Tom Batchelor - Independent
Norveç, Kuzey Kutbu’nda bakır madenciliğine başlama planını onayladı. Karar, Ren geyiklerinin yaşam alanlarını yok edeceğinden ve Norveç fiyortlarını kirleteceğinden endişe eden doğa hakları savunucularını öfkelendirdi. Bölgenin yerlilerinden Lapon çobanları ve balıkçıların itirazlarına rağmen Oslo’da onaylanan plan iklim değişikliği, petrol sızıntısı, avlanma ve geçim kaynakları sıkıntısı gibi sorunlara yol açacak. Kuzey Kutup Dairesi’nin derinliklerinde, Avrupa’nın en kuzey bölgesindeki Finnmark-Kvalsund’da, toprak altında 66 milyon tonluk bakır cevherinin bulunduğuna inanılıyor.
Doğa hakları savunucuları kararın Kuzey Kutbu’ndaki diğer kırılgan ekosistemlerdeki maden ve sondaj projelerinin önünü açacağından, mineral ve fosil yakıt rezervlerinin hızla tükenmesine neden olacağından endişe ediyor. Deniz buzunu eritmek için ağır kirletici olarak tanımlanan gemilerin bitki ve hayvanların el değmemiş doğal yaşam alanlarına girmesine izin verilirken, diğer milletler de gözünü buradaki değerli doğal kaynaklara dikti.
Kuzey Kutup bölgesi dünyanın geri kalanına göre iki kat fazla ısınıyor. Mevcut bilimsel veriler Kuzey Kutbu’nda 2050'lere gelindiğinde yaz aylarının buzsuz olacağını gösteriyor. Bu durum hem bölgedeki değerli kaynakların çıkarılması hem de yolcu gemileri için ticari bir fırsat yaratacak.
Yasal olarak tüm madencilik haklarına sahip olan Norveçli madencilik şirketi Nussir, bölgenin derin denizi, buzdan arındırılmış limanı ve büyük otoyolu ile gelişmekte olan bir sanayi bölgesine dönüşmesinden faydalanacaklarını söyledi. Şirket yerli halkın yaşam alanlarına asgari düzeyde izinsiz gireceklerini taahhüt ettiğini sözlerine ekledi.
Norveç Endüstri Bakanı Torbjoern Roe Isaksen, projenin yeni iş olanakları ve becerilerle topluma olumlu katkı sağlayacağı konusunda ısrarcı. Ancak Ren geyiği çobanı Nils Mathis Sara, bu planın Oslo’nun endişelerini ciddiye almadıklarının kanıtı olduğunu söylüyor.
İngiliz haber ajansı Reuters’a konuşan Sara, “Hükümetin kararı beni şoke etti. Norveç hükümetinin argümanlarımıza kulak vermesini umuyordum” dedi.
Doğa hakları savunucuları özelikle yaz aylarında ren geyiklerinin yaşamsal ihtiyaçlarını karşıladıkları arazinin bakır madenciliği nedeniyle yok olmasından endişe ediyor.
Maden atıklarının Repparfjord’un kıyı şeridine atılması planı Atlantik somonunun yumurtlama alanını da tehdit ediyor. Dünya Dostları Norveç’in lideri Silje Ask Lundberg, “Bu Norveç tarihinde çevreye en çok zarar veren endüstriyel projelerden biri” dedi.
Aktivistler her yıl, saatte 17 kamyonun taşıdığı yüke eşdeğer olan iki milyon ton ağır metalin, somon balığını korumak için özel koruma alanı ilan edilen bir fiyorda atılacağını söyledi.
Daha önce aynı fiyorda atılan ve bugün (14 Şubat) onaylanan projeye göre daha düşük bir seviyede olan maden atıkları, somon popülasyonunda büyük bir düşüşe yol açmış, balıkların yaşam alanlarının kurtarılması 13 yıl sürmüştü. Morina balıkları hâlâ eskiden sahip olduğu yumurtlama performasını yakalayamadı.
Lundberg, “Bu karar, hükümetin okyanus yaşamını koruma mücadelesini ciddiye almadığını, doğal hayatın korunması ve sürdürülebilirlik konusunda kısa vadeli kâr etmeye öncelik tanığını gösteriyor” diye ekledi.
Norveç, madencilik şirketlerinin katı maden atıklarını doğrudan denize boşaltmalarına izin veren Avrupa’nın tek ve dünyadaki beş ülkesinden biri.
Çevreci hayır kurumu Earthworks, 1970'lerde Repparfjord’a atılan mayın atıklarının bölgenin balıkçılık endüstrisini “neredeyse yok ettiğini” söyledi.
Uzmanlar, 2012 yılında yerel yetkililerin yeşil ışık yaktığı ve lisans onayı bekleyen projenin resmi yollardan harekete geçilerek yasal önlemlerle geciktirilebileceğini düşünüyor.
Projeye karşı yaklaşık 2 bin 500 kişi sivil itaatsizlik başlattı.
İngiliz hükümeti 2014 yılında Norveç’in “dikkate değer maden kaynaklarının”, “büyüme için mükemmel fırsatlar” sunduğu fikrini savunmuştu.
İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Independent Türkçe için çeviren Ayşe Yıldız
© The Independent
