ABD Başkanı Donald Trump’ın daha göreve gelmeden 2016 başkanlık seçim kampanyası sürecinde başlattığı Çin karşıtı tutum, geçen üç yılda ticaret ve teknoloji üzerinden büyüyen bir soğuk savaşa dönüştü. 

Çin’deki ucuz imalatın ticaret hacmi dengesizliğine yol açtığını ve ABD istihdamına zarar verdiğini yıllardır dile getiren, bu ülkeyi “fikri mülkiyet haklarında hırsızlıkla” suçlayan Trump bugüne kadar değeri 35 milyar doları bulan ithal ürünlere yüzde 25 ek vergi getirmekten, ABD’li şirketlerin genel merkezlerinin ABD’ye taşınması teşvikine kadar bir dizi önlem aldı. ABD yönetiminin son bir yıldır hedefindeki kurum ise Apple’ın en büyük rakibi Huawei.

ABD Ticaret Bakanlığı’nın 16 Mayıs’ta Çinli teknoloji devi Huawei ve bağlı ortaklıklarını ABD'nin ulusal güvenliğine aykırı faaliyetlerde bulunan şirketler listesine almasının ardından ilk hamle Google’dan geldi. 

Dünyanın en büyük şirketlerinden Google, Huawei ile donanım, yazılım ve teknik hizmetler alanında işbirliği yapmayı askıya alacağını duyurdu. Google sözcüsünün Reuters’e yaptığı açıklamaya göre Huawei’nin bundan sonra çıkaracağı yeni telefon modellerinde kullanıcıların, Google ve dolayısıyla Android uygulamalarına erişimi olamayacak.

Kullanıcılar nasıl etkilenecek? 

Google’ın çatı şirketi Alphabet’in aldığı karar gereği bundan sonraki Huawei telefonlarında Google’ın geliştirdiği Android yazılımı güncellenemeyecek, bu telefonların, uygulama yüklenmesini sağlayan Google Play, e-mail hizmeti Gmail ya da video uygulaması YouTube’a da erişimi olmayacak.

Şimdiki Huawei telefonlarında ise bu hizmetler olduğu gibi kullanılmaya devam edecek.

Huawei Ürün Başkan Yardımcısı Bruce Lee, mart ayında yaptığı açıklamada Çinli teknoloji devinin kendi işletim sistemi üzerinde çalıştığını doğrulamıştı. 

Sistemin olası bir ambargoya karşı geliştirildiğini söyleyen Lee, ellerindekinin yalnızca bir “B planı” olduğunu vurgulamıştı. 

Yasakların OPPO, Xiaomi, ZTE ve diğer Çinli markalara yayılma ihtimali de mevcut. 

Türkiye-Huawei ilişkileri 

2017’de Türkiye’de yüzde 3,2 pazar payına sahip Huawei, bu oranı yalnızca bir yılda yüzde 21,3’e yükseltti. Şirketin 2020 için hedefi ise yüzde 35’lik pazar payı. 

Türkiye’deki ilk ofisini 2002 yılında Ankara’da açan Çinli şirket,  İstanbul’daki ofisini 2007’de, AR-GE merkezini ise 2009 yılında kurdu. 

120 milyon dolardan fazla yatırım yapılarak kurulan merkez, Huawei’in Çin’in dışındaki en büyük Ar-Ge merkezlerinin arasında ikinci sırada yer alıyor. Şirketin Ümraniye’deki ofisinin araştırma ve geliştirme bölümünde 500 Türk mühendis çalışıyor.

ABD'nin 'ulusal güvenlik tehdidi' dediği Huawei, Türkiye için bir teknoloji ortağı.

Beşinci jenerasyon internet ağının yani 5G (5th Generation) teknolojisinin ticari uygulamasına 2020’de başlayacak Çin’in teknoloji devi Huawei ile 24 Temmuz 2018’de 5G Vadisi Açık Test Sahası’nda test şebeke altyapıları kurulmasına yönelik mutabakat zaptı imzalanmıştı. 

Türkiye’nin ilk 5G sinyalleri, kasım ayında, Hacettepe Üniversitesi Beytepe Kampüsü, Bilkent ve ODTÜ yerleşkeleri ile BTK Merkez Binası arasındaki alanı kapsayan bölgede kurulan test sahası ile verildi. 

