NASA'nın Mars'taki uzay aracı, güneş panellerinin tozla kaplanması nedeniyle enerji krizine girmişti. Nisanda acil durum moduna alınan InSight'tan gelen yeni haberler de pek iç açıcı değil.

21 Haziran'da NASA'nın düzenlediği Mars Keşif Programı Analiz Grubu toplantısında InSight'ın, içinde bulunduğu endişe verici durum değerlendirildi.

InSight görevinin baş araştırmacısı Bruce Banerdt, Elysium Planitia'ya indiğinde saatte yaklaşık 5 bin watt enerji üretebilen uzay aracının, şu anda saatte 700 watt'lık enerjiden yararlanabiliyor.

Uzay aracının yüzde 80'inin tozla kaplandığını aktaran Banerdt, "2022'nin ilk çeyreğinde işler durma noktasına gelebilir" diye konuştu.

2018'de Mars'taki sismik aktiviteyi gözlemlemek üzere Kızıl Gezegen'in Elysium Planitia adlı ovasına inen InSight, Kızıl Gezegen'in öngörülemeyen hava durumu nedeniyle son birkaç aydır hayatı için savaşıyor.

NASA'nın diğer uzay araçlarını indirdiği kraterlerin aksine Elysium Planitia'da tozları süpüren güçlü rüzgarlar yok. "Temizleyici olaylar" diye nitelenen bu rüzgarlar, uzay araçlarının güneş panellerinde biriken tozun temizlenmesi için önemli.

Bunların yardımı dokunmadığı için şu anda InSight'ın üzerinde kalın bir toz tabakası birikti ve araç, Güneş ışığından yararlanabilmek için mücadele ediyor.

InSight görevinin yakında sona erebileceği, uzay aracının Mars'taki maceralarını takip edenler için üzücü bir haber ama beklenmedik değil.

Görev aslında 687 Dünya günü sürecek şekilde tasarlanmıştı. Bu sürenin sonunda uzay aracının enerji üretiminde istikrarlı bir düşüş bekleniyordu.

Ancak NASA, uzay aracının kapasitesinden sonuna kadar yararlanmaya karar vermiş ve görevi Aralık 2022'ye kadar uzatmıştı.

Bu süre zarfında Mars rüzgarlarının çıkacağı ve uzay aracının üzerindeki tozu biraz da olsa temizleyeceği umulmuştu.

Bunun yanında NASA ekibi geçen ay sıradışı bir yöntem denemiş ve InSight'a kum banyosu yaptırmıştı. InSight robotik koluyla yüzeyden topladığı kumu tozla kaplı güneş panellerinden birine bırakmış. Bu sayede biriken tozun bir kısmı aşağıya dökülmüştü.

Öte yandan Banerdt'e göre bu tür çabalar ancak bir noktaya kadar işe yarıyor ve InSight'ın kaçınılmaz sonunu ertelemeye yetmiyor.

İşte bu nedenle Banerdt ve ekibi, 22 Nisan'da, InSight'ın enerjisinin hayatta kalmasını sağlayacak seviyelerin altına düşmesini bekliyor.

Bilim insanı, enerji üretiminde büyük bir artış sağlanamazsa görevi gelecek yılın nisan ayında sona erdirebileceklerini söylüyor.

Diğer yandan InSight, Kızıl Gezegen'de ölüme terk edilen ilk uzay aracı olmayacak. NASA'nın Opportunity gezgini de 10 Haziran 2018'de Dünya'ya mesaj göndermeyi bırakmış ve 13 Şubat 2019'da resmen ölü ilan edilmişti.

 

Independent Türkçe, Gizmodo, Science Alert

Derleyen: Çağla Üren