TBMM Başkanı Mustafa Şentop, "16 Mart 1921 Moskova Antlaşması’nın 100. Yıl Dönümünde Türk-Rus İlişkileri" konulu panelin çıkışında basın mensuplarının sorularını yanıtladı.

Şentop, basın mensuplarının, "HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu'nun kesinleşen yargı kararı Meclis'e gelmişti. En son inceleyeceğinizi söylemiştiniz. İncelediniz mi?" sorusuna, konuya bugün bakacakları karşılığını verdi. 

CHP İstanbul Milletvekili Enis Berberoğlu'nun da aralarında bulunduğu fezlekelerle ilgili son durumun sorulduğu Şentop, "Karma Komisyonda. Karma Komisyon o konuda bir inceleme, çalışma yapar. Her zaman bunu yapıyor ama bir planlama, takvim var mı onu bilmiyorum" diye konuştu. 

"Anayasa Mahkemesi'nden yanıt gelmedi"

"TBMM Başkanlığı'nca, Anayasa Mahkemesine, Enis Berberoğlu kararıyla ilgili, 'ne yapılması istendiği' konusunda mektup gönderilmişti. Buna yanıt geldi mi?" sorusu üzerine Şentop, şöyle konuştu:

Hayır, henüz gelmedi. İki farklı şey vardı, bazen birbirine karıştırıldı. Onu gördüm. Biri şu; Anayasa Mahkemesi, bireysel başvuruyla ilgili verdiği bazı kararlarda, ihlalin kanundan kaynaklandığını düşünerek kararı Meclise de göndermişti. Yani Anayasa Mahkemesi, ilgili kanunun bir şekilde değiştirilmesini istiyordu. Bu da 'gereği için' diye Anayasa Mahkemesi Genel Sekreterliği tarafından gönderilmiş. Biz bunu doğru bulmadık. Anayasa Mahkemesinin kararlarının nasıl verileceği, ne tür kararlar verilebileceği, ihlalin nasıl giderileceği belli. TBMM'ye bu anlamda kanun değişikliği konusunda bir telkinde bulunmak ve bunu özellikle de 'Gereğini yapın.' gibi bir ifadeyle kullanmak doğru değil. O ayrı bir konuydu. Sayın Berberoğlu kararında ise birinci kararda olmayan ama ikinci kararda olan bir ifade var. Okuyanda, TBMM ile ilgili de bir görev varmış intibası uyandıracak bir yaklaşım vardı. Biz Anayasa Mahkemesi'nin içtüzüğüne dayanarak, bunun somut olarak ne anlama geldiğini sormuştuk. Bu konuda henüz bir cevap gelmedi.

"Anayasa Mahkemesine bireysel başvurunun sonucunu beklemek söz konusu değil"

HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu'nun, hakkında kesinleşen yargı kararıyla ilgili Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru yaptığı hatırlatılarak, "Meclis, Anayasa Mahkemesine yapılan bireysel başvurunun sonucunu bekleyecek mi?" sorusunu Şentop, şöyle yanıtladı:

Bunu daha önce Sayın Berberoğlu çerçevesinde konuşmuştuk. Anayasadaki hükme göre kesin hüküm, 'Genel Kurula bildirilmesiyle milletvekilliği sona erer.' diyor. Dolayısıyla Meclis Başkanlığı bakımından kesin hüküm söz konusudur. Kesin hükümde, bir ceza davası söz konusu olduğundan adli yargı içerisindeki süreçler derecat içinde tamamlandıktan sonra ortaya çıkıyor. Yani ilk derece mahkemesi istinaf, daha sonra temyizde verilen kararlar neticesinde artık başka bir merciye o yargı kolu içerisinde başvuru imkanı kalmadıktan sonra hüküm kesinleşiyor. Bizim sistemimizde, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru yolu, hükmün kesinleşmesini engelleyen, durduran, ortadan kaldıran bir yol değildir. Anayasa Mahkemesinin kararları doğrudan etki etmiyor, dikey etki etmiyor. Bu anlamda hiyerarşi içinde bir mahkeme değil. Yatay etki ediyor. Nitekim Anayasa Mahkemesi, Sayın Berberoğlu ile ilgili, kendisi kesin hükmü kaldıramadığı için 14. Ağır Ceza Mahkemesine, kesin hükmün kaldırılması gerektiğine dair kararında açık olarak bir hüküm vermişti. Dolayısıyla Anayasa'ya göre kesin hüküm bağlayıcıdır ve onun gereği yerine getirilir. Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvurunun sonucunu beklemek söz konusu değil. (Gergerlioğlu'nun) Bir tedbir başvurusu yaptığını, bunun da Anayasa Mahkemesi tarafından kabul edilmediğini öğrendim.

AA