Turkcell Genel Müdürü Kaan Terzioğlu, şubat ayında Anadolu Ajansı’na verdiği röportajda Huawei’in Turkcell için güvenilir bir iş ortağı olduğunu vurgulayarak Huawei ile ilgili gündeme gelen güvenlik zafiyeti iddialarını şöyle yanıtladı: 

“Ne zaman ki 'beklenmedik' bir şirket rekabette öne geçerse hemen önü kesilmeye çalışılıyor. Kimse bizden kanıtlanmamış iddialara göre hareket etmemizi beklememeli. Turkcell uzun zamandır iş ortaklığı yaptığı Huawei ile çalışmaya devam edecektir.

Son dönemde birçok Batılı şirketin kişisel verileri güvence altına alma konusundaki başarısızlıklarına şahit olduk. Bu konularla alakalı da çok sayıda dava ve soruşturma devam ediyor. Bu nedenle potansiyel risklerin farkındayız."

Huawei, dünyada telekomünikasyon sektörünü çok daha üst düzeye taşıyacak 5G teknolojisinde küresel yarışın en ön sırasında yer alıyor. 

Google nasıl etkilenecek? 

International Data Corporation’ın verilerine göre dünyada akıllı telefon satışlarının yüzde 30'u Çin'den geliyor. Hatta öyle ki ocak ayında Çin’in büyüme hızının düşmesiyle ABD’li teknoloji devi Apple, 20 yıl sonra ilk kez gelir tahminlerini düşürdü. 

2019’un ilk çeyrek verilerine bakıldığında ise Samsung’un pazar payı yüzde 23,1, Huawei’inki yüzde 19 ve Apple’ın yüzde 11,7. 

IDC’nin verilerine göre 2018 yılında dünya genelinde toplam 1,4 milyar adet telefon satıldı. Bunların 292 milyonu Samsung, 209 milyonu Apple, 206 milyonu ise Huawei markalı cihazlar oluşturdu.

Habertürk teknoloji yazarı Necdet Çalışkan, bugünkü yazısında dünya genelinde en büyük 10 akıllı telefon üreticisinden yedisinin Çinli olduğuna ve hepsinin bir Google yazılımı olan Android kullandığına vurgu yaparak, “yasağın” Xiaomi, Vivo ve Oppo gibi Çinli üreticilere yayılmasıyla Google’ın Apple karşısında kan kaybedebileceğini söyledi. Zira, Huawei, Xiaomi, Vivo ve Oppo’nun 2019 ilk çeyreğinde sattığı cihazların toplam Android pazarındaki payı yüzde 47’yi aşıyor. 

Bloomberg International’dan Tim Culpan’a göre ise Çin hükümeti, yerel alternatiflerin kullanımını artırmak adına kesenin ağzını açmaktan çekinmeyecektir. 

Çin’de geliştirilecek operatörler, yeni çip tasarımları ve teknoloji standartları için harcamalar iki katına çıkarılabilir. 

Satışlarını 10 yılda dokuza katladı 

Çin'in Silikon Vadisi olarak bilinen Şenzen kentinde 1987’de 21 bin yuan sermaye ile eski bir subay olan Ren Zhengfei tarafından kurulan Huawei, bu yılın ilk çeyreğinde 59,1 milyon adet akıllı telefon satarak ABD'li teknoloji devi Apple'a 17 milyondan fazla fark attı. 

2008'de 12 milyar dolar olan Huawei'nin satışları, geçen yıl 2017'ye göre yüzde 20 artarak 107 milyar dolara yükseldi. Yıllık gelirinin 100 milyar doların üzerine çıkması Huawei'yi, ABD'li teknoloji şirketleri Google ve Microsoft ile aynı lige taşıdı. 2018'de şirketin karı da bir önceki yıla göre yüzde 20 artarak 8 milyar dolara ulaştı.

Son dönemde akıllı telefon almak isteyen müşterilerin, yüksek kaliteli ve optik kaydırma özelliğiyle Huawei Mate 20 Pro'ya büyük ilgi göstermesi, Çinli şirketin bu yılın ilk çeyreğinde küresel akıllı telefon pazar payında rekor kırmasını sağladı.

