Uzun zamandır beklenen torba Yasa Türkiye Büyük Millet Meclisinde kabul edildi.
İşçi konfederasyonlarının hak kaybına neden olacağı için karşı çıktıkları esnek çalışmaya ilişkin üç madde de tekliften çıkarıldı. Bu yıl süresi sona eren bazı istihdam teşviklerinde süre uzatımına gidilirken, pandemi dönemine dönük yeni istihdam destekleri de kanunda yer aldı.
Yapılandırma kapsamına giren alacaklar
31 Ağustos öncesi alacaklar yapılandırma kapsamında 500 milyar TL’ye ulaşan alacaklarının yeniden yapılandırma düzenlemesi 31 Ağustos 2020 öncesi alacakları kapsayacak. Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, KDV, MTV, ÖTV, öğrencilerin kredi borçları, trafik, seçim, kara yollarından usulsüz geçiş cezaları, ecrimisiller, haksız alınan destekleme ödemeleri, Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu, taşınmaz kültür varlıklarının korunmasına katkı payı, madenlerden alınan devlet hakkı, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’a göre takip edilen diğer alacaklar yapılandırılacak. TOBB, TESK, Barolar Birliği, TÜRMOB, ihracatçı birliklerinin aidat ödemeleri, KOSGEB’in kredi alacakları, Sanayi Bakanlığı bütçesinden organize sanayi bölgelerine ve sanayi sitesi yapı kooperatiflerine verilen krediler de kapsamda yer alıyor.
Emlak vergisi, Çevre Temizlik Vergisi, İlan ve Reklam Vergisi, diğer vergi ve harçlar, atık su, katı atık ücretleri, yol katılım payları da yapılandırma kapsamına alınacak. Yapılandırmadan çiftçi ve orman köylüleri de faydalanabilecek. Belediyelerin tasarrufuna bırakılan taşınmaz kiralamaları ve irtifak hakkı tesisinden kaynaklanan alacakları da yapılandırma kapsamına alındı. Büyükşehir belediyeleri ile bağlı kuruluşlarının Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne olan borçları da yapılandırılabilecek.
Başvurular yıl sonuna kadar yapılacak
Yapılandırmadan yararlanmak için bu yıl sonuna kadar müracaat etmek gerekiyor. Borcun gecikme faizi ve gecikme zammı hesaplanırken, aylık yüzde 0.35 olarak belirlenen Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) dikkate alınacak. Borçlar ilk taksitte ödenirse, gecikme zammının yüzde 90’ı silinecek. Taksitler 2 ayda bir ödenecek ve 36 aya kadar taksitlendirilebilecek.
Ödemeler ne zaman başlayacak?
Hazine ve Maliye Bakanlığının alacakları için ödemeler Ocak 2021, Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılacak ödemeler de Şubat ayında başlayacak. İlk 2 taksit ödeme süresi içinde borcunu tamamen ödeyen borçlulara Yİ-ÜFE’de yüzde 50 oranında indirim yapılacak. Yapılandırmadan yararlanmak için ilk 2 taksitin süresinde ödenmesi şartı getiriliyor. İlk iki taksitten sonra ise, bir takvim yılında 2 taksit süresinde ödenmezse bir imkan daha verilecek. Ödenmeyen 2 taksit, son taksiti izleyen ayda gecikme zammıyla birlikte ödenirse kanundan yararlanmaya devam edilebilecek.
Kadın ve genç istihdamında teşvikler uzatılacak mı?
31 Aralık 2020 tarihinde süresi dolacak olan kadın, genç ve mesleki yeterlilik belgesi sahiplerini istihdam edilmesi halinde işverene sağlanan prim desteği ile ilave istihdam sağlayan işverene gelir vergisi stopajı ile damga vergisi desteği uygulaması 2023 yılı sonunu kadar uzatılıyor. 31 Aralık 2020 tarihinde süresi dolacak olan kadın, genç ve mesleki yeterlilik belgesi olanlara 2023 yılı sonuna kadar sağlanacak prim desteğinden yılda 250 bin kişinin yararlanması ve yıllık maliyetinin 2 milyar TL olması bekleniyor. Fondan karşılanacak olan ilave istihdam desteklerinin yıllık maliyetinin ise 10 milyar TL olarak öngörülüyor.
Kısa Çalışma Ödeneği ne zamana kadar uzatılacak?
Cumhurbaşkanı, kısa çalışma ödeneğinden yararlanan sigortalıların normal çalışma sürelerine dönmeleri durumunda işverene ödenen ve İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanan prim desteği süresini 30 Haziran 2021'e kadar uzatabilecek.
Kaç kişi işe dönüş desteğinden yararlanacak?
İşsizlik ödeneğinden yararlandırılanların, işten ayrılmalarını takip eden 90 gün içinde işe girmeleri ve 12 ay süreyle çalışmaları halinde, işsizlik ödeneğinden yararlandıkları süre içinde sigorta primleri İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanacak. İşe dönüş teşviğinden 200 bin kişinin yararlanması öngörülürken, bu desteğin işsizlik sigortası fonuna maliyeti 190 milyon lira olarak hesaplanıyor.
Kanunla yapılan diğer bir düzenlemeye göre; İşsizlerin yeniden istihdamı ile SGK’ya bildirilmeksizin çalışanların da istihdam edilebilmesi için iş veya hizmet sözleşmesi 1 Ocak 2019-17 Nisan 2020 döneminde sona erenlerle SGK'ye bildirilmeksizin çalışanların en son çalıştıkları iş yerlerine başvurmaları, işverenlerce de fiilen çalıştırılmaları halinde, işverenlere her ay kuruma ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek üzere günlük 44,15 lira destek verilecek. Başvuruda bulunanlardan işverence işe alınıp, ücretsiz izne ayrılanlar için günlük 39,24 lira, bu kapsamda olup başvurusunun kabul edilmediğini bildirenler için ise söz konusu şartlar dahilinde hane başına günlük 34,34 lira destek sağlanacak.
İşveren ceza almayacak mı?
SGK'ye bildirilmeksizin çalıştırıldığı işverence kabul edilenler, bu şekilde çalıştırıldıkları döneme ilişkin ücret ve ücrete bağlı hakları hariç olmak üzere diğer haklarından feragat etmiş sayılacak ve bu şekilde çalıştırıldıkları dönemde ilgili mevzuat uyarınca daha önce yararlanmış oldukları sosyal yardım ve diğer haklar için borç çıkarılmayacak. SGK'ya bildirmeden istihdam ettiğini kabul eden işverenlere, bu dönemler için Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca idari para cezası uygulanmayacak, işsizlik sigortası primi de dahil olmak üzere sigorta primi tahakkuk ettirilmeyecek.
Nakdi ücret desteği ne kadar olacak?
Pandemi döneminde Ocak 2019-Nisan 2020 döneminde en az sigortalı bildirimi yapılan ay veya dönemdeki sigortalı sayısına ilave olarak istihdam edeceği her bir sigortalı için her ay SGK'ye ödeyeceği tüm primlerden mahsup edilmek üzere nakdi ücret desteği sağlanacak. İşsizlik Sigortası Fonu'ndan karşılanacak destek tutarının, işe alındığı tarihten itibaren fiilen çalıştırılacak sigortalılar için günlük 44,15 lira, ilave işe alınacaklardan işveren tarafından ücretsiz izne ayrılacaklara ise günlük 39,24 lira olacak.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
