Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını etkisini sürdürüyor.
Günlük vaka sayısı 20 bin sınırına dayanırken, ölü sayısı 257'ye yükseldi.
Bu hafta 4 Haziran tarihinden beri ilk kez doktor ölümleri gerçekleşti.
Hayatını kaybeden üç hekimin de aşı vurulmadığı açıklandı.
Önceki gün 10 kentte aşılamanın yüzde 75'in üzerine çıktığını açıklayan Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, bu illerin sayısını artırmanın önemine vurgu yaptı.
16 milyon civarı aşısız kişi bulunuyor
Gerek bakanlık gerek ise hekimler aşı çağrısı yapsa da yaklaşık 16 milyon kişi hala aşısını vurulmuş değil.
Diğer taraftan Delta varyantının etkisiyle hastalığın bulaşma hızı katlandı.
Yoğun bakımların çoğunda aşılanmamış ya da aşı dozunu tamamlamamış hastalar yatıyor.
"Tanımlanamayan mutasyonun görülme sıklığı ikiye katlandı"
Alfa, Beta, Gama ve Delta varyantlarının ardından yeni bir mutasyon iddiası tedirginliğe neden oldu.
Ülkeyi alarm durumuna geçiren iddianın sahibi İzmir Tabip Odası Başkanı Lütfi Çamlı, "Henüz tanımlanamayan yeni bir mutasyon görülmeye başlandı" ifadelerini kullandı.
Çamlı, İzmir'de tanımlanamayan grubun başlangıçta yüzde 20'lerde seyrederken, son günlerde yüzde 40'lara kadar yükseldiğini de sözlerine ekledi.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Prof. Dr. Sönmez: Yeni varyantı kesinleştirmek için gen analizi şart
Aslında yeni varyant iddiası da ilk defa gündeme getirilmiyor. Bilim insanları yaklaşık 2-3 aydır yeni varyant şüphesi üzerinde duruyor.
Adresin Rize ve İzmir olabileceği belirtiliyordu.
Bu iddianın ilk defa İzmir Tabip Odası tarafından dile getirilmesi şüphe duyanların haklılığını ortaya koydu.
Ancak Radyoloji Uzmanı Prof. Dr. Güner Sönmez, kesin sonuçlar için Ankara'da genom (gen) analizi yapılması gerektiği görüşünde.
"Aşılanmayan kişiler yeni varyant riskini artırıyor"
Alfa, Delta ve Gama mutasyonları dışında PCR testi pozitif olup bu üç mutasyona sahip olmayan farklı durumun (mutasyon) çıkmaya başlamasının "varyant" anlamına geldiğini belirten Sönmez, aşısız bireyler nedeniyle mutasyonların artmasının bu duruma (yeni varyant riski) neden olduğunu söyledi.
"Aşı olmayan insanlar varyant fabrikası gibi çalışıyor"
Yeni varyantın Delta'daki gibi daha çok bulaştırıcılık ya da İngiliz varyantındaki gibi bağışıklık sisteminden kaçma gibi özelliklere sahip olabileceği uyarısı yapan Sönmez, hala 16 milyon kişinin aşılanmamasının oluşturduğu tehlikeye dikkat çekti.
Aşı olmayan insanların varyant fabrikası gibi çalıştığına ilişkin bilimsel makalelerin olduğunu aktaran Sönmez, son zamanlarda PCR testlerinde çıkmayan ancak hastanın tomografi ya da diğer tahlillerde Kovid-19 olduğunu düşündürecek bulgulara rastlanıldığını kaydetti.
"Yeni varyantları tespit etmek onlara karşı strateji geliştirmek açısından kritik"
Delta örneğini vererek, ilk varyant tipine göre virüsün 5-8 kat daha bulaşıcı olduğunun ve bulaştırıcılık evresinin daha erken başladığının tespit edildiğini belirten Prof. Dr. Sönmez, "Yeni varyantları tespit etmek onlara karşı strateji geliştirmek açısından kritik. Daha bulaştırıcı mı, mortaliteyi (ölüm riski) artırıyor mu, daha bulaştırıcı mı, belli bir yaş grubunu seçiyor mu" gibi klinik çalışmaların yapılarak varyantın oluşturduğu risk hesaplamalarına yönelik strateji geliştirmenin şart olduğunu dile getirdi.
