Çin’in Vuhan kentinde tespit edildikten sonra dünya çapında yayılan yeni koronavirüs insanları hasta etmeye devam ediyor. Dünya çapındaki Kovid-19 vaka sayısının 2,3 milyonu geçtiği bildirilirken, yetkililer sıkı tedbirleri ve bireyler de kendi önlemlerini hayata geçirmeyi sürdürüyor. Bu tedbirler kapsamında yüz maskeleri koronavirüsle mücadelede simge haline geliyor. ABD'de ve pek çok ülkede yetkililer ölümcül salgını yavaşlatmak için maske takılmasını tavsiye ediyor.
Ancak maske seçmek o kadar da kolay değil. En fazla koruma sağlayan ve yoğun talep gören N95 vb. maskelerin enfekte hastalara sıklıkla maruz kalan sağlık çalışanları için ayrılması gerekiyor. New York Times’ın hazırladığı maske rehberi, Kovid-19’dan korunmak isteyenlere maske seçiminde kolaylık sağlayabilir.
Karşılaşabileceğiniz maske türlerine, nasıl çalıştıklarına, sağladıkları koruma düzeyine ve evde maske yaparken nelere dikkat etmek gerektiğine göz atın:
N95:
N95, en tanınan ve en etkili maske. Adını, yakalanması en zor olan 0,3 mikronluk küçük parçacıkların en az yüzde 95'ini engelleyebilmesinden alıyor.
Tek kullanım için tasarlanan bu maskeler, polyester ve diğer sentetik liflerden yapılıyor. Maskede partiküllerin geçmesini zorlaştırmak için filtre görevi gören karışık lif katmanları da bulunuyor.
Bu maskeyi kullanırken, kenarlarıyla cildiniz arasında boşluk kalmamasına dikkat etmeniz gerekiyor. Sakalı olan kişilerde ve çocuklarda tam olarak yüze oturmayacağı düşünülüyor.
Bazı N95’lerin önünde nefes alıp vermeyi kolaylaştıran kapakçıklar yer alıyor. Bunlar genellikle inşaatlarda kullanılıyor. Hastane ve ameliyathaneler gibi steril olması gereken alanlarda kapakçıklı bir maske kullanılmaması gerekiyor. Çünkü bu şekilde başkalarını verdiğiniz havadan koruyamayabilirsiniz.
Medikal maske:
N95’lerden daha az etkili olan bu tıbbi maskelerin birkaç çeşidi bulunuyor. Bazıları laboratuvar koşullarında küçük parçacıkların yüzde 60 ila 80'ini filtreliyor. Düzgün takıldığında, öksürük veya hapşırık damlacıklarını yakalayarak koronavirüsün yayılmasını önlemeye yardımcı olabilir.
Tıbbi maskeler genellikle dikdörtgen kesilen ve yüze oturması için pileler eklenen kağıt benzeri sentetik kumaş katmanlarından yapılıyor. Tek kullanımlık tasarlanana maskeler, büyük damlacıklara karşı koruma sağlıyor.
Ev yapımı maske:
Kumaşa ve nasıl yapıldığına bağlı olarak, ev yapımı maskeler, basit bir tıbbi maskenin yerini alabilir. İyi bir ev yapımı maskede, viral parçacıkların yakalanması için yeterince yoğun bir malzeme kulanılmalı. Tabii yüzde uzun süre durabilmesi için nefes almaya da izin vermeli.
Ev yapımı maskede pamuklu tişört, pazen veya sıkı dokunmuş bir bulaşık havlusu gibi malzemeler kullanılabilir. Daha fazla iplikle yapılan ve daha az ışık geçiren malzemelerin iyi koruma sağlaması muhtemel.
İnternette pek çok maske yapım önerileri bulunuyor. Ancak çift katmanlı ve sağlam kayışlı tariflerin dikkate alınması öneriliyor.
Evde yapılan filtreli maske:
Bu maskeler genellikle yüzde 100 pamuklu kumaştan yapılıyor ve üzerinde ek bir filtre görevi gören küçük bir cep bulunuyor.
Bu ek filtre için kahve filtresi veya kağıt havlular kullanılabilir. Bir deneyde kendi başına iki katlı kağıt havlunun 0,3 mikronluk parçacıkların yüzde 23 ila 33’ünü bloke ettiği görülmüştü.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
İnsanlar hava filtreleri ve süpürge torbaları da dahil olmak üzere çeşitli filtreleme malzemeleri deniyor. Ancak bu malzemelerin birçoğu nefes almayı zorlaştırıyor ve solunabilecek zararlı lifler içerebiliyor. Ayrıca, ortalama bir bireyin bu malzemelerin sağladığı filtre seviyesine ihtiyacı olmadığı ifade ediliyor.
Ancak hangi filtre kullanılırsa kullanılsın filtre malzemesinin her iki tarafında pamuktan bir kumaş veya benzeri bir malzeme bulunması gerekiyor.
Independent Türkçe, New York Times, Worldometers
