Neredeyse 5 yıl aradan sonra yayımlanan ilk videosunun sonunda IŞİD lideri Ebu Bekir Bağdadi’ye grubun küresel vizyonunu koruduğu bölgelerin isimlerinin yer aldığı bazı dosyalar veriliyor. Saçlarına ak düşmüş haldeki Bağdadi de, “Bu savaş, Allah’ın izniyle neticeye erecek” diyor. 

Dosyalarda Somali, Yemen, Kafkaslar, Batı Afrika, Orta Afrika ve Türkiye’nin adı IŞİD “vilayetleri” olarak geçiyor.

Binlerce kilometrelik alanda, milyonlarca insana hükmeden sözde “halifelik” ortadan kalksa da IŞİD’in büyük hırslarının yok olmadığı çok açık. 

Sahraaltı Afrika’da ve Sri Lanka’daki Paskalya saldırılarında da görüldüğü gibi Asya’da önemli baskınlara yol açan grup üyeleri, hala Afganistan, Mısır’ın Sina Yarımadası, Irak ve Suriye’de saldırılar düzenlemeye muktedir. 

Bu hafta yaptığı uyarıda IŞİD’in dünya için “vahim bir tehdit” olmaya devam ettiğini belirten ABD’li üst düzey terörle mücadele yetkilisi, yönetim olarak IŞİD üyelerine vurulacak bir sonraki darbe için en iyi yolu aradıklarını söyledi. 

ABD Dışişleri Bakanlığı Terörle Mücadele Koordinatörü Nathan A. Sales, Brookings Enstitüsü’nde yaptığı konuşmada, “Savaş alanında büyük zaferler kazandık. Şimdi bunu mahkemelerimizde, sınırlarımızda, bankalarımızda ve internet ortamımızda zaferlerle taçlandırmalıyız” ifadelerini kullandı.

Nathan A. Sales, Brookings Enstitüsü’nde konuştu / Fotoğraf: The Independent

Sales, IŞİD’ten ilham alan ya da benzer zihniyetteki grupların dünya genelinde gerçekleştirdiği bir dizi sarsıcı operasyonu genel hatlarıyla tasvir etti. Bunlar arasında son aylarda Avrupa’nın yanı sıra Nijer, Somali, Sina Yarımadası, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Mozambik, Filipinler ve Endonezya’da yaşanan saldırılar vardı. 

Bununla birlikte Sales, en büyük tehdidin, IŞİD’in Afganistan kolu olarak hizmet eden sözüm ona Horasan vilayeti olduğunu söyledi. Bu örgüt, kontrol ettiği bölgede neredeyse her gün sivil ve askeri hedeflere saldırılar gerçekleştiriyor. 

Diğer taraftan IŞİD’i ezmek için askeri güce başvurma fikrinden uzaklaştığı görülen ABD, örgütün bankalar ve personeller aracılığıyla parayı sınırların ötesine geçirme çabalarını kısıtlamak istiyor. Bu da Trump yönetiminin göçmen karşıtlığıyla bilhassa uyumlu bir politik talimat olarak duruyor. 

Ortadoğu’da yaşadıkları hezimetlerden sonra Avrupa’ya ve Güneydoğu Asya’ya dönen “yüzlerce” savaşçı olduğuna dair daha önce yaptığı açıklamalara atıfta bulunan Sales, “Terörist hareketliliğini önlemek için sınırlarımızı güçlendirmeliyiz” dedi. 

İngiltere ve Batı Avrupa, suçluları yargılamaya yetecek delil bulmaktan korktukları için bugüne dek dava açmakta isteksiz davranırken, Sales, dünyadaki hükümetlere yönelik, suçluları iade etme ve IŞİD’e katılmak üzere ülkelerini terk eden vatandaşlarını yargılama çağrısını yineledi. 

“ABD, tüm ülkeleri vatandaşlarını geri almaya, onları savaş meydanlarından uzak tutmaya ve en önemlisi de bu insanlar hakkında dava açmaya çağırıyor” diyen Sales, yasal takibatın “bu savaşçıların muharebe sahalarına dönmelerini engellemek için en etkili yol olduğunu” belirtti. 