Merkezi Çin'de bulunan akıllı telefon üreticilerinden Xiaomi, ilk çeyrekte 27,8 milyon akıllı telefon satarak yüzde 8'lik pazar payını korurken, Oppo ise 26,5 milyon satışla payı payını yüzde 7'den yüzde 8'e çıkardı. 

Ekonomik sebepler dışındaki endişelerin kaynağı ne? 

Huawei’in “dünya devleri” ligine girmesi ticari rekabeti kızıştırsa da ABD tarafında işin bir de “güvenlik endişesi” boyutu var. Üstelik bu endişe, Trump yönetiminden önce de mevcuttu. 

ABD Temsilciler Meclisi İstihbarat Komitesi, 2012 yılında hazırladığı raporda, telekom şirketleri Huawei ve ZTE'nin ABD'de faaliyet göstermesine izin verilmesi halinde haberleşmeyi izleyebileceklerini ve hatta elektrik şebekesi gibi ABD'deki altyapı tesislerine yönelik siber saldırılar düzenleyebileceklerini öne sürmüştü. 

Huawei CEO’su Ren Zhengfei, 2013’te Yeni Zelandalı gazetecilere verdiği röportajda “Dünyanın en büyük telekomünikasyon ağı tedarikçisinin siber tehdit endişesi yaratamayacağını ve internet güvenliğinde endişe duyulmaması gerektiğini” söylemiş ve “ABD’deki operatörlere artık telekomünikasyon donanımı satmıyoruz... Eğer ABD buna rağmen güvenlik sorunu yaşadığını söylerse, bu aldıkları kararın bulgulara dayanmadığını gösterir” ifadelerini kullanmıştı. 

Ren’in verdiği “boru hattı” benzetmesi de dikkat çekmişti:  Yaptığımız iş tıpkı boru hattı kurmaya benziyor. Borular veri ve bilgi trafiğini taşıyor. Eğer borudan geçen su kirlenirse, suçlanması gerekenin boru olmadığını düşünüyorum.

CIA, FBI ve NSA dahil ABD’nin altı istihbarat kurumunun başkanları Şubat 2018’de Amerikan Kongresi’nde yaptıkları konuşmada Huawei ve ZTE ürünlerinin kullanılmaması gerektiği konusunda uyarıda bulunmuştu. 

Fotoğraflarla Türkiye'den Haberler

Hepsini göster 31

Fotoğraflarla Türkiye'den Haberler

• 1/31

  28 HAZİRAN - İzmir'in Foça ilçesinde bulunan Jandarma Komando Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığında eğitim alan 492 subay adayı, komando temel kursunu başarıyla tamamladı. Törende komutanlığın öğretmen ve kursiyerleri, silahlı hareketler, yakın dövüş teknikleri ve perde kule inişi gösterileri sundu / Fotoğraf: AA

• 2/31

  27 HAZİRAN - Kayseri Şehir Hastanesi'nde staj yapan liseli öğrenciler, stajlarının son gününde hastanede yatarak tedavi gören çocuk hastalara moral vermek için etkinlik düzenledi / Fotoğraf: AA

• 3/31

  26 HAZİRAN - Van'ın Erciş ilçesinin Ulupamir Mahallesi'nde yaşayan Kırgız Türkleri, milli sporları olarak kabul ettikleri Buzkaşı (Kökbörü)oyununu özel günlerde ve düğünlerde oynamaya devam ediyor. Oyunda iki takıma ayrılan biniciler, yerdeki oğlak postunu kapmanın mücadelesini verirken, tozlu alanda çekişmeli geçen oyun, post parçalanıncaya kadar devam ediyor / Fotoğraf: AA

• 4/31

  25 HAZİRAN - Bitlis'in Tatvan ilçesinde Nemrut Dağı eteklerindeki yaylalara götürülen küçükbaş hayvan sürülerinin gün batımındaki tozlu yolculuğu / Fotoğraf: AA

• 5/31

  24 HAZİRAN - Giresun Şebinkarahisar ilçesinde yaz döneminin gelmesiyle birlikte doğada görülmeye başlayan çiçekler adeta görsel şölen sunuyor. Çiçek tarlalarını görmek için bölgeye yerli ve yabancı çok sayıda turist geliyor. Bir kadın mor renkli çiçek tarlasında yürüyor / Fotoğraf: AA

