Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay TBMM Plan ve Bütçe Komisyonundaki görüşmeler sırasında konuştu
2020 bütçesinin, AK Parti hükümetlerinin 18'inci bütçesi olduğunu hatırlatan Oktay, "2020 bütçesi, 2018 yılında Türkiye üzerinde ekonomi üzerinden oynanmak istenen oyunun tutmadığının, Türkiye ekonomisine diz çöktürülemediğinin, velhasıl, belli merkezlerin hüsrana uğradığının adıdır. 2020 bütçesi, Türkiye ekonomisinin yoluna daha da güçlenerek devam etmesine katkı sağlayacak bir bütçedir" dedi.
2018 bütçesinden en yüksek payı ulaştırma yatırımlarının aldığını belirten Oktay, bunu eğitim ve tarım sektörlerinin takip ettiğini aktardı.
Yedek ödenek, emeklinin bayram ikramiyesine gitti
2018 yılında 63 milyar lira fazladan harcama yapıldığı iddialarını yanıtlayan Oktay, yedek ödenek kullanımına ilişkin eleştirileri yanıtladı. Yedek ödenek kullanımının kanun verdiği yetki çerçevesinde yapıldığını söyleyen Oktay, “Yedek ödenekten aktarılan ödeneklerin 20,2 milyar lirası yatırım harcamalarında, 20,8 milyar lirası emeklilere verilen bayram ikramiyesi ödemelerinde kullanılmıştır" diye konuştu.
Çalışana 333 milyar
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, 2020 yılı bütçesinden 3,4 milyon kamu çalışanı için 333,9 milyar lira maaş, ücret ve sosyal güvenlik prim ödemesi yapılacağını belirtti.
Aileleriyle birlikte 16 milyon vatandaşın bütçeden doğrudan yararlandığına dikkati çeken Oktay, şunları söyledi:
290 bin işçimizin ücretleri ve sosyal güvenlik prim ödemeleri bütçeden karşılanıyor. Bütçeden işçilerimiz için 23,6 milyar lira ödeme yapılacak. 31 bin KOBİ ve girişimcimize 1,4 milyar lira KOSGEB destek ödemesi yapılacaktır. 2,7 milyon çiftçimize 22 milyar lira ödeme yapılacak. 24,3 milyon ilk, orta ve yükseköğretim öğrencisinin faydalandığı eğitim hizmetleri için 176,1 milyar lira kaynak aktarılacak.
AK Parti iktidara geldiğinde, bütçenin yüzde 43,2'sinin faize gittiğini, 2020 yılı bütçesinde ise bütçenin yüzde 12,7'sinin faiz giderlerine ayrılacağının öngörüldüğünü aktaran Oktay, 2018 yılında 789 milyar dolar olarak gerçekleşen gayri safi yurtiçi hasılanın, 2019 yılında 749 milyar dolara gerileyeceğinin, 2020 yılında ise 812 milyar dolara yükseleceğinin tahmin edildiğini söyledi.
Enflasyon tahmini tek hane
Oktay enflasyonla mücadele hakkında ise şunları söyledi:
2018 yılı ağustos ayında başlayan spekülatif kur saldırıları, para ve maliye politikaları arasındaki güçlü koordinasyon, zamanında alınan tedbirler, petrol ve diğer emtia fiyatlarındaki gerileme ile toplumsal desteğin de katkısıyla etkisiz hale getirilmiştir. Böylece, enflasyonda hızlı ve belirgin bir düşüş gerçekleşmiştir.
Atılan kararlı adımların eylül ayında enflasyonun tek haneli oranlara düşürdüğünü söyleyen Oktay, "Bu tek haneli seviyeyi 2020'de kalıcı hale getirmekte kararlıyız. Bunun için Yeni Ekonomi Programı'nda öngördüğümüz para ve maliye politikalarının eş güdümü ile mal ve hizmet piyasalarında rekabet ve verimliliği artıracak yapısal dönüşüm adımlarını hayata geçirmeyi hedeflemekteyiz" dedi.
Oktay, "Enflasyon 2019 yılı sonunda yüzde 12'ye, 2020 yılı sonunda ise yüzde 8,5'e gerileyerek, kalıcı olarak tek hanelere düşüşünü sürdürecektir" öngörüsünde bulundu.
