Türkiye tarafından desteklenen ve Birleşmiş Milletler tarafından meşru hükümet olarak tanınan Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümeti (UMH) geçen haftalarda Hafter’in başında olduğu Libya Ulusal Ordusu’na karşı önemli başarılar kazanarak Sirte önlerine kadar ilerledi.
Halen Hafter’in elinde bulunan liman şehri Sirte ile Cufra Hava Üssü, UMH güçlerinin yeni hedefi.
Bu iki yerin de ele geçirilmesi halinde Hafter’in büyük güç kaybedeceğine kesin gözüyle bakılıyor.
Sisi’nin Sirte açıklamasının ardından Rusya’dan yeni takviye
Bundan dolayı önce Hafter’i destekleyen Mısır lideri Sisi, bir açıklama yaparak Sirte ve Cufra’nın kırmızı çizgileri olduğunu iddia ederek, buraya yönelik bir saldırı halinde kendilerinin de askeri olarak müdahil olacaklarını öne sürdü.
Sisi’nin bu tehditine karşılık Türkiye’nin de desteği ile UMH güçlerinin olası Sirte ve Cufra operasyonu için yığınağı ve hazırlıkları hız kesmeden devam ediyor.
Ancak son günlerde Rusya’nın Sirte ve Cufra’daki Hafter güçlerini destek amacıyla 11 kargo uçağı ile yeni silahlar ve Wagner adlı askeri şirkete bağlı olan yüzlerce paralı Rus ve Suriyeli savaşçı getirdiği iddia edildi.
Buna dair görüntüler de dünya basınına servis edildi.
Sevkedilen yeni Pantsirler'e ait olduğu iddia edilen görüntüler / Video: Twitter@HasairiOuais
SİHA’lara karşı güçlendirilmiş yeni Pantsirler gönderildi
Gönderilen takviye arasında altı adet yeni Pantsir hava savunma sistemi olduğu da iddia edildi.
Gönderilen yeni Pantsirler’in SİHA’lara karşı güçlendirilen SM modeli olduğu öne sürüldü.
Önceki Pantsirler’in UMH tarafından kullanılan Türk yapımı Bayraktar SİHA’lar tarafından vurulması üzerine SM modellerinin radar sisteminde değişikliğe gidilerek, SİHA’lara karşı etkili küçük füzeler eklendiği belirtildi.
Sirte ve Cufra neden önemli?
Peki Rusya’nın takviyesi Sirte ve Cufra krizini nasıl etkiler? Sirte ve Cufra’nın iki taraf için önemi ne? Türkiye destekli UMH’nin olası Sirte ve Cufra operasyonu ne zaman başlayacak?
Bu soruları Stratejik Araştırma Enstitüsü Savunma ve Güvenlik Politikaları Koordinatörü Emekli Albay Mithat Işık ile SWP bünyesindeki Uygulamalı Türkiye Araştırmaları Merkezi'nde Konuk Araştırmacı olarak çalışan Libya uzmanı Nebahat Tanrıverdi Yaşar’a sorduk.
“Rus takviyesi, Türkiye’yi anlaşmaya ikna çabası
Stratejik Düşünce Enstitüsü Güvenlik ve Savunma Politikaları Koordinatörü Emekli Albay Mithat Işık Rusya’nın baştan beri Hafter’e destek verdiğini kaydederek, son yapılan takviyelerle ilgili şu tespitte bulundu:
Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Mısır ve Rusya, Sirte ve Cufra’nın UMH’nin eline geçmesini istemiyor. Bu maksatla Rusya’nın gönderdiği takviyeyi olası UMH operasyonuna karşı caydırıcılık ve Türkiye’yi anlaşmaya ikna çabası olarak görüyorum.
“Sirte ve Cufra’nın alınması Hafter’e aşiret desteğini kaybettirir”
Türkiye’nin, ABD’den destek aldığı sürece Libya’da Rusya’ya karşı direnç göstereceğini iddia eden Işık, Sirte ve Cufra’nın önemini şu sözlerle açıkladı:
Türkiye, Libya’da liman şehri olan Sirte ile hava üssü bulunan Cufra’nın alınmasını gerekli görüyor. Çünkü bu iki yerin alınması halinde Hafter’e destek veren aşiretin kalmayacağını, bu durumda Hafter’in belki Libya’da bile duramayacağı için çözüm sağlanacağını düşünüyor. Buna karşın Hafter ise buraları elinde tuttuğu sürece Rusya desteğini alacağını, Rusya ise bu iki yer Hafter’de olduğu sürece buraları kontrol edebileceğini hesaplamakta.