• 6/31

  23 HAZİRAN - Senforock Orkestrası, yerli ve yabancı rock parçaların senfonik yorumunu yaptığı Eskişehir'deki konserde binlerce kişiye seslendi. Eskişehir Cumhuriyet Meydanı'nda düzenlenen konserde Şef Musa Göçmen yönetimindeki Senforock Orkestrası'na Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Senfoni Orkestrası eşlik etti / Fotoğraf: AA

• 7/31

  22 HAZİRAN - İzmir'in turizm merkezlerinden Çeşme ilçesinde sakız üretiminin artırılması amacıyla hazırlanan "Çeşme'den Sakız Damlıyor" projesi kapsamında ilk hasat yapıldı. Çeşme Belediyesinin Alaçatı'daki bahçe ve gen merkezinde yetiştirilen sakız ağaçlarına hasadın "ilk çizikleri" atıldı. Ağaçlardaki çiziklerden çıkacak sakız damlalarının gelecek hafta toplanmasına başlanacak / Fotoğraf: AA

• 8/31

  21 HAZİRAN –21 Haziran Uluslararası Yoga Günü kapsamında Bursa'nın Nilüfer ilçesinde etkinlik düzenlendi. İlçedeki Üç Fidan Parkı'nda bir araya gelen vatandaşlar meditasyon yaparken çevredeki vatandaşlar da onları dikkatle izledi / Fotoğraf: AA

• 9/31

  20 HAZİRAN - Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Başkanlığı tarafından Mersin'de inşa edilecek konutların hak sahipleri, noter huzurunda kurayla belirlendi. Kurada, 6 bin 518 kişi başvuru arasından 262 konutun hak sahipleri seçildi. Kameralar tarafından da kaydedilen kurada adını duyan vatandaşlar büyük sevinç yaşadı / Fotoğraf: AA

• 10/31

  19 HAZİRAN - Cumhurbaşkanlığı 2. Yüz Günlük İcraat Programı kapsamında, Gençlik ve Spor Bakanlığı ile Milli Eğitim Bakanlığı iş birliğinde uygulanan "Yüzme Bilmeyen Kalmasın" projesi kapanış töreni Ankara'da yapıldı. Ankara Eryaman'daki Türkiye Olimpiyat Hazırlık Merkezi'nde (TOHM) gerçekleştirilen törene, yüzme kursuna katılan çocuklar ve aileleri katıldı / Fotoğraf: AA

• 11/31

  18 HAZİRAN – Erciyes Dağı’nın volkanik tepelerinde dördüncü kez düzenlenecek olan Uluslararası Erciyes Ultra Sky Trail Dağ Koşusu 5-7 Temmuz tarihlerinde gerçekleşecek. Müsabakalara katılmak için kayıtlar tüm dünyadan devam ederken hazırlıklar da sürüyor / Fotoğraf: İHA

• 12/31

  17 HAZİRAN - Türkiye'nin dört bir yanından binlerce doğa tutkunu, 22'ncisi düzenlenen "Eğirdir Turizm Tanıtma ve Doğa Sporları Derneği (EUDOST) Dağcılık Şenliği" kapsamında 2 bin 998 metre rakımlı Anamas Dağı'na tırmanmak için bölgede kamp yaptı. Dağcıların, günbatımıyla birlikteki hali güzel görüntüler oluşturdu / Fotoğraf: AA

• 13/31

  16 HAZİRAN - Düzce'nin yüksek kesimindeki sis görsel şölen sundu. Kent genelinde yaşanan yağışın ardından oluşan sis, Gölyaka ilçesine bağlı Toptepe mevkisinde güzel görüntüler oluşturdu / Fotoğraf: AA

• 14/31

  15 HAZİRAN – WeAreTheLove (Biz Sevgiyiz) Platformu tarafından İdlib'te Esad rejiminin hava saldırılarını ve bu saldırılardan yaşamını yitirenlerinin sesini tüm dünyaya duyurmak için 15 farklı ülkede aynı anda balon uçuruldu. Türkiye ayağında ise başkent Ankara’daki Sıhhiye Abdi İpekçi Parkında bir araya gelen katılımcılar balonları gökyüzüne bıraktı / Fotoğraf: AA