Enflasyon sepeti ülke ortalaması için
Oktay, enflasyon verilerinin hesaplanma yöntemi hakkındaki eleştirilere ise şu sözlerle yanıt verdi:
TÜİK, tüketici fiyat endeksini Avrupa Birliği ve dünya genelinde geçerli olan, uluslararası kurumlar tarafından tavsiye edilen yöntem, tanım ve kavramları kullanarak hesaplamaktadır. Uluslararası alanda uygulanmayan veya önerilmeyen hiçbir yöntem söz konusu değildir. Hesaplamalarda kullanılan ağırlıklar, madde sepeti ve fiyatlar, şeffaflık politikası gereği TÜİK internet sayfasında da yayımlanmaktadır. TÜFE 81 il merkezi ve 225 ilçeden aylık olarak 28 bin işyerinden 895 madde çeşidi için 545 bine yakın fiyat derlenerek hesaplanmaktadır. Enflasyon sepeti ve açıklanan değişim oranları tek bir bireyi değil, ülke ortalamasını ifade etmektedir. Elbette TÜFE rakamlarını bireyler veya haneler kendi harcama ve tüketim yapılarına göre daha fazla veya daha az hissedebilirler. Bu, sadece Türkiye için değil tüm ülkeler için de geçerli bir durumdur.
İşsizlik 3.1 puan düşecek
Türkiye’nin gündeminden düşmeyen işsizlik konusuna da değinen Oktay, küresel krizin başladığı 2007 yılı ile 2018 yılı arasında yaklaşık 8,5 milyon kişiye istihdam sağlandığını söyledi. Oktay, eylül ayı itibarıyla istihdamda kalıcı yükselişin işaretlerinin de gelmeye başladığını belirtti.
Önümüzdeki dönemde beklenen büyümenin de istihdam artışı sağlayacağını savunan Oktay, “Yeni Ekonomi Programı dönemi sonunda işsizlik oranının 3,1 puan indirilmesi hedeflenmektedir" dedi.
2019 yıl sonu bütçe açığı için öngörülen 80,6 milyar liralık tahminin 125 milyar lira olarak revize edildiğini aktaran Cumhurbaşkanı Yardımcısı Oktay, "Yeni Ekonomi Programımızda merkezi yönetim bütçesi açığının dönem sonunda yüzde 2,6 seviyesine inmesini öngörüyoruz" diye konuştu.
Yargı Reformu Strateji Belgesi kapsamında TBMM tarafından birinci yargı paketinin kanunlaştırıldığını anımsatan Oktay, bu paketle reform niteliğinde değişiklikler yaptıklarını belirtti.
Sağlığa 186 milyar lira
Birinci yargı paketinin kanunlaştığını, ikinci yargı paketinin ise hazırlıklarının sürdüğünü belirten Oktay, bütçedeki kaynakların büyük ölçüde vatandaşların ihtiyaç duyduğu hizmetlerin karşılanmasında kullanılacağını söyledi. Oktay, "Bu kapsamda 2020 yılında bütçe ödeneklerinin yaklaşık yüzde 16,1'ine karşılık gelen 176,1 milyar lirayı eğitime ayırıyoruz" dedi.
Sağlık alanında gerçekleştirdikleri reformlarla hastaneler başta olmak üzere, her alanda kaliteyi yükselttiklerini belirten Oktay, 2020 yılında sağlık hizmetleri için bütçeden 188,6 milyar lira kaynak ayırdıklarını bildirdi.
Şehir hastanelerinde yüksek kalitede hizmet verdiklerini dile getiren Oktay, " Merkezi yönetim bütçe teklifinde 2020 yılı ödeneği 10,5 milyar lira olarak belirlenmiştir" dedi.
Tarımsal destekleme bütçesi yüzde 36,7 artacak
Tarım sektörüne 11. Kalkınma Planı'nın öncelikli alanları arasında yer verdiklerine dikkati çeken Oktay tarımsal destekleme bütçesinde yüzde 36,7 oranında artış olduğunu aktardı.
Oktay, bütçeden tarıma ayırdıkları kaynakları 2020 yılında 33,4 milyar liraya çıkaracaklarını, bu tutarın 22 milyar lirasının tarımsal destek programları, 5,1 milyar lirasının da tarım sektörü yatırım ödenekleri için kullanılacağını anlattı.
