Irak'ta Başbakan Adil Abdulmehdi’nin istifasının ardından anayasanın parlamentoya verdiği 15 günlük süre içinde Irak’ın yeni bir başbakan seçmesi gerekiyordu.
Ancak parlamento bu konuda başarısız olarak bilinmeyen bir yola girdi. Irak Parlamentosu’ndan 175 milletvekili partilerinden bağımsız hareket ederek eski Bakan Muhammed Tevfik Allavi’yi başbakanlığa aday gösterdi.
Top ise şimdi Cumhurbaşkanı Berham Salih’in ayağında. Anayasa'nın 81. maddesi uyarınca yeni bir adayın atanması şartıyla 15 günlük bir süre boyunca Salih’in istifa eden başbakanın görevlerini bizzat üstlenmesi bekleniyor.
Ancak farklı parlamento bloklarından milletvekilleri, partilerine karşı çıkarak cumhurbaşkanına imzalı bir dilekçe teslim ettiler.
Söz konusu dilekçede eski Bakan Muhammed Tevfik Allavi’yi başbakanlığa bağımsız aday olarak gösterdiler.
Beyarık El-Hayr Partisi’nin lideri Muhammed el-Halidi, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada parlamentodaki 175 milletvekilinin başbakanlık adayı konusunda parti ve blok liderlerinin görüşlerine katılmadıklarını belirtti.
Bu milletvekilleri, aday borsası dışında hükümeti yönetecek bir kişiyi, yani Muhammed Tevfik Allavi’yi aday gösterdi.
Irak dışında ikamet eden Allavi, eski Başbakan İyad Allavi’nin de kuzeni oluyor.
Halidi, başbakanın güven kazanması için gerekenden fazla bir çoğunluğu oluşturan milletvekillerinin dün Cumhurbaşkanı Berham Salih’e imzalarını sunduklarını açıkladı.
Salih’in, anayasa son teslim tarihinin dün sona ermesine rağmen yarın görev emrini vermesi bekleniyor.
Cumhurbaşkanlığından bir kaynak, siyasi blokların başbakan adayı istişarelerini tamamlamak için Dr. Berham Salih’ten teslim tarihinin uzatılmasını talep ettiğini açıkladı.
Abdulmehdi’nin istifasının ardından, başbakanlık adayları listesindeki isimlerden öne çıkanı Yüksek Öğretim Bakanı Kusay es-Süheyl’di.
Süheyl’in adaylığına karşı çıkan cephede ise Sairun Koalisyonu, Ulusal Hikmet Hareketi, Nasr Koalisyonu, Ulusal İstihbarat Başkanı Mustafa el-Kazimi, Basra Validi Esad el-İdani, Saddam Hüseyin döneminin yargıçlarından Raid Cuhi yer alıyor. Ancak 175 milletvekili ise Muhammed Tevfik Allavi’yi aday gösterdi.
Öte yandan bağımsız milletvekili Faik eş-Şeyh, Cumhurbaşkanı’nı başbakan olarak titrek bir kişilik seçmeye ikna etmek için tasarlanmış siyasi bir oyun konusunda protestocuları uyarıda bulundu.
Başbakanlığa adaylığını koyan Şeyh, Twitter hesabından yaptığı açıklamada şunları yazdı:
"Ey Tahrir Meydanı koruyucuları! Yakında kanınız boşa akacak. Çünkü bir dizi milletvekili, Sayın Cumhurbaşkanını başbakanlığa titrek bir aday atamaya ikna etmeye çalışıyor. Böylece halkımıza komplo kuruyorlar"
Irak’taki mevcut parlamento, tarihteki en büyük kırılmalarından birini yaşıyor. Çarşamba günü milletvekilleri, yeni seçim yasa tasarısını oylamak için düzenlenen oturumda anlaşmaya varamadıkları için kararı 23 Aralık Pazartesi’ye erteledi.
Abdulmehdi’nin istifasının bu ayın başında onaylandığından beri başbakanlık için çeşitli isimler zikrediliyor. Bunlardan öne çıkanlar ise Yüksek Öğretim Bakanı Kusay es-Süheyl, eski Çalışma ve Sosyal İşler Bakanı Muhammed Şiya es-Sudani ve Ulusal İstihbarat Başkanı Mustafa el-Kazimi’ydi.
Süheyl, Şii lider Mukteda es-Sadr koalisyonunun eski bir üyesiydi. Ancak daha sonradan eski Başbakanı Nuri el-Maliki liderliğindeki Kanun Devleti Koalisyonuna katıldı. Süheyl’in şansı yüksek gibi gözükse de Irak’taki istişareler bir sır kutusundan farklı değil. O yüzden bu konuda tahmin yürütmek zorlaşıyor.
Geçtiğimiz hafta en çok zikredilen isim ise, Dava Partisi ve Kanun Devleti Koalisyonu’ndan istifasını ilan eden Sudani’ydi. Ancak sebebi meçhul bir şekilde bir gecede gözden düştü. AFP’nin haberine göre Sudani, Irak'ın en yüksek Şii dini otoritesi olarak kabul edilen Ayetullah Ali Sistani ile görüşmeye çalıştı ancak başaramadı.
Siyasi kaynaklara göre, adaylığını son dakikalarda sunan Kazimi ise Cumhurbaşkanı Berham Salih’in çekmecesinde duruyor. Ancak Kazimi’nin ABD’nin hesabında olması Tahran’ın onayını almasını zorlaştırıyor.
Ülkedeki protestolar yaklaşık 2 buçuk aydır devam ederken ABD askeri üslerine füzelerin düşmesi ise Washington’u endişelendiriyor.
28 Ekim’den beri, ABD üslerine ve Bağdat’taki yoğun güvenlikli Yeşil Bölge’deki ABD elçiliğine 10 füze saldırısı düzenlendi. Bu saldırıların sorumluluğunu henüz üstlenen olmadı. Ancak Washington, sık sık İran destekli silahlı grupları suçluyor. ABD’nin Orta Doğu’ya 5 ila 7 bin ek asker göndermeyi planladığı düşünüldüğünde bu saldırıların giderek artacağından endişe duyuluyor.
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Independent Türkçe için çeviren: Elif Turan