• 15/31

  14 HAZİRAN - Van'da gökyüzünü kızıl tonlara boyayan gün batımı saatlerinde, çocuklarıyla birlikte Van Gölü'nün Edremit ilçesi kıyılarında dolaşan bir çoban, koyunlarını otlatırken görüntülendi / fotoğraf: AA

• 16/31

  13 HAZİRAN - Van'ın Bahçesaray ilçesinde bal üreticileri, kuraklık yaşanmaması ve bal veriminin yüksek olması için 2 bin 500 rakımlı yaylada imam öncülüğünde "bal duası"na çıktı / Fotoğraf: AA

• 17/31

  12 HAZİRAN - Edirne'deki "Edirne Lavanta Tarla Günleri" kapsamında bir grup lavanta tarlasında yoga yaptı / Fotoğraf: AA

• 18/31

  11 HAZİRAN - Tüylerinin renkleriyle dikkat çeken ve göçmen kuşlar sınıfında yer alan arı kuşu, Mayıs-Ağustos ayları arasında Türkiye'deki sulak alanlarda konaklıyor. Rengarenk tüyleri ile ilgi çeken arı kuşu başta arı olmak üzere uçan böceklerle besleniyor. İzmir’deki Arı kuşları da killi ve toprak duvarlar üzerine delik açarak yuvalarını kuruyor / Fotoğraf: AA

• 19/31

  10 HAZİRAN - Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü bünyesindeki Muş Kayak Takımı sporcuları, 2 bin 700 rakımlı Çavuştepe bölgesinde haziran ayı olmasına rağmen karla kaplı alanda antrenman yapıyor / Fotoğraf: AA

• 20/31

  9 HAZİRAN - Erciyes Dağı'nın ev sahipliği yaptığı dağ bisikleti organizasyonu Downhill Avrupa Şampiyonası, final müsabakalarıyla tamamlandı. Antrenman turlarının ardından yapılan final müsabakalarında, 6 ülkeden 21 sporcu 4 kategoride zorlu parkurda mücadele etti / Fotoğraf: AA

• 21/31

  8 HAZİRAN - Afyonkarahisar, Eskişehir, Ankara ve Kütahya arasında yer alan, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın tanıtım çalışmaları ile dünyada bilinirliği artan Frig Vadisi, yerli ve yabancı fotoğraf sanatçılarını ağırlayacak / Fotoğraf: AA

• 22/31

  7 HAZİRAN - Türkiye'nin en yüksek yerleşim birimlerinden olan ve kış mevsiminin uzun sürdüğü 2 bin 200 rakımlı Kars'ın Sarıkamış ilçesi haziran ayında canlanan doğasıyla eşsiz güzelliklere büründü. Hayvanlar da otlaklarda rahatça dolaşmaya başladı / Fotoğraf: AA

• 23/31

  6 HAZİRAN - Karabük'ün UNESCO Dünya Miras Listesi'nde bulunan ilçesi Safranbolu'da ki güneşin zorlukla ulaşmaya çalıştığı yemyeşil ağaç tünelli yollar, görenleri büyülüyor / Fotoğraf: AA

• 24/31

  5 HAZİRAN - Kütahya'nın Tavşanlı ilçesinde sabah saatlerinde Gelinciklerin üzerine düşen çiğ taneleri, çiçeğe canlılık katıyor / Fotoğraf: AA

• 25/31

  4 HAZİRAN – Nesli tükenme tehlikesinde olan Hatay'a özgü dağ ceylanlarına yönelik Tarım ve Orman Bakanlığı’nın koruma faaliyetleri sürdürülüyor / Fotoğraf: AA

• 26/31

  3 HAZİRAN - Hakkari'nin Şemdinli ilçesinde kadınlar, yaylalarda hayvanların sütünü sağarak aile bütçesine katkı sunuyor. İlçeye yaklaşık 20 kilometre mesafedeki Günyazı köyünde sabah saatlerinde yaya olarak yaylaların yolunu tutan berivanlar, 2 saatlik yolculuğun ardından koyunların bulunduğu bölgeye ulaşıyor. Burada, tel örgülerle oluşturulan alanda yüzlerce koyun ve keçiyi sağan Berivanlar, sütleri bidonları doldurarak köye taşıyor / Fotoğraf: AA

