Uluslararası Enerji Ajansı (UEA) Başkanı Fatih Birol, Karadeniz’deki Sakarya Gaz Sahası’nda bulunan 320 milyar metreküplük doğal gaz rezervi ile ilgili Bloomberg HT’ye değerlendirmelerde bulundu. 

Keşfin, Türkiye’nin enerji sektörü için bir dönüm noktası olduğunu söyleyen Birol, “Bu saha bizim tespitlerimize göre, mevcut enerji trendlerine de baktığımızda, 80 milyar dolarlık bir potansiyel değere tekabül ediyor” dedi. 

Petrol ve doğal gaz sahalarının “Küçük, büyük, dev ve süper dev” gibi kategorilere ayrıldığını hatırlatan Birol, söz konusu rezervin “dev saha” kategorisine girdiğini açıkladı. 

Türkiye’nin doğal gazda hemen hemen tamamıyla dışa bağımlı olduğunu yineleyen Birol, yeni keşfin dışa bağımlılığı ciddi anlamda düşüreceğini belirterek “Ancak  Türkiye’nin hemen bugünden yarına doğal gaz ihracatçısı, enerji zengini olduğunu söylemek de mümkün değil” ifadelerini kullandı. 

"Cari açık sorununu bugünden yarına bitirmez"

Cari açık sorununun da tamamen çözülemeyeceğini vurgulayan Fatih Birol şöyle konuştu: 
 

Cari açık ve enerji ithalatı faturası hemen hemen birbiriyle iç içe. Keşif, doğalgaz ithalatında ciddi bir düşüş sağlayacaktır. Hâlâ doğalgaz ithal edeceğiz ancak ciddi düşüş sağlayacaktır. 

Gerçekçi olmak da lazım. Cari açık sorununa pozitif katkı yapacaktır ama cari açık sorunu için de “bugünden yarına bitti” demek de mümkün gözükmüyor. 

"Mevcut gaz tüketiminin üçte birini karşılayabiliriz"

Uluslararası Enerji Ajansı’nın tahminlerine göre 320 milyar metreküplük rezervden 10-15 milyar metreküp üretim olabileceğini aktaran Birol, “Yani Türkiye’nin mevcut gaz tüketiminin yaklaşık üçte birini Sakarya Gaz Havzası’ndan sağlayabiliriz. Bu, bizim için güzel haber olsa da Türkiye’yi ciddi bir ihracatçı rolüne maalesef ulaştırmıyor. Ancak bu saha, tek başına kalmazsa, başka katmanlarda daha başka gaz sahaları bulunursa durumun rengi değişir. Şu an itibariyle bu seviyede değiliz” dedi. 

"Maliyetler düşükken gaz, mümkün olduğu kadar çabuk çıkartılmalı"

Türkiye’nin Rusya, İran, Cezayir gibi ülkelerle doğal gaz kontratlarını gelecek yıldan itibaren yeniden müzakere edeceğini hatırlatan Fatih Birol, tüm dünyada gaz fiyatlarının düşmesi nedeniyle Sakarya Gaz Sahası keşfinden önce de Türkiye’nin fiyat belirlemede elinin güçlenmiş olduğunu aktardı. 

“Şimdi elimize bir koz daha geçti: Kendi doğal gazımızı üretebileceğiz” diyen UEA Başkanı, “Bu durum uzun dönemli kontrat fiyatlarını aşağı düşürebilir hem de dolayısıyla tüketicilere önemli ölçüde yansıyabilir” ifadelerini kullandı ve şöyle devam etti: 
 

Gazı mümkün olduğu kadar çabuk çıkartmak lazım. Bunun birkaç nedeni var: Şu anda dünyadaki enerji yatırımlarında büyük bir düşüş olması bunlardan biri. 

Bu gibi projeleri hayata geçirecek teknoloji şirketleri, mühendislik şirketlerinin (platformları yapanlar, boru hatlarını çekenler) çoğunda şu anda fazla iş yok. 

Türkiye, bu şirketlere bir proje vererek maliyeti düşük şekilde gazı üretimine başlayabilir. Şu anda güzel bir ortam mevcut proje maliyetlerini düşürmek için. 

Doğal gazı çıkarmanın ne kadar süreceği ve ne kadar mâl olacağı hakkında da değerlendirmelerde bulunan Fatih Birol, Mısır açıklarında İtalyan şirket Eni tarafından 2015’te bulunan 850 milyar metreküp kapasiteli doğal gaz rezervi örneğini verdi: 
 

Son yılların en büyük doğal gaz keşif Mısır’da oldu. Bizimkinin iki katından fazla. Offshore derinliği ise hemen hemen Sakarya’ya yakın. Zohr’da üretim iki yıldan fazla bir zamanda başladı. İsrail, benzer projeyi üç yıl içerisinde bitirdi. Tabii bunlar iyi örnekler. Sürecin çok daha uzadığı projeler de var. 

Şayet Sakarya Gaz Sahası’na politik ve ekonomik öncelikler verilir, bürokratik süreçler hızlandırılırsa hükümetin açıkladığı gibi üç yıl içerisinde üretime geçilebileceğini düşünüyorum. Daha fazla verinin su üzerine çıkmasıyla daha sağlam rakamlara ulaşacağız.  

Benzer projelere baktığımızda 6 milyar dolarlık bir yatırım gerekebilir. Böyle bir zamanda birçok mühendislik şirketi iş ararken bu projenin gelmesi  ise maliyetleri düşürmek için avantaj teşkil ediyor. 

Independent Türkçe