Türkiye'deki ekonomik kriz ve pandemi sonrası Doğu Anadolu'nun geçim kaynakların biri olan hayvancılık sektörü zor zamanlar geçiriyor.
Küçükbaş hayvancılığın merkezi konumunda olan Van ve Hakkari'de Kurban Bayramı'na az bir süre kalmasına rağmen, besiciler ellerindeki hayvanlarını satamadıklarını dile getiriyor.
Van, küçükbaş hayvancılıkta ilk sırada
Küçükbaş hayvancılık ilk sırada yer alan Van'da 1991 yılında 2,2 milyon olan küçükbaş hayvan sayısı, 2017 yılında 2,7 milyona ulaştı.
2019 yılında ise Türkiye'de toplam koyun sayısı 37 milyon 276 bin 50 olurken, en çok koyun 2 milyon 505 bin 417 ile Van ili birinci sırada yer aldı.
Van'ı 2 milyon 191 bin 228 baş ile Konya ve 1 milyon 969 bin 555 baş ile Şanlıurfa izledi. Hakkari'de ise 676 bine yakın küçükbaş hayvan bulunuyor.
Hayvancılık sektörü durma noktasına geldi
Van, hayvancılık sektörü için en uygun illerden biri olmasına rağmen, Türkiye'de yaşanan ekonomik kriz, yem fiyatının yüzde yüz zam yapılması, birçok yayla ve meranın "güvenlik" gerekçesiyle yasaklanması, köylerden kent merkezine göç olması nedeniyle hayvancılık sektörü durma noktasına getirdi.
Özellikle Van nüfusunun yarısının köylerde yaşıyor. Köylülerin tek geçim kaynaklarının hayvancılık olduğu düşünüldüğünde bundan en çok etkilenenlerin başında ise hayvancılıkla uğraşan köylüler geliyor.
Besiciler hayvanlarını zararına bile satamıyor
Bayrama çok az bir süre kalmasına rağmen, besiciler hayvanlarını satamayacağı endişesi taşıyor.
Özellikle hem küçük hem büyükbaş hayvanın maliyetinin kendilerini zorladığını dile getiren besiciler, ellerindeki hayvanları satmaya zararına satmaya çalışıyor.
Saman ve yem fiyatları da besicileri en çok zorlayan etkenlerin başında geliyor.
Birçok besici elindeki hayvanı maliyetinin altında satışa çıkarmasına rağmen, alıcı bulamadığını belirtiyor.
"İyi günler geride kaldı"
Yıllardır Hakkari'de hayvancılık yapan Rahmi İhtiyatoğlu, hayvanlarını zararına satmasına rağmen alıcı bulamadığını söyledi.
Hem ekonomik kriz hem de pandemi nedenle, Hakkari'ye tüccarların gelmediğini belirten İhtiyatoğlu şunları kaydetti:
Küçükbaş hayvanlarının tanesini 800 ile 1000 TL arasında satışa çıkardık. Bu rağmen alıcı da para olmadığı hayvanlarımızı satamıyoruz. Hayvan beslemenin maliyeti çok yükseldi. Yem ve saman fiyatları çok yüksek. Bugün beslediğimiz hayvanlardan bir kazancımız pek olmuyor. Kurban Bayramı yaklaşmasına rağmen, hayvanlarımıza alıcı bulamadık. Her yıl Kurban Bayramına bir ay kala, hemen hemen tüm hayvanlarımızı satardık. Geçmiş yıllarda hayvanlardan iyi para kazanırdık ama bu artık geride kaldı. Böyle devam etmesi halinde hayvancılık yapmak artık çok zorlaşacak. Hayvancılık artık kar etmediğimiz gibi zarar etmeye başladık
Van'da 40 yıldır hayvancılık yapan İzzet İşler ise, Van Türkiye'de küçükbaş hayvancılıkta birinci sırada olmasına rağmen, hayvancılıkta yeteri kadar bir gelir elde edemediğini söyledi. Eskiden köylerde hemen hemen her evin hayvan beslediğini dile getiren İşler şöyle konuştu:
Köylerde her evin en az 500 koyunu vardı. Ama bu gün bir köyde bile 500 koyun bulmak çok zor. İnsanlar, hayvancılığı bırakmaya başladı. Çünkü hayvancılık eskisi gibi bir gelir getirmiyor. Hayvan beslemek için binlerce TL masraf yapıyorsun ama artık bu masrafı dahi çıkartamıyoruz. Bundan dolayı, köylerde boşalmaya başladı. Köylerde arttık insan pek kalmadı, herkes şehirlere göç ediyor. Göçle birlikte yıllardır hayvancılık yapanlar, hayvan beslememeye başladı. Bu gün az bir kesim hayvancılık yapıyor. Hayvan pazarında her gün binlerce hayvan satılmak için getiriliyor ama alıcı olmadığı için, geri götürülüyor. Böyle devam etmesi halinde çok yakın bir zamanda Van'da kimse hayvan beslemeyecek
Her yıl Kurban Bayramında düzenli kurban alıp kestiklerini söyleyen vatandaşlardan Emin Aslan, şöyle konuştu,"Kendimi bildim bileli Kurban Bayramlarında, kurban kesip ibadetimizi yerine getiriyorduk ama bu sene pandemi ve ekonomik sorunlardan dolayı piyasada para olmadığı için bayramlık kurban alamıyoruz" dedi.
© The Independentturkish