• 27/31

  2 HAZİRAN –Türkiye'de son günlerde yoğun olarak gözlenen Diken Kelebeği koloniler halinde yaşıyor. Kelebeğin uzun araştırmalar sonucu göç rotası belirlendi. Diken Kelebeği'nin kilometrelerce süren göçü, Afrika'dan Kuzey Avrupa'ya, Kuzey Avrupa'dan da yeniden Afrika'ya oldukça uzun bir rotada gerçekleşiyor / Fotoğraf: AA

• 28/31

  1 HAZİRAN – Anadolu Otoyolu’nda bayram yoğunluğu başladı. 9 günlük Ramazan Bayramı tatili nedeniyle Anadolu Otoyolu'nun Bolu Dağı-Düzce kesiminde, özellikle Ankara yönünde daha yoğun bir trafik oldu / Fotoğraf: AA//////////

• 29/31

  31 MAYIS - Hurdacılık yaparak geçimini sağlayan 75 yaşındaki Şevki Kılıç, Trakya Üniversitesi Tarih Bölümü'nü 4 yıl yerine 3 senede bitirdi. Arkadaşlarının "bastonlu bilge" diye seslendiği Şevki Kılıç'ın yeni hedefi tarih alanında yüksek lisans yapmak / Fotoğraf: AA

• 30/31

  30 MAYIS – Denizli'nin Çal ilçesindeki ılıman bölgelerde kışı geçiren Karakeçili Yörükleri, havaların ısınmasıyla 400’ü yeni doğan oğlak, bin 100 keçiden oluşan sürü ile daha serin ve verimli otlaklarla kaplı yaylalara ulaşmak için yola çıktı / Fotoğraf: AA

• 31/31

  29 HAZİRAN- Antalya'nın Manavgat ilçesinde devam eden 9. Uluslararası Motosiklet Festivali kapsamında, yaklaşık bin motosiklet kortej oluşturdu / Fotoğraf: AA

FBI Direktörü Chris Wray, konuşmasında “Telekomünikasyon ağımızda güçlü bir pozisyon sağlamak için bizim değerlerimizi paylaşmayan yabancı hükümetlere ait kurum ve kuruluşların sebep olacağı risklerden endişeliyiz” ifadesini kullanarak bu şirketlerin ABD’ye ait bilgileri çalabileceğini ya da kötü amaçlar için değiştirebileceğini vurgulamıştı. 

Huawei’den yapılan açıklamada ise 170 ülkede hükümetler ve müşteriler tarafından güven tesis edildiği ve hiçbir şekilde siber güvenlik riski taşımadıkları ifade edilmişti. 

Huawei CEO'su Çin ordusunun eski askeri

Söz konusu güvenlik endişesini tetikleyen iki unsur var: Huawei’in Çin ordusu ile olan bağlantıları iddiası ve geleceğin teknolojisi 5G’yi kurmanın “bilgi toplamaya” da yol açabileceği. 

“Ordu bağlantısı” ile ilgili şüpheler, Huawei CEO’su Ren Zhengfei’in askeri geçmişi ile başlıyor. 

1944'de Çin’in kırsal bir bölgesinde dünyaya gelen Ren, 1970’lerin ikinci yarısında Çin ordusunun Mühendislik Kolları'na mühendis olarak atandı ve yardımcı alay komutanlığına eşdeğer olan yardımcı direktörlüğe kadar yükseldi. 

1982'de 12’nci Komünist Parti Ulusal Kongresi'ne davet edilen Ren, 1983'te Çin hükümeti tüm Mühendislik Kolordusunu feshettikten sonra emekliye ayrıldı. 1987’de de Huawei’yi kurdu. 

Ren Zhengfei, her seferinde Huawei'nin özel bir şirket olduğunu ve Çin devleti ile tek ilişkisinin vergi ödemek olduğunu savunsa da Çin Komünist Partisi’nin 2017’de kabul ettiği Ulusal İstihbarat Yasası kapsamında hem şirketler hem de vatandaşlar, yasalar uyarınca ulusal istihbarat çalışmalarını desteklemek, yardımcı olmak ve işbirliği yapmakla yükümlü. 

