Kwame Nkrumah, Afrika kolonisinde başbakan olan ilk Afrikalı ve geçen yüzyılın ilk yarısının önde gelen Afrikalı şahsiyetlerinden biridir.

Birkaç sene boyunca ABD’de eğitim alan Nkrumah, politik çalışmalarında sosyalist ilkeleri benimsedi.

Bağlantısızlar Hareketi’nin liderlerinden ve kurucularından olan Nkrumah, Kıta’daki ulusal hareket öncüleri arasında yer aldı.

Bağımsızlığını kazanmasının öncesinde Gana’ya ‘altın sahil’ denirdi.

Gana, İngilizlerin vermiş olduğu ismin yerel tercümesidir.

Gana'nın Nkrumah ile olan tecrübesi, bağımsız Afrika'da bir ideal olmaktı.

Ancak idari yolsuzluk, rüşvet ve kayırmacılık kısa bir süre sonra Afrika'nın ilk demokratik deneyimini yok etti.

Akra, Afrika’daki en güzel yerlerdendir. Hükümet, ülkenin bağımsızlığını kazanmasının ardından makam olarak 1661'de Danimarkalı köle tüccarlar tarafından inşa edilen bir binayı seçti.

Önce Portekizliler, ardından da Danimarkalılar gelerek bu güzel beyaz kaleyi işgal ettiler.

Ülke, İngilizlerin otoritesi altına girdiğinde kaleyi sanatoryuma dönüştürdü.

Burası 1900 yılından beri yönetim merkezi haline geldi.

Kwame Nkrumah, siyasi hayatına başladığında Akra’da zengin bir fotoğrafçı arkadaşı tarafından ödünç verilen bir evde yaşadı.

İlk siyah Cadillac'ı satın aldığında bu arabanın kendisine bazı şüpheli kimselere hizmet etmesi karşılığında verildiği yönünde söylentiler çıktı.

Nkrumah, bunu reddetti ve arabayı satın almak için borç aldığını söyledi. Fakat onun döneminin son günlerinde eşinin altından yapılmış bir yatakta uyuduğu biliniyordu.

Nkrumah, 1909'da Fransa'nın eski sömürgesi Fildişi Sahili sınırları yakınında küçük bir köyde dünyaya geldi.

Cumartesi günü doğduğu için kendisine yerel dilde bu anlama gelen Kwame adı verildi.

İlk eğitimini misyonerlerden aldı, 18 yaşında da öğretmen oldu.

Amcalarından biri onu Pensilvanya’daki Lincoln Üniversitesi'ne gönderdi.

Orada ABD ve Kanada'daki Afrikalı Öğrenciler Derneği'nin başkanı oldu.

Nkrumah, ABD’den sonra Londra’daki üniversitelerde de birkaç yıl geçirdi. Geri dönüp siyasete atıldığında da başbakan seçildi.

Nkrumah, 1960 yılında Gana Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ilan etti. Ayrıca kendisini de hayatı süresince başkan ilan etti.

Ancak 1966'da Pekin'i ziyaret ettiği sırada gerçekleştirilen bir askeri darbe ile görevden ayrıldı.

Binlerce kişiden oluşan kalabalıklar bu olayı memnuniyetle karşıladı.

Ülkesine bağımsızlığı getiren ilk Afrikalı lider, 1972'de uzun süreli bir hastalığın ve sürgünün ardından öldü.

Görüşmek üzere…

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Independent Türkçe için çeviren: Adem İpekyüz

Şarku'l Avsat