Afrika kökenli George Floyd’un polis tarafından öldürülmesinin ardından başlayan protestolar yüzünden zor günler geçiren ABD Başkanı Donald Trump’ın, Beyaz Saray'ın yakınındaki St. Johns Kilisesi'ne elinde tuttuğu İncil ile yürümesi bütün dünyada ilgi çekti.
Trump’ın bu hareketine tepki gösterenler de oldu.
Bunlardan biri olan Piskopos Mariann Edgar Budde, CNN’e yaptığı açıklamada 'Çileden çıktım' diyerek, "Açık olayım; Başkan İncil’i kullandı" ifadesini kullandı.
Dünyanın farklı yerlerinde de zaman zaman kimi liderlerin kamuoyunun karşısına ellerinde ülkelerindeki hakim dinin kutsal kitabıyla çıktıkları oluyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da başbakan olduğu 7 Haziran 2015 seçimleri öncesinde Güneydoğu’daki bir seçim mitinginde Diyanet tarafından basılan Kürtçe Kuran-ı Kerim’i tanıtması o dönemde siyasi polemik konusu olmuş, Erdoğan, muhalefet liderlerince dini siyasete alet etmekle eleştirilmişti.
Elinde İncil ile gelip “İncili saraya geri döndü” dedi
Bolivya’da sosyalist lider Evo Morales’in seçimde usulsüzlük yaptığı iddia edilmiş, Morales ordunun baskısı nedeniyle istifa etmişti. Ocak ayında kendisini devlet başkanı ilan eden senato üyesi Jeanine Anez'in ilk açıklamasına elinde büyük bir İncil ile gelmişve “İncil, saraya geri döndü” dememişti. Anez'in sözleri de tartışma yaratmıştı.
Peki liderlerin kamuoyunun karşısında ellerinde kutsal kitaplarla görüntü vermesinin kitleler üzerinde nasıl bir etkisi oluyor? Liderler bu görüntüyü öylesine mi yoksa belli süreçlerde mi vermeyi seçiyor? Bu soruları uzman isimlere yönelttik.
Müfid Yüksel / Sosyolog - Yazar
“Kutuplaşmanın olduğu ülkelerde tepki yaratıyor”
Yüksel, liderlerin ellerinde kutsal kitaplarla görüntü vermesinin olumlu tesir yaratmadığı düşüncesinde.
Genelde bu tür görüntülerin kutuplaştırma üzerinden siyaset yapan liderlerin olduğu ülkelerde görüldüğünü ancak tepki çektiğini söyleyen Yüksel, iddialarını şöyle sürdürdü:
“Lidere karşı olanların tepkisi dine yöneliyor”
Örneğin Özal yapsaydı tepki görmeyebilirdi. Çünkü daha kapsayıcıydı. Bir de bunu yapanın samimiyetine bakar toplum. Lider zaten dinin güçlenmesi için çalışan biriyse normal karşılanabilir. Ancak Trump’ın normal zamanda öyle bir derdi yok. Dolayısıyla şimdi bunu yapması şov olarak görülür. Daha önemlisi kutuplaşmanın olduğu ülkelerde dine karşı olumsuz bir imaj oluşturuyor. Sanki din liderin tekelindeymiş gibi bir algıya yol açıyor, sonuç olarak da lidere tepkili olanlar tepkisini dine karşı yönlendiriyor. Bu en çok da İran’da oluyor. Rejime muhalif olanlar dini rejimle özdeşleştirdiğinden dinden de uzaklaşıyorlar.
“Kürtçe Kur'an-ı Kerim’i tanıtması Kürtlerde tesir yaratmadı”
Erdoğan’ın 7 Haziran 2015 seçimleri öncesinde Kürtçe Kuran-ı Kerim’i miting alanında tanıtmasının Kürtler arasında tesir yaratmadığını öne süren Yüksel, gerekçesini şu sözlerle dile getirdi:
Kürtler, son 200 yıldır en büyük dini alimlerini yetiştirmiş bir halk. Son 200 yıla damga vuran din alimlerine bakın çoğu Kürt kökenlidir. Halen yasal olmasa bile dini eğitim veren medreselerin çoğu Doğu’da. 'Sizler için Kürtçe Kuran-ı Kerim hazırlandık' denmesi ‘Bize dinimizi mi öğretiyorsunuz’ diyen Kürtler arasında tesir yaratmadı.
