehdidinde bulunması sonrası Güney Afrika ülkesinde daha fazla şiddet olayının patlak vermesinden endişe ediliyor (Amilton Neves/AFP)

• 5/30

  22 Aralık 2024 - Filistinliler, İsrail'in Gazze'deki El-Jalaa Caddesi'ne düzenlediği saldırıda isabet alan sivil aracı inceliyor. Gazze Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan son güncellemeye göre, İsrail saldırıları son 24 saatte Gazze Şeridi genelinde en az 32 Filistinlinin ölümüne ve 54 kişinin yaralanmasına yol açtı. İsrail güçleri, kuşatma altındaki Kuzey Gazze'de zorlukla faaliyet gösteren Kamal Adwan Hastanesi'nin içindeki ve yakınındakilere tahliye emri verdikten sonra hastaneye saldırı düzenledi (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 6/30

  21 Aralık 2024 - Dün akşam Almanya'da en az 5 kişinin ölümüne ve 200 kişinin yaralanmasına yol açan saldırının gerçekleştiği Noel pazarının yakınındaki kilisenin girişine çiçekler bırakılıyor. Ölümcül saldırıda bir kişi aracını pazardaki kalabalığın üzerine sürmüştü. Kiliseye çiçek bırakanlardan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ülkenin birlik içinde kalması gerektiğini vurgulayarak failin cezasız kalmayacağına söz verdi. Polis, saldırıdan sorumlu olduğunu düşündüğü 50 yaşındaki Suudi Arabistanlı bir doktoru gözaltına aldı (Michael Probst/AP)

• 7/30

  20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP)

• 8/30

  19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP)

• 9/30

  18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP)

• 10/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 11/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 12/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 13/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 14/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 15/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 16/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 17/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 18/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 19/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 20/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 21/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 22/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 23/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 24/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 25/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 26/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 27/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 28/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

• 29/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 30/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

İkinci konuya, yani Şeyh Abdullah bin Beyye'nin Afganistan'da uzlaşı ve barışı sağlamaya yönelik girişimine gelecek olursak; Şeyh bin Beyye, ülkenin yeni yöneticilerine dini akademiler, rahmet ve aşinalık adına hitap ediyor.

Yine onlara modern dünyada ve çağda ulaşılan ilerleme mantığı, şeriatın amaçları, hatta Hanefi ve Maliki mezheplerinin geleneksel fıkıh ekollerinin kuralları ile sesleniyor.

Bütün bunlar kendisinden yararlanmak için bilgelik gerektiriyor. Burada amacım Taliban'ın bu dindar, aydın ve samimi çağrıya kulak vermesinin olası olup olmadığını araştırmak değil, bunun yerine Barışı Teşvik Forumu'nun çağrısından başka bir açıdan yararlanmak istiyorum.

Mollaların egemenliği ile bize karşı yeni bir kötülük kapısı açıldı. Kötülüğün kaçınılmaz olduğunu iddia etmiyorum ama hepsi Taliban'ın askeri liderleri olan Mollaların geçici hükümetinin bakanlarının isimlerini duyduğumda şüphelerim daha da arttı.

Ulaşmak istediğim sonuç şu; kurum ve kuruluşların bağışıklığını güçlendirmek, aralarındaki ilişkileri güçlendirmek ya da benim deyimimle karşılıklı kucaklaşma için dini kurumlar ve siyasi otoriteler uyanık olmalı, ayrı ayrı değil de birlikte istişare etmeleri ve bir araya gelmeleri için seferber edilmelidir.

Taliban olgusu, dine ve onun huzuruna, devlete ve istikrarına yönelik potansiyel tehlikelere işaret ediyor. Dini kurumlar sızmalara karşı giderek daha savunmasız hale geliyor.

Siyasi otoriteler, bir asırdan fazla bir süredir din adına yönetimin cazibesine kapılmamış din adamları ve akademisyenlerle birlikte düşünerek ve din politikalarını gözden geçirerek bağışıklık faktörlerini artırmak zorundalar.

Bir kez daha tekrarlıyorum, üç şey yapılmalı; dinde huzuru sağlamak için birlikte çalışmak, milli devlet tecrübesini güçlendirmek ve yenilemek için çalışmak, din, düşünce ve siyasette çevre ve dünya ile normal ilişkiler için fikri ve siyasi mücadeleyi sürdürmek.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Independent Türkçe için çeviren: Beyan İshakoğlu

Şarku'l Avsat