Fas Dışişleri Bakanı Nasır Burita, ABD Başkanı Donald Trump’ın geçtiğimiz perşembe ilan ettiği normalleşme anlaşmasından önce de Fas ve İsrail arasındaki ilişkilerin "zaten normal" olduğunu söyledi.

Burita, İsrail’in en çok satan gazetesi Yedioth Ahronoth’ta yayınlanan röportajında, "Bizim bakış açımızdan, biz normalleşmeden bahsetmiyoruz çünkü ilişkiler zaten normaldi. Biz, iki ülke arasındaki ilişkilerin eskiden olduğu gibi yeniden başlamasından bahsediyoruz. Çünkü ilişkiler daima vardı ve hiçbir zaman durmadı" ifadesini kullandı.

ABD’de görev süresinin bitmesine sayılı günler kalan Başkan Donald Trump, geçtiğimiz perşembe günü yaptığı açıklamada, ülkesinin, İspanya’nın eski sömürgesi ve tartışmalı bölge olarak kabul edilen Batı Sahra üzerinde Fas egemenliğini tanıdığını belirterek, Fas ve İsrail arasında normalleşme anlaşması imzaladığını duyurdu. İsrail Başkanı Binyamin Netanyahu da anlaşmadan memnuniyet duyduğunu kaydetti. İsrailliler ile Filistinliler arasındaki Oslo Anlaşması’nın ardından 90’ların sonlarında İsrail ile resmi ilişkiler kuran Fas, Sudan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Bahreyn’den sonra İsrail ile normalleşme anlaşmasına imzaladığını ilan eden dördüncü Arap ülkesi oldu.

Burita, röportajında, "İsrail ve Fas arasındaki ilişkiler özeldir ve İsrail’i diğer Arap ülkelerinden herhangi biriyle bir araya getiren ilişkilerle kıyaslanamaz. Fas, Yahudi topluluğuyla önemli bir tarihe sahip. Arap dünyasında özel bir tarih. Kral… ve 2. Hasan’ın da aralarında bulunduğu eski krallar, Yahudilere saygı duyuyor ve onları koruyordu. Fas ve Yahudiler arasındaki ilişkiler özel ilişkilerdi ve diğer herhangi bir Arap ülkesinde bir benzerine rastlanılamaz" dedi.

Fas’ta hükümetin büyük bir bölümüne liderlik eden Adalet ve Kalkınma Partisi, Trump’ın, İsrail ile tamamen normalleşme karşılığında Fas’ın Batı Sahra üzerindeki egemenliğini tanımasıyla ilgili sessizliğini bozdu. İsrail ile normalleşmeye yönelik eleştirileriyle bilinen İslami referanslı Adalet ve Kalkınma Partisi, İsraillilerin ve Yahudilerin Fas’a yapacakları seyahatlerin kolaylaştırılması ve İsrail ile diplomatik ve ekonomik ilişkilerin kurulması gibi Fas’ın attığı adımlara bu sefer herhangi bir eleştiri yöneltmedi. Parti sadece "Siyonist işgale ve Filistin halkına karşı işlediği suçlara, onları yerinden etmesine ve kutsallarına yönelik saldırılarına karşı sabit" pozisyonunu hatırlatmakla yetindi.

Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Sekreterliği’nin önceki gün yayınladığı ve Genel Sekreter Birinci Yardımcısı Süleyman el-Umrani’nin imzasını taşıyan açıklamada, Parti yönetiminin Kral 6. Muhammed'in sabırlı ve bilge liderliğine karşı duyduğu gurur ve güveni dile getirdi. ABD Başkanlığı’nın "Fas’ın, güney eyaletlerinin üzerindeki egemenliğini tanımasının" önemine vurgu yapılan açıklamada, bu tanımanın "Fas’ın uluslararası çevrelerdeki pozisyonunu güçlendirmek için yeni ufuklar açacağı" ve "toprak birliğine düşmanların yalnızlığını artıracağı, onların komplolarıyla mücadeleye katkıda bulunacağı" belirtildi.

Genel Sekreterlik, Parti’nin, Fas’ın, güney eyaletlerinin üzerindeki egemenliğini pekiştirmek için Fas Kralı ve onun bilge liderliğinin arkasında seferberlik halinde olduğunun altını çizdi. Filistin Halkının Haklarını Savunmak İçin Kudüs Komitesi Başkanı da olan Fas Kralı 6. Muhammed’in sabit ve sürekli pozisyonuna dikkat çekilen açıklamada, Kral’ın Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'la telefon görüşmesi gerçekleştirdiği aktarıldı. Açıklamaya göre Kral Muhammed, görüşmede "Filistin meselesini meşguliyetlerinin ön sıralarına koyan Fas’ın Filistin halkının meşru haklarını savunmadaki rolünden asla vazgeçmeyeceğini, Filistin meselesinin kendileri için her zaman Batı Sahra meselesiyle aynı seviyede yer aldığını, Fas’ın, Faslılığını pekiştirmek adına yaptığı çalışmanın, ne bugün ne de gelecekte hiçbir zaman Filistin halkının meşru hakları için verdiği mücadelenin aleyhine olmayacağını" vurguladı.

Fas’ta Filistin’e destek çalışmaları alanında köklü bir geçmişe sahip olan Filistin Mücadelesini Destekleme Cemiyeti, önceki gün yayınladığı açıklamada, Kral 6. Muhammed’in liderliğindeki Fas Krallığı’nın ülkenin toprak bütünlüğü konusunda, ABD’nin, Fas’ın Batı Sahra üzerindeki tam egemenliğini tanımasıyla taçlanan diplomatik zaferlerini olumlu bulduklarını kaydetti. Cemiyet, Filistin halkına insani ve maddi yardımlarda bulunma ve halk dayanışma yürüyüşleri düzenleme yoluyla Filistin davasına olan sürekli desteğini ve ulusal, uluslararası, Arap dünyası düzeyinde sabit siyasi pozisyonlarını yineledi. Cemiyet, açıklamasında, sahadaki gerçekliğin halen Siyonist yapının tutuklamalarına, Kudüs-ü Şerif’teki aileleri ve kişileri göçe zorlamasına, İsrail hapishanelerindeki esirlerin ve mülteci kamplarının sıkıntılarına ve mültecilerin geri dönme hakkının tanınmamasına şahit olduğunu vurguladı. İsrail işgalinin Gazze Şeridi’ni kuşatan ambargosunun sürmesini kınayan Cemiyet, Kudüs Komitesi Başkanı olması dolayısıyla Kral 6. Muhammed’e, Filistin davasına ve Kudüs-ü Şerif’e sürekli hizmet eden tüm çabalarını ve siyasi ve uluslararası girişimlerini sürdürme çağrısında bulundu. Cemiyet’in, açıklamada, İsrail ile ilişki kurma hamlesini eleştirmekten kaçındığı görülüyor.

Öte yandan Bahreyn Krallığı’nın pazartesi (bugün) Batı Sahra’nın en büyük kenti El-Uyun’da Başkonsolosluk açacağı bildirildi. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre, açılış kutlamasına Bahreyn Dışişleri Bakanı Abdullatif bin Raşid ez-Zeyyani ve Faslı mevkidaşı Nasır Burita katılacak. Bahreyn, bu adımla Batı Sahra’da Başkonsolosluk açan ikinci Arap ülkesi olacak. Aynı şekilde Ürdün Krallığı da El-Uyun kentinde bir konsolosluk açmayı planlıyor. Aralık 2019’dan bu yana El-Uyun’da konsolosluk açan Afrika ülkelerinin sayısı 15’i geçti.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Şarku'l Avsat