Türkiye ile Yunanistan arasında bir süreden beri kıta sahanlığı ve ekonomik münhasır alanların paylaşımları konularındaki fikir ayrılıklarından başlayan gerginlik sürüyor.
Son dönemlerde bu gerginlik karşılıklı sert açıklamalarla tırmanmış durumda.
Türkiye il Yunanistan arasındaki gerginlikler çok uzun yıllara dayanıyor.
Yunanistan'ın Osmanlı İmparatorluğu'ndan ayrılarak bağımsızlığa kavuştuğu 19.'uncu yüzyılın başından beri iki ülke arasında zaman zaman yaşanan gerginlikler Cumhuriyet yıllarında da devam etti.
İki ülke arasında Ege Denizi'ndeki kıta sahanlığı ve Kıbrıs'tan sonra da şimdi de Doğu Akdeniz'deki ekonomik münhasır alanların bölüşümü konusunda anlaşmazlık var.
Peki bu gerginliğin bir savaşa dönüşme riski var mı?
Bu soruyu uzmanlara yönelttik, farklı cevaplar aldık.
Ercan Çitlioğlu / Başkent Üni. Stratejik Araştırma Merkezi Danışmanı
"En fazla 48 ile 72 saat sürer uzamasına müsaade edilmez"
Çitlioğlu, "Savaş riski var mı?" sorusuna şöyle cevaplayarak sözlerine başladı:
İki ülke arasında savaş çıkmaz, çatışma olur. Savaş ayrı bir şey, çatışma ayrı şey. Küçük bir çatışma çıkabilir. Büyük devletler araya girer en fazla 48 ile 71 saat arasında yatıştırılır. Bu süre zarfında iki tarafta birbirine zarar veririr. Ama Türkiye'nin karşı tarafa verdirdiği zarar daha fazla olur.
"Ege'yi sadece Türkiye ile Yunanistan kullanmıyor"
Çitlioğlu, bir Türk–Yunan çatışmasına BM, NATO ve AB'nin müdahale ederek uzamasına izin vermeyeceğini belirterek, bunun bir nedeninin de Ege Denizi'nin sadece Türkiye ve Yunanistan tarafından kullanılmaması ve diğer devletler açısından da önemli bir geniş noktası olmasının da etkili olduğunu kaydetti
"Tetiğe basmayı çok seven bir komutan ya da pilot çatışmayı tetikleyebilir"
İki ülkenin arasında kısa süreli dahi olsa yaşanabilecek bir çatışmanın tetiğe basmayı çok seven, sinirlerine hakim olamayan bir komutan ya da pilotun etkisiyle de başlayabileceğini, insan faktörünün olduğu yerde böyle bir ihtimalin reddedilemeyeceğini söyleyen Çitlioğlu, her halükarda çatışmanın uzamasına izin verilmeyeceği düşüncesinde.
Armağan Kuloğlu / Emekli Tümgeneral
"Yunanistan, ateşe ederse Türkiye, hava, kara, deniz gücüyle tam yüklenmelidir"
Yunanistan'ın bağımsızlığını kazandığından beri sürekli doğuya doğru ve Türkiye'nin aleyhine genişlediğini, bunun da Yunanistan'ı doyumsuz hale getirdiğini öne süren Kuloğlu, Kurtuluş Savaşı günlerinde İngiliz ve Fransız desteğini alarak Türkiye'ye kafa tutan Yunanistan'ın şimdi de ABD, Avrupa ve kimi Arap ülkelerinin desteği ile Türkiye'yi tahrik ederek haklarından vazgeçirmeye çalıştığını öne sürdü.
Türkiye'nin bu süreçte tek kaldığını öne süren Kuloğlu, buna karşın haklarından taviz vermediğini belirtere, iddialarını şöyle sürdürdü:
Yunanistan herhangi bir şekilde Türk gemilerine ve uçaklarına ateş ederse Türkiye'nin cevabı misliyle karşılık olmamalı, deniz, hava ve kara gücüyla tam bir güçle Yunanistan'a yüklenmelidir. Çünkü böyle yapmazsanız Yunanistan yine cesaret bulur. Bu cesareti kırmak lazım. Avrupa, Türkiye'ye karşı maşayı kendi eliyle değil, Yunanistan eliyle tutmaktadır. O eli, maşayı tutamayacak hale getirmelidir.
"Çatışmanın süreceği süre maksimum iki gün"
Kuloğlu, dünyanın Türk – Yunan çatışmasının uzun sürmesine izin vermeyeceğini iddia ederek, "Maksimum süreceği süre iki gündür. O nedenle o süre zarfında müthiş bir ders vermek lazım. Bu da bizim için fırsat olur. Türkiye'nin gücü ortaya çıkar. NATO çatırdarsa çatırdasın. İnönü'nün dediği olur yeni bir dünya kurulur Türkiye'de o dünyada yerini bulur" dedi.
Yalım Eralp / Emekli Büyükelçi
"Kazaen çıkacak çatışmanın nerede duracağı belli olmaz"
"Böyle bir savaşı dünya istemez. NATO'nun çöküşü olur. Çözüm yolu bellidir o da müzakere yapmak. Müzakereler yetmez ise Uluslararası Divan'a gidilir" diye sözlerine başlayan Emekli Büyükelçi Eralp, devamında "Savaş olasılığı var mı?" sorusuna şöyle cevap verdi.
Bazen savaşlar kazaran çıkar. Bir helikopter istemeden diğer ülkenin helikopterine çarpabilir. Böyle bir kaza ihtimali var. Yıllar önce Ege'de bir Türk ve Yunan savaş uçağı it dalaşında düşmüştü. Benim korkum böyle bir kaza yaşanması. Kazaran yaşanacak bir çatışmanın nerede duracağı belli olmaz.
"Egemenlik sorunu olan yerler tehlikelidir"
Bu sefer ki gerginliğin iki ülke uçakları arasında Ege'de yaşanan ve "it dalaşı" diye tabir edilen gerginliklerden daha ciddi olduğunu söyleyen Eralp, "Burada egemenlik sorunu var. Egemenlik sorunu olan yerler tehlikelidir" dedi.
"Türkiye daha hakim ama siz de zarar görürsünüz"
Eralp, olası çatışmanın sonucuna dair de şöyle konuştu:
Türkiye daha hakim daha üstün. Ama ne kadar hakim olursanız siz de zarar görürsünüz. Diyelim ki Allah korusun Aliağa Rafirenisi bombalandı ya da Boğaz Köprüsü vuruldu. Böyle bir durumda dolar ve döviz olur 10-12 bin. Harpta genelde kazanan görünür aslında kazanan yoktur.
© The Independentturkish