Çiğ süt birim miktarına ilişkin eleştirileri hatırlatan Oktay süt üreticisinin eline geçen tutarın arttığını savundu. Süt üreticisine ocak-nisan dönemi için 25 kuruş üzerinden pirim ödemesi yapıldığını belirten Oktay, bu tutarın düşürülmesinin söz konusu olmadığını söyledi.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay, "Türkiye ekonomisinin içinde bulunduğu normalleşme sürecinin devamı ve buna bağlı olarak ekonomik belirsizliklerin azalmasıyla beklentilerin iyileşmesi ve kredi faizlerinde görülen düşüş eğilimiyle birlikte borç ödeme kapasitesinde iyileşme sağlanacağı öngörülmektedir" dedi.
Dolaylı vergiler azalıyor
OECD tanımlamasına göre, 2002'de dolaylı vergilerin toplam vergi gelirleri içindeki payının yüzde 46,9 olduğunu, son açıklanan 2017 verilerine göre ise bu oranın yüzde 43,4 olarak gerçekleştiğini belirten Oktay, yıllar itibarıyla Türkiye'nin vergi gelirleri içinde dolaylı vergilerin payının azaldığını, bu oranın 16 yılda 6,4 puan düştüğünü aktardı.
TBMM Genel Kurulu gündeminde bulunan yeni düzenlemeyle gelir vergisi tarifesine bir dilim eklenerek, 500 bin lira ve üzeri gelir elde edenlerin yüzde 40 oranında vergilendirilmesinin sağlandığını dile getiren Oktay, bu düzenlemenin yüksek gelir gruplarını hedef aldığını söyledi.
Oktay, çok kazanandan çok, az kazanandan az vergi tahsil edilmesinin esas alındığını vurguladı. Oktay, 2020 yılında piyasadan borçlanmayla çekilecek kaynak tutarıyla, piyasaya borç servisi yoluyla bırakılacak kaynak tutarı arasındaki farkın 12 milyar lira düzeyinde olduğunu belirtti.
Dış kaynağın artması bekleniyor
Oktay, "Piyasalarda sağlanan gelişmeler ve ülkemizin risk primindeki iyileşmeler dış borçlanma şartlarının daha uygun fiyatlarla gerçekleşebileceğine işaret etmektedir. Küresel risk iştahındaki son dönemdeki olumlu gelişmeler ve FED ile Avrupa Merkez Bankasının genişleyici politikalarının dış kaynak imkanlarını artıracağını öngörmekteyiz" açıklamasında bulundu.
Fuat Oktay, 2018 yılında 17.2 milyar dolar tarımsal ihracata karşılık, 13,9 milyar dolar ithalat yapıldığını ve 3,3 milyar dolara yakın dış ticaret fazlası verildiğini aktardı.
HDP’li vekillerle tartıştı
Oktay, konuşmasının ardından milletvekillerinin sorularını yanıtladı. CHP Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu, Oktay'ın Meclise hesap vermeyen iyi bir siyasetçi olduğunu belirterek, "Sorulara öyle güzel ama yanlış cevaplar verdiniz ki bir atanmış olmanıza rağmen, siyasi iradeniz olmamasına rağmen siyaseti çok iyi yapıyorsunuz" dedi. Oktay, Kuşoğlu'na "Siyasi irademiz vardır" diye yanıt verdi.
HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan, kayyum atanan belediyelere ilişkin "90'lı yılların zalimleri tarafından Sayın Erdoğan'a da benzer yaftalar atılmış, hatta hapse girmişti. Ama sonra millet o yaftaları çıkardı. Maalesef bugünün zalimleri benzer yaftaları seçilmişlere atıyorlar" dedi.
Paylan'ın sözlerine tepki gösteren Oktay, "Bu ülkenin cumhurbaşkanı ile terör örgütü üyeleri veya terör örgütlerinin aynı karede gösterilmesini reddediyorum" diye konuştu. Oktay, Paylan'ın söz konusu kişilerin seçilmiş belediye başkanları olduğunu belirtmesi üzerine de "Seçilmiş olmak demek, bu ülkenin vatandaşlarına kurşun sıkmak demek değildir" dedi.
Oktay, HDP’li belediye başkanlarına isnat edilen suçların belgelerini soran HDP milletvekillerine ise "9 aylık Muhammed yeterli mi size" diye yanıt verdi. HDP'li milletvekilleri ile AK Parti milletvekilleri arasında bir süre tartışma yaşandı.
Komisyonda, konuşmaların tamamlanmasının ardından, 2020 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ve 2018 Yılı Merkezi Yönetim Kesinhesap Kanun Teklifi'nin maddelerine geçilmesi kabul edildi.
AA
