Kovid-19 virüsündeki mutasyonla ilgili haberler tüm dünyada panik dalgasını büyütürken aşı üzerinde çalışan bilim insanları rahat. Birçok ülkede mRNA aşıları kısa sürede yaklaşık 1.5 milyon kişiye yapıldı. Türkiye’nin de ilk etapta 17 Aralık itibarıyla Çinli Sinovac aşısını sağlık çalışanlarından başlamak üzere uygulaması gerekiyordu.

Ancak Sinovac tarafından geliştirilen aşının Brezilya’daki Faz 3 test raporunun yayınlanmasının bir kez daha ertelenmesi aşı takvimini bir kez daha belirsiz hale getirdi.

İnaktif Sinovac aşısının Türkiye’deki uygulama başlangıcını öteleyen bu gelişme sonrasında gözler Sağlık Bakanlığı’nın açıkladığı 25 Aralık’a çevrilmişti. Ancak süre bugün dolmasına rağmen, aşının ne kendisi ne de uygulama kılavuzuyla ilgili bir netlik söz konusu değil.

Aşılar ‘bir aksilik olmazsa’ pazar gecesi yola çıkıyor

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Bilim Kurulu toplantısının ardından dün yaptığı açıklamada Koca, ''Kurumumuzda çalışmanın ara sonuçlarını Bilim Kurulumuza sunmuştur. Bilim Kurulumuzun değerlendirmeleriyle aşımızın ülkemizde kullanılması konusunda kendi insanımıza gösterdiği etkiden emin olduk. Çalışmayı yürüten hocalarımız birazdan detayları paylaşacaktır. Çin makamları da Türkiye'ye gönderilecek olan aşı dozları için onay işlemlerini tamamladılar'' diye konuştu.

Bakan Koca, aşıların geliş tarihi hakkında da, ''Üreticilerin depolarında hazır olarak bizden gelecek habere göre bir aksilik olmazsa pazarı pazartesiye bağlayan gece yola çıkıyor” derken, aşının Türkiye’deki denemeleri için de “yüzde 91,25 etkili olduğunu biliyoruz” dedi.

“Bilimsel süreci baltalamış oluruz”

Kovid-19 aşılama sürecini değerlendiren Türk Tabipler Birliği (TTB) Başkanı Şebnem Korur Fincancı, aşılamanın kesinlikle 5 Ocak’ta başlayamayacağını belirtti.

Brezilya’dan gelen açıklamaların ardından konunun artık sadece Türkiye değil, uluslararası bilimsel etik ilkelerini de ilgilendirdiğine dikkat çeken Fincancı, “Uluslararası etik ilkeleri gereği bir aşının, ilacın Faz 3 test raporları çıkmadan, onaylanmadan bir ülkede uygulama başlarsa araştırma o noktada son buluyor. O aşının Faz3 araştırmalarına devam etme olanağı yok. Kontrol grubu da dahil artık aşılama yapmaya devam etmiş olursunuz. Bu da eksik sonuçlarla uygulama başlattığınız anlamına gelir. Türkiye’nin bu raporları beklemesi gerekiyor. Aksi halde dünyadaki aşı çalışmaları da etkilenir” diye konuştu.

Henüz bir kılavuz yok

Geçen günlerde yayımlanan Beşeri Tıbbi Ürünler Ruhsatlandırma Yönetmeliği'ndeki değişikliğe de dikkat çeken Fincancı, burada yer alan bulaşıcı hastalıklar kapsamındaki aşılar için "Acil Kullanım Onayı (AKO)" hükmünün gereklerinin henüz yerine getirilmediğini söyledi. Fincancı, değişiklikte yer alan “AKO başvurularına ilişkin iş ve işlemler, bu yönetmelik doğrultusunda yayımlanacak ilgili kılavuz hükümlerine göre yapılacak” ifadesine vurgu yaparak, “Böyle bir kılavuzla ilgili hiçbir haber yok. Aşılamaya günler kala ortada kılavuz yok” diye konuştu.

Çin’den gelecek aşıların bugün Türkiye’de uygulanması beklenirken, Brezilya’dan gelen haberler umudu erteledi.

Uzmanlar, “Çin aşısının Brezilya’daki denemeleri üçüncü kez ertelendi. Brezilya’da Faz3 testleriyle ilgili son raporlar gelmeden hiçbir ülke uygulamaya başlayamaz” diyor.

28 Ocak'ta olması muhtemel

İstanbul Aile Hekimliği Derneği (İSTAHED) Yönetim Kurulu Başkanı Kutbettin Demir kendilerine gelen bir kılavuz, bilgilendirme olmadığını söyledi.

 “Aşı için 5 Ocak tarihi veriliyor ama şu andaki gelişmeler bunun yetişmeyeceğini gösteriyor” diyen Demir şu ifadeleri kullandı:

Faz 3 sonuçları tamamlandıktan sonra Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’nun onayı için en acil çalışmasıyla dahi ancak 15 günde onay verebileceğini biliyoruz. Yani 3 hafta artı 15 gün, en iyimser tahminle önümüzdeki aşılama sürecini gösteriyor” diye konuştu. Bu zaman çizelgesi dikkate alındığında 28 Ocak’tan önce aşılamaların olmayacağı tahmin ediliyor.

Türkiye’nin aşı yolculuğu nasıl ilerliyor?

Türkiye ilk aşı ön anlaşmasını Çinli Sinovac ile yaptığını açıkladı. İlk etapta 50 milyon doz için sipariş verildiği duyuruldu. İlk aşı uygulamasına 17 Aralık’ta başlanacağı açıklandı. Öncelikli gruplar olarak sağlık çalışanları, 65 yaş üstü ve kronik hastalığı olanlar, kamu çalışanlarından oluşan bir liste yayımlandı. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Sinovac dışında mRNA tabanlı aşılar da dahil olmak üzere farklı aşı üreticileriyle görüşüldüğünü duyurdu. Sinovac aşısının Faz 3 test süreci, hedeflenen tarihte tamamlanamadı. Bu nedenle Türkiye’nin aşılamaya ne zaman başlayacağı tartışma konusu oldu.

Dünya, Independent Türkçe