“Yeni Pantsirler ve Mig-29’lar, SİHA’ların hareket kabiliyetini etkileyebilir”
Işık, bu nedenlerden dolayı Rusya’nın son günlerde Sirte ve Curfa’daki Hafter güçlerini takviye ettiğini kaydederek şu iddialarda bulundu:
Özellikle Cufra’ya modern hava savunma sistemleri, Pantsirler’in SİHA ve İHA’lara karşı da etkili olduğu iddia edilen geliştirilmiş modellerini gönderdiği görülüyor. Daha önce de Mig-29 savaş uçaklarını göndermişti.
Işık, İHA’lara karşı geliştirilmiş Pantsirler ile MİG-29’ların UMH’nin en büyük gücü olan SİHA’ların hareket kabiliyetini belirli ölçüde kısıtlayabileceği düşüncesinde.
“Bundan sonraki süreç Türkiye’nin ABD desteğini hissetmesine bağlı”
Işık, bundan sonraki süreçte Türkiye ve UMH’nin Sirte ve Cufra’ya yönelik operasyon yapıp yapmayacağının ABD’nin vereceği desteğe ve Türkiye’nin ABD desteğini arkasında hissetmesine bağlı olduğunu da söyledi.
“ABD’den net mesaj alınamadığı için geçen hafta operasyona başlanamadı”
Işık, Türkiye destekli UMH güçlerinin normal şartlarda Sirte ve Cufra operasyonunun geçen hafta başlamasının planlandığını ancak ABD’den bu konuda net bir mesaj alınamadığı için başlatılamadığını öne sürerek, ABD’nin tavrına göre önümüzdeki günlerin şekilleneceğini iddia etti.
“ABD’nin ihtiyatlı politikası nedeniyle Rusya askeri varlığını güçlendiriyor”
Rusya’nın Avrupa'nın da içinde bulunduğu fikir ayrılıkları ve ABD'nin ihtiyatlı politikası nedeniyle ortaya çıkan manevra alanında, Libya'daki askeri varlığını güçlendirme ve tahkim etmeye devam ettiğini söyleyen Libya Uzmanı Yaşar sözlerini şöyle devam ettirdi:
Görüntülerdeki askerlerin Rus Wagner şirketine bağlı olduğu iddia edildi / Video: Twitter:@farajshitaw1
“Sahada Wagner’e bağlı paralı asker sayısı arttı”
Son bir aydır Rusya'nın Libya'ya yönelik askeri sevkiyatı ile sahada Wagner'e bağlı paralı asker sayısının artması, bir süredir gündemden düşmeyen Sirte ve Cufra hattının, UMH ilerleyişine karşı Rusya'nın sahada ana aktör olmaya çalıştığı yeni bir denklemi ortaya çıkarıyor. Türkiye ile Rusya arasında devam eden ateşkes görüşmelerinde kalıcı ateşkes konusunda ilerleme sağlanmasını da zorlaştırmasının yanı sıra, Rusya'nın sahadaki güç dengesini değiştirecek bu yeni askeri tahkimleri Libya krizinin çözümü konusunda da yeni bir dönüm noktasına doğru gidilmeye çalışıldığını da gösteriyor.
Uzun vadede Libya’nın bölünme ihtimali güçleniyor mu?
UMH ve dolayısıyla UMH'ye destek veren Türkiye'nin sadece Trablus üzerinden askeri baskının kaldırıldığı ancak UMH'nın ülkenin ekonomik kaynaklarına, yani petrol bölgelerine kısıtlı erişiminin olduğu tablonun kabulü hedeflenmektedir. Türkiye'yi "caydırıcı" unsurlar ile sınırlamak ve dengelemek politikasında uzlaşan aktörlerin mevcut politikaları Rusya'ya alan açarken, kısa vadede Libya krizinin donmuş bir krize dönme ile uzun vadede Libya'nın bölünmesi ihtimallerine doğru hızla sürükleniyor.
“Sorun Pantsirler değil, MİG-29’lar”
Konuyla ilgili görüşünü aldığımız ancak adının açıklanmasını istemeyen bir savunma yetkilisi ise Libya’da daha önce de Pantsirler tarafından vurulan SİHA’ların olduğunu ancak sonrasında SİHA’ların organize saldırıları ile Pantsirler’den 15 tanesini vurulup birinin de ele geçirildiğini kaydederek, son gönderilen Pantsirler’in yeni küçük füzeler ve yeni gözetleme radarı takılan Pantsirler’in SM modeli olduğunu belirtti.
Buna karşın SİHA’ların bu yeni modellere karşı da etkili olabileceğini öne süren yetkili, asıl sorunu Rusya tarafından Birleşik Arap Emirlikleri’nin de finansörlüğü ile Suriye üzerinden sevkedilen altı yeni MİG-29’un yaratabileceğini öne sürdü.
© The Independentturkish
