Uzay taşımacılığı ve teknolojileri şirketi SpaceX’in 27 Mayıs’taki “insanlı uzay uçuşu” öncesi Amerikan Havacılık ve Uzay Ajansı (NASA)’dan açıklama geldi.
NASA Başkanı Jim Bridenstine cuma günü düzenlenen basın toplantısında yaptığı açıklamada yaklaşık 20 yıldır destek verdikleri şirket için, “SpaceX’e yaptığımız yatırımlar ve SpaceX’in kendine yaptığı yatırımlar son derece kazançlı oldu. Yalnızca uzay araştırmaları için değil ekonomi için de faydalı yatırımlardı” ifadelerini kullandı.
Yeni uzay aracı inşasından Uluslararası Uzay İstasyonu’na kargo taşınmasına kadar 20 yılda SpaceX ile onlarca sözleşmeye imza atan NASA, astronotları istasyona göndermek için 2011’den bu yana üzerinde çalışılan Crew Dragon projesine 3,1 milyar dolardan fazla yatırım yaptı. SpaceX’in alanda en yakın rakibi Boeing’in Starliner için aldığı yatırım ise 4,8 milyar doların üzerinde.
Ancak SpaceX ilk mürettebatlı uçuşunu 27 Mayıs için planlarken, Boeing, Elon Musk yönetimindeki projenin yaklaşık bir yıl gerisinde.
ABD merkezli son uçuş 2011'deydi
Ticari Mürettebat Programı (The Commercial Crew Program) ABD hükümeti tarafından finanse edilen ve NASA’nın 1981-2011 yılları arasında, 120’den fazla uçuş yapan Space Shuttle’ın yerine geçmesini beklediği, uzay taşımacılığının özel şirketlere verildiği bir proje.
NASA kamu kaynaklarıyla yürütülen Discovery, Endeavour ve Atlantis uzay mekiği programlarını 2011'de art arda sona erdirmesinin ardından uzaya insanlı uçuş gerçekleştirmiyordu. ABD’li astronotlar ise Uluslararası Uzay İstasyonu’na Rusya tarafından taşınıyordu. Ancak Rusya ile yapılan anlaşma Nisan 2019’da doldu.
SpaceX bu zamana kadar yalnızca erzak ve ihtiyaç taşıdı
Uzay taşımacılığını kendi eliyle yapmak isteyen ABD’nin SpaceX’in geliştirdiği Crew Dragon’a bu noktada ihtiyacı var.
Crew Dragon, bu zamana kadar insansız test uçuşları gerçekleştirirken, bilimsel ekipmanlar, İstasyon’daki astronotlar için erzak, yakıt ve benzeri yükler, 2012’den bu yana SpaceX’in Falcon 9 roketleriyle gönderiliyordu.
Crew Dragon’un 27 Nisan’daki ilk mürettebatlı uçuşunda NASA astronotları Doug Hurley, Bob Behnken, Mike Hopkins ve Victor Glover görev yapacak. SpaceX’in Crew Dragon mekiği ise yine SpaceX üretimi olan Falcon 9 roketiyle Florida'daki Kennedy Uzay Merkezi'nden fırlatılacak.
Elon Musk: Şirket kasasından yüz milyonlarca dolar harcadık
Ticari Mürettebat Programı, planlanan takvimin iki yıl gerisinden gelse de NASA Başkanı Bridenstine’a göre proje hâlâ uygun maliyetli.
Bridenstine, “Space Shuttle’la kıyasladığınızda Ticari Mürettebat Programı’nın daha tasarruflu olduğu görülüyor. Yaptığımız yatırımın seviyesinden ve karşılığında aldığımızdan memnununuz” dedi.
SpaceX’in kurucu CEO’su Elon Musk, daha önce yaptıkları açıklamada uzay aracı için 100 milyonlarca doları şirketin nakit hesabından harcadıklarını söylemişti.
NASA ile 2006’dan bu yana çalıştıklarını belirten SpaceX COO’su Gwynne Shotwell ise “Dragon için ne kadar harcadığımızı söyleyemem. Söylemek istemediğim için değil, gerçek rakamı bilmediğim için…” ifadelerini kullanmıştı.
NASA, Rusya Federal Uzay Ajansı, Japonya Uzay Araştırma Ajansı, Avrupa Uzay Ajansı ve Kanada Uzay Ajansı'nın ortak projesi Uluslararası Uzay İstasyonu’nda farklı ülkelerin astronotlarından oluşan 6 kişilik mürettebat dönüşümlü olarak görev yapıyor.
Independent Türkçe