Murat Sarı / Konsensus Araştırma Şirketi Başkanı
“Kendi seçmen kitlesi üzerinde etki yaratabilir”
Kamuoyu araştırmacısı Sarı, ABD'de siyasetçilerin İncil’e el basarak yemin ettiklerini hatırlattıktan sonra Trump’ın son davranışının Demokratlara oranla daha dindar olan Cumhuriyetçiler, yani kendi seçmen kitlesi üzerinde olumlu etki yaratabileceğini söyledi.
Sarı ayrıca, Erdoğan’ın 7 Haziran 2015 seçimleri öncesinde Kürtçe Kur'an-ı Kerim’i tanıtmasının 'Hem dinimize hem dilinize sahip çıkıyorum' mesajı içerdiği için dindar seçmen nezdinde olumlu tesir yaratmış olabileceğini de öne sürdü.
Ertan Aksoy / Aksoy Araştırma Şirketi Sahibi
"Ekonomik açıdan zorlanılan dönemlerde artıyor"
Liderlerin kutsal kitaplarla kamuoyu önğünde görüntü vermesinin, özellikle ekonomik açıdan zorlanılan ve kısa dönemde gelir artışı vaat edemedikleri süreçlerde arttığını iddia eden Aksoy, Trump’ın da ülkesinde kutuplaştırıcı bir siyaset izlediğini öne sürdü.
ABD’nin salgınla birlikte ciddi bir ekonomik küçülme ve işsizlikle karşı karşıya olduğunu söyleyen Aksoy, "Ekonomik açıdan bir şey vaat edemediğinden, maddi motivasyonu sağlayamadığından maneviyata yönelerek inançlara oynuyor" diye konuştu.
“İki blok arasında arada kalmış seçmeni etkiliyor”
Aksoy, liderlerin ellerinde kutsal kitapla görünmesinin seçmen üzerindeki etkisine dair ise, kutuplaşma nedeniyle iki blok arasında kalmış seçmenleri etkileyebildiğini öne sürdü.
Gülfen Saydan Sanver / Siyaset İletişimcisi
"Popülist liderlerin taktikleri arasında"
Dünyanın farklı yerlerindeki popülist liderlerin birbirine çok benzer argümanları kullandığını iddia eden Sanver, elde kutsal kitapla kamuoyu önünde görüntü verilmesinin bu tarz liderlerin kullandıkları taktikler arasında olduğunu iddia etti.
Bu liderlerin özellikle protestoların yoğunlaştığı süreçlerde kutuplaştırmayı tırmandırarak tabanlarını bir arada tutmaya çalıştığını öne süren Sanver, şu iddialarda bulundu:
Kendi seçmen tabanını kutuplaştırmak için maalesef kutsal kitabı da bir araç olarak kullanıyorlar. Örneğin Cumhuriyetçi partinin dini refleksleri Demokratlara göre daha fazla. ABD’li siyahilerin çoğu da Demokrat Parti seçmeni. Trump, seçmen grubunu kutuplaştırmak, diğer kesimin taleplerine kulak tıkamaları için en basit yöntemi kullanıyor ve kutsal kitapla çıkıyor. Karşı tarafı haksız ve kötü olmakla suçluyor. Muhtemelen bir ileri adım da onları vatan haini olmakla suçlayacak.
"Etkisi konjönktüre göre değişiyor"
Sanver, liderlerin kutsal kitapla görüntü vermesinin etkisine dair soruyu da şöyle cevaplandırdı:
Hem konjonktüre, hem de toplumun yapısına göre değişiyor. Her yerde etkili, her yerde etkisiz demek mümkün değil. İşe yarayıp yaramadığını göreceğiz. Çünkü Kasım’da seçim var.
© The Independentturkish
