Özel Yetkili Savcı Robert Mueller’in ABD başkanlık seçimlerine Rus müdahalesi iddialarını ve ABD Başkanı Donald Trump’ın seçilmesiyle ilgili muhtemel bağlantıları inceleyen 400 sayfalık soruşturma raporu yayımlandı.

Geçen ay ABD Adalet Bakanı William Barr’ın raporun özetini sunmasının ardından, Trump’ın 2020’de bitecek ilk dönemine damgasını vuran ve başkanlık kariyeri üzerinde  belirleyici rol oynayacak raporun tamamı merakla bekleniyordu.

Rapor 2 bölüme ayrılıyor. Birincisi, Rusların seçim müdahalesini ikincisiyse Trump’ın adaletin yerini bulmasını engellemesi konusunu inceliyor.

Öne çıkan 9 madde şöyle:

1)Trump’ın adaleti engellediğine dair örnekler

Muller’in raporu, Trump’ın adaleti engelleyip engellemediğine dair hukuki bir yargıya varılamadığını açıkça belirtiyor. Ancak Muller’in, raporun incelenen bir takım olası engelleme bölümlerinde Trump’ı “temize çıkarmadığı” da görülüyor.

Raporun konuyu ayrıntılarıyla anlattığı bölümlerinde şöyle örnekler yer alıyor;

• Trump’ın başkanlık kampanyası sırasında Rusya’nın seçimlere müdahalesine ilişkin yayımlanan raporlara verdiği tepkiler,
• Trump’ın seçim kampanyasının Rusya’nın müdahalesine dair soruşturmaya önderlik eden FBI Direktörü James Comey’i ve Beyaz Saray’ın önceki Ulusal Güvenlik Danışmanı Michael Flynn’i 2017’de kovması, 
• Rusya müdahalesi gerçekleşirken Trump’ın soruşturmayla dalga geçtiği tweetleri de dahil olmak üzere verdiği tepkiler,
• Comey’in kovulması, Mueller'in özel yetkili savcı olarak atanması ve Trump’ın onu yerinden etme çabaları (buna Beyaz Saray avukatı Don McGahn'ın, Trump'ın, Mueller'in görevden alınmasını emrettiğini inkar etme girişimleri de dahil)
• Mueller’in soruşturmasını engelleme çabaları
• Soruşturmaya yararlı olabilecek kanıtların kamuya açıklanmasının önlenmesine yönelik çabalar
• Barr’ın Rusya soruşturmasını kontrol altına alması için daha fazla çaba gösterilmesi,
• Trump’ın eski kampanya başkanı Paul Manafort’u, Flynn’i ve bir başka kişiyi yönlendirmesi ve Trump’ın önceki özel avukatı Michael Cohen’i yönlendirmesi

Barr ve Rosenstein, Mueller raporunda yer alan bilgilerin hiçbirinin suç teşkil edecek bir kanıt sunmadığını söylemişti. Buna cevaben Mueller raporun başında, bir soruşturmanın olaya ilişkin kesin kanıtlar sunmamasının gerçekte suçun işlenip işlenmediği anlamına gelmediğini yazdı.   

2) Soruşturma ekibi çok sayıda müfettişi ve avukatı içeriyordu

Soruşturmayı zirvesindeyken, 5’i özel, 14’ü Adalet Bakanlığından olmak üzere toplamda 19 avukat takip ediyordu. Muhtemel kanıtları değiştirmek üzere başka avukatlar da soruşturmanın içinde yer alıyordu. Ayrıca 3 yardımcı avukat, 9 idari personel ve 40'tan fazla FBI çalışanı da bulunuyordu. 80'i büyük bir jüri önünde tanıklık eden 500 şahit de bu grubun içerisindeydi.

3) Trump, Mueller atandıktan sonra başkanlığının sonu geldiğini söyledi  

Rosenstein’dan Özel Yetkili Savcılık görevini devralan Mueller’e en başından beri hiç de iyi davranmayan Trump’ın haberi aldığında sandalyesinde geriye doğru yaslandığı ve "Aman Tanrım. Bu korkunç. Bu benim başkanlığımın sonu demek. Şimdi s..ç…" ifadelerini kullandığı iddia ediliyor.

4) Trump Rusya’dan “yardım bekledi” ancak kimse yanıt vermedi

Raporda, Rusya'nın 2016 ABD seçimlerine kesinlikle müdahale ettiği sonucuna varılıyor, ancak Trump’ın ekibiyle Rusya ilintili kişiler arasında pek çok “bağlantı” olmasına rağmen hiçbir gizli anlaşmaya rastlanmadığı söyleniyor.

Raporda yer alan ifadeler şöyle:

“Bu soruşturma Rus hükümetinin, Trump başkanlığından yararlanacağına inandığını ve bu sonucu güvence altına almak için çalıştığını, Trump’ın kampanyasının Rusya’nın çabalarıyla çalınan ve yayımlanan bilgilerle seçimden fayda sağlayacağını beklediğini belirtti.”

