Libya'da Türkiye'nin desteklediği ve Birleşmiş Milletler tarafından tanınan Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) ile Rusya, Fransa, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Mısır ve Suudi Arabistan tarafından desteklenen Tobruk merkezli Halife Hafter yönetimi arasındaki savaş sürüyor.
Türkiye’nin desteklediği UMH güçleri geçen haftalarda başarılar kazanarak, Hafter’in elindeki birçok önemli noktayı ele geçirdi.
Ele geçirilen yerler arasında ülkedeki en büyük üslerden biri olan Vatiyye Hava Üssü de bulunuyor.
Vatiyye Üssü’nün Hafter’in elindeki Sirte ve Cufra yönüne yapılacak olası operasyonlarda merkez olarak kullanılması bekleniyor.
Türkiye, kritik önemdeki üsse, aralarında Hawk Hava Savunma Sistemi’nin de bulunduğu bazı yeni sistemler göndermişti.
Akar ve Güler'in ziyaretinin ardından saldırı yaşandı
Savunma Bakanı Hulusi Akar ve Genelkurmay Başkanı Yaşar Güler’in Libya ziyaretinin hemen ardından Türkiye’nin kalıcı üs kurmak istediği iddia edilen Vatiyye Üssü'ne yönelik bir hava saldırısı düzenlendi.
Milli Savunma Bakanlığı’nın açıklamasına göre saldırıda can kaybı yaşanmadı ancak Türkiye’nin gönderdiği bazı sistemler hasar gördü.
UMH’ye göre Birleşik Arap Emirlikleri uçağı
Saldırıyı kimin gerçekleştirdiği netleşmemekle birlikte UMH yetkilileri, Mısır’dan kalkan Birleşik Arap Emirlikleri’ne bağlı uçaklarca gerçekleştirilmiş olduğunu öne sürdü. Ancak halen uçakların kime ait olduğu ve kimlerce kullanıldığı netleştirilmiş değil.
Akar ve Güler'in ziyaretinin ardından yaşanması nedeniyle manidar olan bu saldırıyı ve Libya’ya olası etkilerini iki uzman isme sorduk.
Ercan Çitlioğlu / Başkent Üni. Stratejik Araştırma Merkezi Danışmanı
"Saldırı Türkiye’den bir ay içinde yapılan ziyaretlere cevap"
Son bir ay içerisinde Türkiye’den Libya’ya üç üst düzey ziyaret olduğunu, bunlardan birinin Dışişleri Bakanı, Maliye ve Hazine Bakanı, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü’nün, ikincisinin Deniz Kuvvetleri Komutanı’nın ve son olarak da Savunma Bakanı ile Genelkurmay Başkanı’nın ziyareti olduğunu hatırlatan Çitlioğlu, söyle konuştu:
"Vatiyye’de kalıcı olmanın riskli olacağı mesajını vermek istiyorlar"
Ben son saldırıyı bu ziyaretlere bir cevap olarak yorumluyorum. Türkiye orada bir deniz ve hava üssü istiyor. Hava üssünün kurulacağı yer Vatiyye Hava Üssü. Bu saldırı ile Türkiye’nin orada kalıcı hale gelmesinin riskli olacağı ve bunun kabul edilmeyeceği mesajını vermek istiyorlar.
"Saldırının direk BAE uçaklarınca yapılması zor"
Çitlioğlu, UMH Sözcüsü’nün iddiasına karşın BAE’nin direk kendi işaretlerini taşıyan uçaklarla bir saldırı gerçekleştirmesini zor ihtimal olarak görüyor.
Böyle bir durumun ortaya çıkmasının BAE’yi zor durumda bırakacağını, işgalci ve saldırgan durumuna düşüreceğini kaydeden Çitlioğlu, bunun yerine Rusya tarafından gönderilen, Curfa üssünde bulunan ve üzerindeki işaretler silinmiş uçaklarca gerçekleştirilmiş olma ihtimalini daha yüksek gördüğünü söyledi. Çitlioğlu, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Hafter, Mısır ve Sırbistan’da pilot arıyor"
Buradaki uçakları kullanacak pilot sıkıntısı vardı. Hafter bundan dolayı Mısır ve Sırbistan’da hava kuvvetlerinde çalışmış, Rus uçaklarını kullanmayı bilen emekli hava subayı arıyorlardı. Son saldırıyı yapan uçaklar Cufra’dan kalktıysa demek ki aranan istihdam bulunarak uçaklar operasyonel hale getirildi.