"Aşı süreci hızla tamamlanmalı"
Bireylerin hem kendi hem de toplum sağlığı açısından bir an önce aşılanmalarının şart olduğunu vurgulayan Sönmez, sürecin erken tamamlanmasının önemine vurgu yaptı.
Yoğun bakımların hemen hemen tamamını hiç aşılanmayan kişiler ile aşı dozlarını tamamlamayanların oluşturduğunu ifade eden Sönmez, sonbaharla birlikte okulların açılması, havanın soğuması ile kapalı ortamlarda geçirilen sürenin artması ve nem oranının ısıtmaya bağlı düşmesi gibi nedenlerin, virüsün uzun süre canlı kalmasını ve damlacık yayılımını artırabileceği ve bireylerin enfekte olma riskini artabileceği gerekçesiyle vaka ve ölü sayılarının artabileceğini belirtti.
Ancak ağır hasta ve ölüm oranının geçtiğimiz yıl kadar yüksek olmayacağını savunan Sönmez, kayıpların çoğunu aşılanmayanlardan oluşturacağını savundu.
Prof. Dr. Ertuğrul: Aşı etkinliğinin en fazla azaldığı varyantlar Delta ve Delta Plus
Yeni varyant iddiası ve koronavirüs kaynaklı ölü sayılarındaki artışı konuştuğumuz isimlerden Enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji uzmanı Prof. Dr. Bülent Ertuğrul da hızla aşılama vurgusu yaptı.
İvedilikle virüsün yayılımını engelleyecek aşılama programı uygulanıp toplumsal bağışıklık oluşturulması gerektiğini kaydeden Ertuğrul, "Kimi ülkelerde 3. doz aşılar hızla yapılırken, bazı ülkelerde henüz aşılama yapılmadı. Dünyanın bir bölgesinde hastalığı kontrol altına alıyormuş gibi olmak, pandeminin sürekliliğini durdurmayacak. O yüzden de bu ülkesel bir problem değil, küresel bir sorun. Yeni varyant için tüm virüsün yapısının kontrolü gerekli" şeklinde konuştu.
"Yeni varyantla virüsün davranışsal değişikliklere sahip olup olmaması önemli"
Virüsün zaten sürekli mutasyon geçirmekte olduğunu ve yeni varyantların ortaya çıktığına dikkati çeken Prof. Dr. Bülent Ertuğrul'a göre asıl önemli olan mutasyon sonucu virüsün avantaj kazanıp kazanmaması.
Yani virüsün daha hızlı bulaştırıcılık, daha ağır seyretme ya da aşıdan kaçabilme gibi davranışsal değişikliklere sahip olup olmaması.
Ertuğrul, İzmir'deki varyant iddiasının da ancak Sağlık Bakanlığı tarafından yaptırılacak virolojik incelemeyle anlaşılıp, "tehlikeli, izlenmesi gereken bir varyanttır" ya da "değildir" şeklinde görüş verileceğini söyledi.
"Asıl korku aşı etkinliğinin tamamen ortadan kalkması"
Şu ana kadar aşı etkinliğini en fazla azaltan varyantların Delta ve Delta Plus olduğunu kaydeden Bülent Ertuğrul, sözlerini şu ifadeyle noktaladı:
Bu değişim devam ederse asıl korku aşı etkinliğinin ortadan kalkma riski. Delta Plus varyantı belirli mutasyon sonrası spike proteininde ciddi değişiklik yaratarak aşı etkinliğini ortadan kaldırma riski doğuruyor. Aşı olmayan kişilerde virüsün yayılımı arttıkça, mutasyon çoğalma olanağı buldukça, yeni varyantların ortaya çıkması için risk oluşturuyor. Bu nedenle aşı olunmaması, bireysel tehlikenin yanında toplum sağlığı açısından da risk oluşturuyor.
© The Independentturkish