5) Soruşturma gizli mesajların silinmesiyle yavaşlatıldı

Muller soruşturması sırasında ABD Kongresi’ne ve FBI’ya söylenen yalanlar sebebiyle çok sayıda insanın suça itiraz etmesinin yanı sıra, faydalı olabilecek pek çok yazışmanın Trump’ın başkanlık kampanyasının bazı çalışanlar da dahil olmak üzere araştırmayı yapanlar tarafından silinmesinin Mueller ve ekibini hüsrana uğrattığı da raporda yer alıyor.

Raporda geçen ifadeler şöyle:

“Görüştüğümüz veya davranışlarını araştırdığımız ve Trump’ın kampanyasıyla bağlantılı kişileri de içeren bazı insanların konuyla ilgili mesajları veya kripto özellikler taşıyan uygulamalar üzerinden yaptıkları yazışmaları sildiği ortaya çıktı.”

6) Mueller Trump’ı mahkemeye çağırmamayı seçti

Raporda, başkanın soruşturmayı yürütenlere adaleti engellemesi sorusunu yanıtsız bırakması da dahil verdiği yazılı yanıtların “yetersiz” olduğu belirtiliyor.

Ancak Mueller, o sırada soruşturmanın “son aşamada” olması nedeniyle, başkanın tanıklığa çağrılmasının “önemli bir gecikmeye” yol açacağı gerekçesiyle mahkemede ifade vermemesine karar veriyor.  

7) Trump’ın Mueller’i kovma girişimleri ve Jeff Sessions’ın müdahalelerinin durdurulması

Mueller, Beyaz Saray'daki yardımcıların ve danışmanların, başkandan “emir almayı” reddettiğini ve Trump’ın bu şekilde soruşturmayı yönlendirmeye çalıştığını yazdı.

Konu raporda şu şekilde geçiyor:

“Başkanın soruşturmayı etkileme çabaları çoğunlukla başarısız oldu, ancak bunun nedeni genel olarak başkanın çevresindeki kişilerin emirleri yerine getirmeyi reddetmeleri veya taleplerini yerine getirmeleri.”

Beyaz Saray avukatı Don McGahn, 17 Haziran 2017'de, Trump'tan bir telefon aldı. Görüşmede Trump McGhan’den Rosenstein'ı aramasını ve Mueller'in “çıkar çatışmaları olduğunu ve görevden alınması gerektiğini” söylemesini istedi. Ancak McGahn bu talebi reddetti ve bunu yapmaktansa “istifa etmeyi yeğlediğini” söyledi.

Başka bir bölümdeyse, Trump o zamanki Beyaz Saray avukatı Jeff Sessions’tan, özel savcının “gelecekteki seçim müdahalesi” konusundaki soruşturmasını sınırlandırmasını istedi. Ancak Trump’ın bu isteğinin Beyaz Saray yetkilisi Rick Dearborn’un “görevden haz etmemesinden ötürü” gerçekleşmediği belirtildi.

8) Mueller, Trump Tower toplantısında adı geçen Donald Trump Jr veya damadı Jared Kushner’i soruşturmaya dahil etmeme kararı aldı  

Mueller, Donald Trump Jr veya Beyaz Saray danışmanı ve Trump’ın damadı Jared Kushner’in, Haziran 2016’da Trump Tower’da Rus vatandaşı biriyle yaptığı toplantıdan ötürü soruşturmaya dahil etmeme kararı aldı. Araştırmacılar, Trump Jr’ın veya diğer kampanya çalışanlarının toplantıda “rızaları doğrultusunda” görüş bildirip bildirmediğinden emin olmadıkları için böyle bir karar alındığını belirtti. Toplantya katılan Rus vatandaşın başkanlık rakibi Hillary Clinton’ın kampanyasına zarar verecek bilgi yaymaya söz verdiği belirtiliyor.

Görüşmedeki diğer Trump yetkilisinin de, Rus avukat Natalia Veselnitskaya ile görüşmeyi kabul eden kampanya başkanı Paul Manafort olduğu ortaya çıktı. Mueller, kampanya finansmanı ihlallerinden sorumlu yetkililerin soruşturmaya dahil edilmesinin zor olacağı sonucuna vararak Manafort’u da saf dışı bıraktı.

9) Mueller Kongre’ye soruşturma için açık kapı bıraktı

Kendi soruşturmasındaki anayasal gerekçelendirmenin bir parçası olarak Mueller raporunda, Kongre’ye de görevi başındaki bir başkanı soruşturma ve engelleme haklarının olduğunu vurguladı.  

Kongre’nin engelleme yasalarını uygulayabileceğine işaret eden Mueller raporunda şu ifadeleri kullandı:

“Başkanın görevini kötüye kullanma gücünü engellemek, anayasadaki güçler ayrılığı sistemimizle ve kimsenin yasaların üstünde olmadığı ilkesiyle anlaşılabilir.”

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/news/world/americas

Independent Türkçe için çeviren: Esra Avcı