Sales ayrıca, savaş meydanlarından IŞİD şüphelilerine karşı mahkemede kullanılacak delilleri toplamada başvurulacak kriterleri belirlemek üzere ABD’nin NATO ve Birleşmiş Milletler'le (BM) bir proje üzerinde çalıştığını kaydetti. 

Ne var ki uzmanlar, 2011 Arap Baharı ayaklanmalarını ezen ve hala Washington’ın yakın müttefiki olmayı sürdürenler de dahil acımasız otokratların boyunduruğu altındaki tedirgin Müslüman dünyasında esaslı değişiklikler olmadıkça, herhangi bir ABD stratejisinin IŞİD saldırganlığındaki yükselişin önüne geçebileceğinden şüpheli.

Basına konuşmaya yetkisi olmadığı için adını saklı tutan ABD'li bir yetkili, The Independent’a yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: 

“Bir askeri örgüt ve proto-devlet olarak yenilgiye uğramış olsalar da bir ayaklanma olarak memnuniyetsizliklerin yaşandığı Sünni bölgelere sızabilirler. Arap Baharı’nın patlamasının ardında yatan sorunlar çözülmüş değil ve buralarda IŞİD’in bir versiyonunun meydana çıkması yalnızca an meselesi.” 

Sales grubun finans kaynaklarını, seyahat imkanlarını ve internet ortamındaki varlığını kısıtlamaktan söz etse de saldırılar için ülke içindeki elemanlarını kullanan IŞİD’in operasyonlarının çoğu büyük paralar istemiyor. Buna bir de operasyonların, kapatmanın neredeyse imkansız olduğu iletişim ağları üzerinden planlandığını eklemek gerekiyor. 

Sri Lanka'daki saldırılarda ölenler gözyaşlarıyla toprağa verildi / Fotoğraf: Reuters

Öte yandan, Bağdadi’nin videosu karşısında şaşkına dönen yetkililer, görüntülerden IŞİD liderinin yeriyle ilgili ipucu toplamaya koyuldu. 

Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi, Berlin’de düzenlenen bir basın toplantısında, “IŞİD küçük değil, geniş alana yayılmış bir örgüt. Militanlarının özgüvenlerini yerine getirmeye çalışacak ve Sri Lanka’daki gibi saldırılar düzenleyeceklerdir” dedi. 

Uzmanlar ayrıca, grubun yeni bir evreye geçtiğini gösteren videoyla beraber, IŞİD’in değişim yaşadığı ve taktiklerini geliştirdiği yönünde uyarılarda bulunuyor. 

Washington merkezli danışmanlık şirketi Gulf State Analytics’ten araştırmacı Theodore Karasik The Independent’a yaptığı değerlendirmede, “Vilayet konseptinin fiziksel, sanal ya da metafiziksel olabileceğini resmettiler” dedi.

Tamil Kaplanları’nın intihar saldırılarını geliştirdiği yer olan Sri Lanka’da yine bu türden gerçekleşen saldırılar bir ironiyi işaret ederken, Karasik, “İslam Devleti için bu, altından kalkılmış dikkat çekici bir başarı oldu” diye ekledi.

Bağdadi’nin yeniden görüldüğü video, sansasyonel saldırılardan hemen sonra ve Ramazan ayından da kısa bir süre sonra ortaya çıktı.

Savaş Çalışmaları Enstitüsü’nün yakın zamanda yayımladığı bir raporsa, IŞİD’in 6 Mayıs’ta başlayacak Ramazan ayında saldırılar için güç topladığı uyarısında bulundu.

Bağdadi gibi insanların Ramazan’ın öncesinde ortaya çıkmasının kendisini endişelendirdiğini söyleyen Karasik, “Onun konuşma ve (grubun) yapısını gözden geçirme şekli, Ramazan ayı öncesinde (takipçilerini) motive etmek için bir işarettir. Bağdadi’nin yeniden ortaya çıkışında Hicri takvimin de rolü var” şeklinde konuştu. 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/news/world

Independent Türkçe için çeviren: Onur Bayrakçeken