Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Olağanüstü Genel Kurulu, Murat Uysal'ın başkanlığında toplandı.
Toplantıda iki gündem maddesi vardı: 2019 yılı dönem kârından avans dağıtımı yapılması ve ihtiyat akçesinin aktarımı
Toplantı sonrası 2019 yılı kesinleşmemiş hesap dönemi kârından hesaplanan tutarın yüzde 90'ının avans olarak dağıtılması kabul edildi.
Ayrıca, son yıl kârından ayrılan hariç, birikmiş ihtiyat akçesinin tamamı kâra katılarak dağıtılacak.
Kararın ardından Merkez Bankası’nın internet sitesinden yazılı bir açıklama yayınlandı.
Açıklamada olağanüstü genel kurulunda Merkez Bankası’nın 2019 yılı dönem kârı üzerinden kâr payı avansı ödenmesine ve 2018 yılı kârından ayrılan ihtiyat akçesinin dağıtılmasına karar verildiği belirtildi.
Bu kapsamda 35,2 milyar Türk lirası kâr payı avans tutarının ve 5,3 milyar Türk lirası ihtiyat akçesinin hissedarlara dağıtımına başlandı.
Kârın yüzde 90’ının dağıtılması ne demek?
fazla oku
Merkez Bankası, hissedarlarına kâr payı dağıtımı her yıl yaptığı bir uygulama. Hazine ve Maliye Bakanlığı da hissedarlardan yalnızca biri.
2019’un ocak ayında alınan kararla TCMB'nin Hazine'ye vereceği kâr payı yüzde 12'den yüzde 90'a çıkartılmıştı.
Konuyla ilgili Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, 9 Ocak 2019’da yaptığı açıklamada Merkez Bankası’ndan Hazine’ye devredilecek miktarın 37 milyar seviyesinde olacağını söylemişti.
Hazine’nin TCMB’deki payı yüzde 55, en fazla kâr payı yüzde 12’ydi
TCMB’nin sermaye yapısı ve hisse senedi dört bölümden oluşuyor:
-A sınıfı hisse senetleri Hazine’ye
-B sınıfı hisse senetleri Türkiye’de faaliyette bulunan milli bankalara
-C sınıfı hisse senetleri 15 bin adeti geçmemek üzere milli bankalar dışında kalan diğer bankalarla imtiyazlı şirketlere,
-D sınıfı hisse senetleri ise Türk ticaret müesseselerine ve Türk vatandaşlığına haiz tüzel ve gerçek kişilere
Buna göre TCMB sermayesinin yüzde 55,12’si A sınıfı, yüzde 25,74'ü B sınıfı, yüzde 0,02'si C sınıfı, yüzde 19,12'si ise D sınıfı hisselerden oluşuyor.
Merkez Bankası’nın kurulduğu 1930’da hükümetin bankadaki payı yüzde 15’ti.
2019’daki karar öncesi kâr payı dağıtımı ise şu şekilde gerçekleşiyordu: Banka hissedarlarına, sahip oldukları hisse senetlerinin nominal değerleri üzerinden yüzde 6 oranında ilk kâr payı, TBMM Genel Kurulu’nda onaylanması halinde yine hisse senetlerinin nominal değerleri
üzerinden en çok yüzde 6 oranında ikinci kâr payı olmak üzere en fazla yüzde 12 kâr payı dağıtılıyordu.
İhtiyat akçesi ne demek?
fazla oku
Çok ortaklı bir anonim şirket olan Merkez Bankası’nın ihtiyat ya da yedek akçesi, muhtemel risklere karşı şirketi korumak ve acil durumlarda kullanılmak üzere net kârdan belli oranda ayrılan ancak ortaklara dağıtılmayan sermaye anlamına geliyor.
Ancak Temmuz 2019’da kabul edilen yasa ile bu durum biraz değişti.
Buna göre Merkez Bankası’nın yıllık safi kârının yüzde 20'sini ihtiyat akçesine ayıracağı hükmü kaldırıldı ve ihtiyat akçesinin tamamının Hazine ve Maliye Bakanlığı’na aktarılmasına karar verildi.
İzlenecek yol ise şu şekilde değişti: TCMB’nin hisse değerlerinden yüzde 6 oranında ilk kâr payı, hissedarlara dağıtılacak. Bu ödemeden sonra kalan miktarın yüzde 10'u, "fevkalade ihtiyat akçesi" yerine, ihtiyat akçesine aktarılacak.
Son yıl kârından ayrılan ihtiyat akçesi hariç, birikmiş ihtiyat akçeleri her yıl kâra katılarak dağıtılabilecek.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar ayrılmış bulunan ihtiyat akçelerinin tamamı, birikmiş fevkalade ihtiyat akçelerinin ise son yılın kârından ayrılan kısmı hariç tamamı Genel Kurul kararı aranmaksızın Hazineye verilecek.
Independent Türkçe