Batılı ülkelerin 5G teknolojisi endişesi de tam olarak bu noktada başlıyor. Çünkü 5G, eşyaların internet üzerinden birbirine bağlanmasında iskelet görevi görürken, otonom araçlar, akıllı ulaşım, tarım ve şehirler kurulmasına da temel oluşturuyor. 5G ile katlanacak veri iletim hızıyla birlikte sanal gerçeklik, arttırılmış gerçeklik uygulamaları için gerekli işlemci kapasitesi de artacak. 

Teknoloji şirketlerinin bu boyutta bir altyapıyı bir ülkeye kurması, “Bilginin kontrolünü ele geçirebilirler mi?” sorunu akıllara getiriyor. 

ABD silahlı kuvvetleri için araştırma ve geliştirme projelerini yürüten RAND Corporation’ın Uluslararası Savunma Araştırmaları Analisti Timothy Heath, 2018’de Tech.Co’ya verdiği röportajda Huawei gibi yüksek teknoloji şirketlerinin Çin devletinin potansiyel düşmanlarını kontrol etmek ve izlemek için sistemler geliştirdiğini söylemişti. 

Oxford Üniversitesi’nde de dersler veren, Çin uzmanı bağımsız ekonomist George Magnus ise Çin’deki özel şirketlerin Batı’dakinden farklı olduğuna vurgu yaparak şu ifadeleri kullanmıştı: 

“Kural olarak devletten bağımsızlıkları daha az. Çünkü Çin’de her şey devlete bağlı. Çin’in iş dünyasının liderleri ekmeklerine nerede yağ sürüldüğünü biliyor. Komünist Parti ile iyi geçinmek menfaatlerine.” 

Öte yandan Huawei, 2019’un ikinci yarısında ilk 5G destekli akıllı telefonunu piyasaya sürmeye hazırlanıyor. Bu kapsamda Huawei Mate 30 serisi, şirketin 5G desteği sunan ilk amiral gemisi modelleri olabilir.

Ne olmuştu? 

ABD Başkanı Donald Trump'ın Ağustos 2018’de imzaladığı Güvenlik Yetkilendirme Yasası kapsamında devlet kurumlarının ve bu kurumlarda çalışanların Huawei ve ZTE markaları kullanması yasaklandı. 

ABD hükümeti eylülde 200 milyar dolar tutarındaki Çin menşeli ithal mallarına daha ek gümrük zorunluluğu getirdi.

16 Ekim’de Londra’da düzenlenen lansmanla tanıtılan Huawei Mate 20 serisinin ABD’deki satışına yasak geldi. ABD merkezli elektronik eşya zinciri Best Buy da Huawei ile yaptığı anlaşmayı feshetti.

ABD’nin Huawei yasağının dünyaya yayılması gerektiği çağrısını yapmasının ardından Yeni Zelanda, Huawei’den 5G teknolojili ekipman almayacağını açıkladı. ABD ve Yeni Zelanda ile birlikte geçmişi İkinci Dünya Savaşı'na kadar uzanan “Beş Göz İttifakı”nın diğer üyeleri Avustralya, Kanada ve İngiltere de Huawei’ye yasak getirdi. 

Almanya, İtalya ve Japonya gibi ülkeler askeri alanlarda Huawei’yi kullandığından yasağa karşı çıkan ülkelerin başında geliyorlar. 

HUawei CFO'su Meng Wanzhou

Huawei-Batı arasındaki ipleri en fazla geren olay ise Ren Zhengfei’nin veliahdı olarak gösterilen kızı ve şirketin CFO’su Meng Wanzhou’nun ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlarını delmek suçlamasıyla 1 Aralık’ta Kanada’nın Vancouver kentinde tutuklanması oldu. 

Vancouver'da ev hapsinde tutulan Meng, ABD Adalet Bakanlığı’nca yolsuzluk, adaletin tecelli bulmasına engel olma ve teknoloji hırsızlığı gibi 23 farklı suçtan yargılanıyor. 

Kanada hükümetinin mart ayında verdiği onayla ABD’ye iade sürecin başlatılan Meng’in avukatları “ABD'nin suçlamalarının siyasi mahiyet” içerdiğini açıklamıştı.