Avustralya'dan bilim insanları, Kovid-19 vakalarının kaynağının izini sürmek için harcanan zamanı 4 saate düşürecek ve gelecekteki herhangi bir salgını çabucak kontrol altına alınmasını sağlayacak hızlı bir genom dizileme yöntemi geliştirdiklerini açıkladı.

Genom dizileme, enfeksiyon kaynağı bilinmeyen vakaların kaynağının izlenmesine yarıyor. Bu sayede bilim insanları virüsün nasıl yayıldığını, virüsteki değişiklikleri ve farklı vakaların nasıl bağlantılı olduğunu anlayabiliyor.

Ancak şu anda genom dizilimi iki ila üç gün sürüyor. NSW Health Pathology (NSW Sağlık Patolojisi), New South Wales Üniversitesi Kirby Institute (Kirby Enstitüsü) ve  Garvan Institute of Medical Research'ten (Garvan Tıbbi Araştırma Enstitüsü) araştırmacılar, mevcut dizileme teknolojisini uyarlayarak bu süreyi azalttığını açıkladı.

Bangkok Post'un haberine göre, çalışmayı gerçekleştiren ekipten Dr. Ira Deveson, “yeni bir ‘gizemli’ koronavirüs vakası tespit edildiğinde geçen her dakikanın önemli olduğunu” belirtti.

Dizilimi günlerden 4 saate kadar indirebilen Nanopore adlı teknoloji kullanılarak yapılan genom dizileme işleminin, virüsün bir örnekten izole edilip çoğaltılması bakımından av tüfeği dizilemesiyle büyük ölçüde aynı olduğunu söyleyen Deveson sözlerine şöyle devam etti:

Bu deneyi (Nanopore) hazırlamada ve çalıştırmada atılan adımlar çok daha hızlı. En nihayetinde koronavirüs araştırmasıyla temas takibinde epey kritik öneme sahip dönüş süresini kısaltıyor.

Nanopore geçen hafta, karantina otelindeki bir temizlikçinin yakalandığı virüsün, denizaşırı bir varyantı olduğunu bir gün içinde tespit etti. Av tüfeği dizilemesiyle yapılan daha fazla test ve diğer araştırmalar da uzmanların, temizlikçinin enfeksiyonu otelde kalan bir havayolu mürettebatından kaptığı sonucuna varmasına neden oldu.

NSW Health Pathology'den Virolog Bill Rawlinson, söz konusu durumun Nanopore sayesinde hızlıca tespit edilmesiyle temas takibi yapanların rahat bir nefes aldığını belirtti.

Bununla birlikte, Nanopore dizilemede kullanılan cihazlar, cep telefonu boyutunda ve dizüstü bilgisayarla çalıştırılabilir. Yani örneklerin dizilimi laboratuvara gönderilmeden hastanede yapılabilir.

Daha önce Nanopore, Batı Afrika’daki Ebola salgınında kullanılmıştı. Önceden teknolojinin doğruluğunu sorgulasa da yeni araştırma, cihazın koronavirüste fazlasıyla başarılı olduğunu ortaya koydu. Zira 157 Kovid-19 hastası örneğinde yüzde 99’dan daha yüksek doğrulukla virüs varyantlarını tespit ettiğini bildirdi.

Independent Türkçe, Bangkok Post, The Sydney Morning Herald

Derleyen: Uğurcan Yıldız