"Türkiye, karşılığını sahada vermek durumundadır"
Bu olayın yeni bir tırmanmanın başlangıcı olacağına ihtimal vermediğini kaydeden Çitlioğlu buna karşın uyarısını da ekledi:
Burada gövde gösterisi ile bir mesaj verilmek istendi. Ancak mesajlar etki yaratmazsa daha ağır mesajlar verilmesi gündeme gelir. Türkiye, bu mesajların devam edeceğini öngörerek bunun karşılığını sahada vermek durumundadır. Sessiz kalırsanız bu tür saldırılardan çekindiğiniz izlenimi doğar ve amaçlarına ulaşmış olurlar. Ama bir misilleme olacaksa bu havada dcğil karada olabilir dite düşünüyorum.
“Vatiyye’nin hava savunması henüz yeterli düzeyde değil”
Hawk HSS’lerin eski olmakla birlikte etkili silahlar olduğunu söyleyen Çitlioğlu, Hawk’lar dışında başka yeni hava savunma sistemlerinin de gönderildiğini belirterek, buna karşın Vatiyye’deki hava savunmanın yeterli düzeyde olmadığını, daha da güçlendirilmesi gerektiğini kaydetti.
Çitlioğlu ayrıca olası Sirte operasyonunun da hava desteği sağlanmadan başlamasının da zor olduğunu da ekledi.
Mithat Işık - Stratejik Düşünce Enstitüsü (SDE) Güvenlik ve Savunma Koordinatörü
"Saldırı Rusya’dan habersiz yapılmaz"
TSK’ya bağlı Özel Kuvvetler Komutanlığı’ndan albay rütbesi ile emekli olan Mithat Işık, son saldırının ne anlama geldiğine dair sorumuza “Türkiye’yi UMH’yi masaya oturtma konusunda baskı yapması için bir mesaj olarak görüyorum Bu saldırı Rusya’dan habersiz yapılamaz” diye cevap vererek sözlerine şöyle devam etti:
"Hawk’lar güvenliği sağlamada yeterli olmayabilir"
Görüldüğü kadarıyla Vatiyye üssüne yerleştirilen hava savunma sistemleri ya tam yerleştirilemedi ya da sistemler orayı koruma noktasında yeterli değil. Sonuçta ne kadar Hawk götürürsek götürelim bunlar bir S-400 veya Patroit değil. Sadece bunlara dayanarak üssü koruma imkanımız yeterli olmayabilir.
"Türkiye’nin Libya’ya yerleşmesi demek Fransa’nın Afrika’dan çekilmesi demek"
Işık, Türkiye’nin Libya’daki etkinliğini devam ettirmesi için ABD’nin açık desteğinin şart olduğu görüşünde. Gerekçesini şöyle anlattı:
Şahsi görüşüm ABD’nin aktif veya tam politik desteğini almadıkça Türkiye’nin bu kadar çok rakibinin bulunduğu Libya sahasında başarılı olmasını zor görüyorum. Türkiye’nin Libya’ya yerleşmesini istemeyen ülkelerin başında Fransa geliyor. Çünkü Türkiye’nin Libya’ya yerleşmesi demek Frana’nın Afrika’dan çekilmesi demek. Fransa’nın belli Afrika ülkelerinde geçmişten beri gelen bir gücü var. Türkiye, Libya’ya yerleşirse bu ülkelerde bir kıpırdanma başlayabilir. Bu da Fransa’daki Afrika nüfusunun tetiklenmesine neden olabilir. Fransa’daki olayların ana kaynağı ülkedeki Afrika kökenlilerden kaynaklanıyor. Bundan dolayı Fransa açısından Afrika’da özellikle de Kuzey Afrika’da üstün durumda bulunmak çok önemli.
"ABD’nin aktif desteği alınmazsa Rusya ile bir şekilde anlaşılmalı"
Işık, bu nedenlerden dolayı Türkiye’nin ABD’nin aktif desteğini almadığı sürece Fransa’dan ziyade Rusya ile bir noktada anlaşmasının daha doğru olacağını kaydetti
"Türkiye, yeraltı faaliyetlerine ağırlık vererek, aşiretleri yanına çekmeli"
Türkiye destekli UMH’nin Sirte ve Cufra’da harekat yapmak için zaman kaybettiğini belirterek, sözlerini şöyle tamamladı:
ABD, Türkiye’ye destek konusunda net tavır sergilemiyor. Türkiye, ABD’nin tavrını görmek istediğinden burada bekledi. Ancak beklerken de karşı tarafta hazırlanma şansı buldu. Bundan dolayı Türkiye’nin ABD’nin açık desteğini alamaması hakinde Rusya ile anlaşırken bir taraftan da yer altı faaliyetlerine ağırlık vererek, özellikle Sirte ve Cufra’daki Hafter yanlısı aşiretleri UMH lehine çekmeye çalışmalı.
© The Independentturkish
