Sene başından bu yana devam eden koronavirüs pandemisinde sağlık çalışanları kadar kilit bir role sahip tıbbi cihaz sektörü, kendilerine ödenmeyen alacakları nedeniyle son bir aydır seslerini yükseltmeye çalışıyor.
Son olarak hükümetin “alacaklarınızdan yüzde 25 oranında feragat edin” açıklamasının ardından sektör temsilcileri, bugün saat 14:00’da Ankara Ulus’taki Atatürk heykeli önünde toplandı.
İstanbul, Adana, Mardin, Gaziantep, Samsun, Diyarbarkır gibi pek çok ilden Ankara’ya gelen tıbbı cihaz üreticileri ve tedarikçileri, yaptıkları basın açıklamasında “Sağlık Hizmetlerinde kullanılan tıbbi cihazları kamu ihale kanununa uygun verdiğimiz halde neden feragat isteniyor?” sorusunu yöneltti ve yüzde 25’lik feragatin sağlık hizmetlerine, ülke ekonomisine, üretime, sektörün geleceğine zarar vereceğine vurgu yaptı.
2017’de de benzer bir süreç yaşayan tıbbi cihaz üreticileri için bu yılki süreç, ABD'nin Ankara Büyükelçisi David Satterfield’ın açıklaması ile başladı.
Satterfield, 23 Eylül’de yaptıkları açıklamada Türkiye'deki devlet hastanelerinin Amerikan ilaç şirketlerine olan borçlarını ödememesi durumunda, bu şirketlerin, Türkiye piyasasından çıkabileceğini söyledi.
Tıbbi Cihaz Üreticileri Derneği Başkanı Mustafa Daşçı, Satterfield’ın açıklamasından bir gün sonra Sözcü’ye verdiği röportajda, kamudan kendilerine 16 aydır ödeme yapılmadığını söyledi. Daşçı, “Sağlık hizmetlerinin sunumunda aksaklık olmaması için bugüne kadar yıllık, 8 aylık, 9 aylık ödemelerle devam edebiliyorduk. Ancak şu anda 16 aydır herhangi bir ödeme yapılmaması sebebiyle tıkandık” demişti.
Daşçı, 16 Ekim’de Dünya Gazetesi’ne verdiği röportajda ise bazı kamu alacaklarının 2014’e kadar dayandığını hatırlatarak, alacaklarının yaklaşık 3,5 milyar dolar (27,6 milyar lira) olduğunu söyledi. “28 milyar liralık bütçe fazlamız olduğu söylenmişti” diyen Daşçı “Ödeme yapılmazsa elbette fazla olur” ifadesini kullanmıştı.
İthalatçı firmaların yüzde 8 KDV ile alıp yüzde 8 KDV’den sattığını belirten TÜDER Başkanı, “Biz ise yüzde 18’den alıyor, yüzde 8’ini satılan maldan alabiliyoruz. Zaten yüzde 10’luk kayıp buradan var. Yüzde 25 de feragat isteniliyor. Vergilerle birlikte sektörümüzün faaliyetlerinden kaybı yüzde 65’lere çıkıyor. 2017’de de feragat oldu. Bu bir ticaret değil” dedi.
Sektördeki 13 bin 900 firmanın bin 300’ünün yerli olduğunu söyleyen Daşcı, 20 Ekim 2020’den itibaren hayati önem arz etmeyen, acil durumlar haricinde hastanelere gidildiğinde tıbbi cihaz mağduriyeti yaşanabileceğini aktardı.
Denizhan Medikal Genel Koordinatörü Yücal Denizhan da Twitter yaptığı paylaşımda kamu ihale sözleşmesinde 150-200 gün içerisinde kendilerine ödeme yapılması gerektiğini ancak paralarını 450 gündür alamadıklarını söyledi.
Faturayı kestikten sonra yüzde 8 KDV, yüzde 22 gelir vergisi ödemek için bankalardan kredi dilendiklerini aktaran Denizhan, ürünleri döviz üzerinden alıp, kamuya Türk Lirası üzerinden fatura ettiklerini belirtti.
Denizhan, “Kur farkından 450 günde yüzde 35 zarar etmiş firmaya, bir de üzerine fatura bedelinden yüzde 25 feragat isteniyor” dedi.
Tıbbi Malzeme Üreticileri ve Sanayicileri Derneği’nden (TÜSAN) Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’ya ithafen yapılan açıklamada ortopedi ve omurga cerrahisi grubunda yerli üreticilerin kamu hastanelerinden 17, üniversite hastanelerinden 37 aydır ödeme alamadıkları belirtildi.
Ayrıca, firmaların toplam 19 milyarlık alacağının 11 milyar lirası kamu, 8 milyar lirasının ise üniversite hastanelerinin borcu olduğu da kaydedildi.
TÜSAN Açıklamasıdır.. @drfahrettinkoca #tibbicihazodemebekliyor #tıbbicihaz @STKSADER @trseis @totbid @tumdef @order @Massiad pic.twitter.com/jN8LzsudkU
— TÜSAN (@tusandernek) October 9, 2020
“Yerli üreticiler olarak 110 milyon dolar ihracat yapabilen (2019), ithalata ikame sağlayabilen (2019 yılı 980 milyon dolar) bir misyonu yüklenmiş durumdayız” diyen TÜSAN, 2020 ocak-eylül ihracatının yüzde 17 oranında azaldığını duyurdu.
2000 yılından bu yana ilk kez ihracat hedefinin bir önceki yıla göre azaldığını aktaran TÜSAN, devletin belirlediği Sağlıkta Uygulama Tebliği fiyatları üzerinden daha önce yüzde 5 ila 10 indirim yaptıklarını söyleyerek feragatsiz olarak talep ettikleri ödeme planını şu şekilde sunmuştu:
- 2020 öncesi Sağlıkta Uygulama Tebliği’ne bağlı kalarak satış yapılan tüm alacakların Ekim 2020’de ödenmesi
- Ocak-Temmuz 2020 alacaklarının Aralık 2020’de ödenmesi
- Bundan sonraki alacakların öngörülebilir ve kati olarak yerine getirilecek şekilde, bir plan dahilinde, hastanelerin öncelikli ödemeler listesine alınarak ödenmesi,
- Güncel ödeme sorunu sona erdikten sonra yerli üreticilere yüzde 15 fiyat avantajının sağlanması
Tüm Tıbbi Cihaz Üretici ve Tedarikçi Dernekleri Federasyonu (TÜMDEF) ise 16 Ekim’de yaptığı basın açıklamasında sektörün vadesi geçmiş kamu alacaklarının feragatsız ödenmesi konusunda kamu ile diyologların yasal zeminde devam ettiği belirtildi.
TÜMDEF, “Sayın meslektaşlarımızın her türlü provakatif eyleme karşı dikkatli davranması gerektiği hususunu belirtmek isteriz” çağrısını yaptı.
Independent Türkçe
