Yeni bir araştırma, Ay yüzeyinin geniş kısımlarının devasa çarpışma olaylarına maruz kaldığını gösterdi.

Araştırmacılar, uydunun iç kısmından yükselen magmanın yerkabuğunu ortaya çıkardığı ve çarpışmaların yüzeyde yalnızca tahribata yol açtığı fikrini çürütmek için Ay'dan yaklaşık 50 yıl önce getirilen kaya örneklerini kullandı.

Oysa bulgular, Dünya'ya çarparak dinozorların yok olmasına neden olan türden muazzam çarpışmaların bugün hala Ay yüzeyinde bulunan tarihi kayaçları şekillendirmiş olabileceğini gösteriyor.

NASA astronotlarının 1972'deki Apollo 17 uzay görevi sırasında topladıkları bir numune üzerinde yeni analizler yürüten bir grup bilim insanı, bu kayaç örneğinin muazzam yüksek sıcaklıklarda oluştuğuna dair veriler içerdiğini keşfetti.

Bu örneğin  2 bin 300 derecelik sıcaklığı aşmış olabileceği düşünülüyor. Bilim insanlarına göre söz konusu sıcaklığa ancak çok büyük bir çarpışmanın dış katmanda oluşturduğu erimeyle ulaşılabilir.

Portsmouth Üniversitesi'nden Dr. James Darling şöyle diyor:

Bu keşif, hayal bile edilemeyecek kadar şiddetli çarpışma olaylarının Ay kabuğunu sadece tahrip etmediğini onun oluşumuna katkıda bulunduğunu da açığa çıkarıyor.

Dahası, bu çarpışmaların katı yüzeye sahip gezegenlerdeki etkisini tamamen kavramamızı sağlayacak laboratuvar araçlarına artık sahip olmamız da heyecan verici.

Elektron geri saçılma kırınımı denen bir tekniği kullanan ekip, numunede önceden var olan kübik zirkonya adlı bir mineral formu keşfetti. Bu malzeme, yalnızca 2 bin 300 derecenin üzerindeki sıcaklıkların görüldüğü kayaçlarda ortaya çıkabilir.

İsveç Doğa Tarihi Müzesi'nde gerçekleştirilen radyometrik tarihleme de numunenin 4,3 milyar yıldan daha önce oluştuğunu gösterdi.

Araştırmacılara göre yeni keşif, Ay'ın oluşum öyküsünü anlatmayı sağlamasının yanı sıra, bilim insanlarına kendi gezegenimizin kökeniyle ilgili daha fazla bilgi de verdi.

Royal Ontario Müzesi'nden Dr. Lee White, "Dünya üzerindeki kayalar devamlı olarak yenilenir ancak Ay'da plaka tektoniği ya da volkanik faaliyet görülmemesi eski kayaların korunmasını sağlıyor" dedi.

Ay'ı araştırarak kendi gezegenimizin en eski tarihini de daha iyi anlayabiliriz. Eğer aşırı ısınmanın olduğu büyük çarpışmalar Ay yüzeyindeki kayaları oluşturduysa aynı süreç muhtemelen burada, Dünya üzerinde de gerçekleşiyordu.

Portsmouth, Manchester ve The Open üniversitelerinden bilim insanlarının gerçekleştirdiği araştırma, Bilim ve Teknoloji Kuruluşları Birliği (STFC, Birleşik Krallık'ta bir devlet kurumu -ç.n.) tarafından fonlandı.

"4 bin 330 milyar yıl önce çarpışmaya bağlı eriyik tabakalarda geniş Ay kabuğu oluşumuna dair kanıt" başlığını taşıyan araştırma makalesi Nature Astronomy'de yayımlandı.

Ajanslardan da yararlanılmıştır

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/life-style

Independent Türkçe için çeviren: Umut Can Yıldız