TCMB'nin Hazine'ye vereceği kâr payı yüzde 12'den yüzde 90'a çıktı

Olağan Genel Kurul’u her yıl nisanda gerçekleşen ancak ay başında alınan olağanüstü kararla 18 Ocak’a çekilen Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) toplantısı sona erdi. 

Olağanüstü Genel Kurul sonrası alınan kararlarda iki başlık öne çıktı: Kâr payı dağıtımları ve bu dağıtımın ne zaman yapılacağı. 

Albayrak’ın duyurduğu öneri kabul edildi 

Buna göre TCMB’nin 2018 yılı kesinleşmemiş hesap dönemi sonu finansal tablolarında yer alan kârı üzerinden hesaplanan tutarın yüzde 90’ı Hazine ve Maliye Bakanlığı’na devredilecek. 

9 Ocak’ta MÜSİAD Genişletilmiş Başkanlar Toplantısı'na katılan Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak konuyla ilgili olarak Merkez Bankası’ndan Hazine’ye devredilecek miktarın 37 milyar seviyesinde olacağını açıklamıştı: 

"Hazineye ocakta devredilmesinin amacı kamu yatırım ve ödemelerini hızlandırarak piyasaya likiditenin daha hızlı sunulmasıdır. Devredilecek tutarı 20 milyar lira olarak öngörmüştük. Şimdi ortaya çıkan tablo rakamın 37 milyar lira seviyesinde olacağını gösteriyor."

Hazine ve Maliye Bakanlığı Kamu Sermayeli Kuruluş ve İşletmeler Genel Müdür Yardımcısı Edip Yılmaz kârın Hazine’ye devriyle ilgili önerge vermişti. 

Önergede, “Bankanın 2018 yılı kesinleşmemiş hesap dönemi sonu finansal tablolarında yer alan kar üzerinden Ticaret Bakanlığı Kar Payı Avans Dağıtımı Hakkında Tebliği'nin 7. maddesi gereği, indirimler yapılmak suretiyle hesaplanan tutarın yüzde 90'ının avans olarak dağıtılmak üzere karar alınması" talep edilmişti. 

TCMB Başkanı: Henüz öneri niteliğinde 

TCMB Başkanı Murat Çetinkaya, önergenin kabul edildiğini söyleyerek söz konusu avans oranının “öneri” niteliğinde olduğunu nihai tespitin Banka Meclisi’nde belirleneceğini aktardı: 

"Dağıtımı yapılacak avans oranı ve ilgili gündem maddesine ilişkin görüşmeler Genel Kurul'da müzakere edilmek durumunda. Avansın oranı burada öneriliyor. Avans tutarına ilişkin nihai tespit Banka Meclisi kararıyla bize sunulacak finansal tablolar üzerinden gerçekleştirilip karara bağlanmış olacak. Akabinde bu tutarı, biz kamuoyuyla da Olağanüstü Genel Kurul kararlarıyla birlikte muhtemelen bugün paylaşıyor olacağız. Kesin rakamı o zaman ileteceğiz."

Hazine’nin TCMB’deki payı yüzde 55, en fazla kâr payı yüzde 12

TCMB’nin internet sitesinde yayınladığı üzere sermaye yapısı ve hisse senedi dört bölümden oluşuyor: 

-A sınıfı hisse senetleri Hazine’ye

-B sınıfı hisse senetleri Türkiye’de faaliyette bulunan milli bankalara 

-C sınıfı hisse senetleri 15 bin adeti geçmemek üzere milli bankalar dışında kalan diğer bankalarla imtiyazlı şirketlere,

-D sınıfı hisse senetleri ise Türk ticaret müesseselerine ve Türk vatandaşlığına haiz tüzel ve gerçek kişilere

Buna göre TCMB sermayesinin yüzde 55,12’si A sınıfı, yüzde 25,74'ü B sınıfı, yüzde 0,02'si C sınıfı, yüzde 19,12'si ise D sınıfı hisselerden oluşuyor. 

Merkez Bankası’nın kurulduğu 1930’da hükümetin bankadaki payı yüzde 15’ti. 

Kâr payı dağıtımı ise şu şekilde gerçekleşiyor: Banka hissedarlarına, sahip oldukları hisse senetlerinin nominal değerleri üzerinden yüzde 6 oranında ilk kâr payı, TBMM Genel Kurulu’nda onaylanması halinde yine hisse senetlerinin nominal değerleri üzerinden en çok yüzde

6 oranında ikinci kâr payı olmak üzere en fazla yüzde 12 kâr payı dağıtılıyor. 

En az paya sahip hissedarların itirazları

D grubu hissedarların kendilerine kâr payı dağıtımı yapılmasına ilişkin talepleri üzerine Çetinkaya, düzenlemenin yeni Türk Ticaret Kanunu ile Ticaret Bakanlığı tebliğine ilişkin olarak yapıldığını belirterek şunları kaydetti:

"Mevcut yasal çerçeveyi yürütmekle mükellefiz. Bu yasal çerçevede yapılabilecek değişiklik elbette müzakere edilebilir. Bu konuda talepler olduğunu biliyoruz, bu talepleri de ilgili makamlarla Genel Kurul sonrasında elbette paylaşıyoruz." 

Genel Kurul, nisandan ilk üç ayda herhangi bir güne çekildi 

TCMB’nin bugünkü toplantısında Banka esas mukavelesinde yer alan "Genel Kurul toplantıları her yılın nisan ayı içinde ve banka meclisinin tespit edeceği günde toplanır" ifadesine yapılan  "Genel kurul toplantıları her yıl hesap dönemi sonundan itibaren üç ay içinde ve banka meclisinin tespit edeceği günde toplanır" şeklindeki değişiklik kabul edildi.  

Yani hesap döneminin 1 Ocak-31 Aralık olması durumunda, Genel Kurul, sonraki yılın ilk üç ayında belirlenecek bir günde toplanacak. 

Önceki düzenlemede nisan ayı içinde tarih belirleme yetkisinin yine Banka Meclisi'ne verildiğini belirten Çetinkaya, "Yetki yine Banka Meclisi'nde olmakla birlikte Türk Ticaret Kanunu ile uyumlu hale getirilip 'ilk üç ay' ile ifade ediliyor. Değişiklik tamamen bununla sınırlı" dedi. 

Konuyla ilgili 5 Ocak’ta Twitter hesabından bir açıklama yapan Ekonomist Uğur Gürses, söz konusu kararı “Nakit transferlerinin 31 Mart’taki seçimlerden önce gerçekleştirilmesi” diyerek açıklamıştı.