Yerli ve beyaz tenli olmayan kişiler küresel iklim krizinden orantısız şekilde etkileniyor. Ancak bu gruplar ana akım yeşil hareket ve medyada genellikle ya unutuluyor ya da bu kişilere yer verilmiyor. 

Geçen hafta 16 yaşındaki İsveçli aktivist Greta Thunberg eski ABD Başkanı Barack Obama’dan milyarder girişimci Elon Musk’a pek çok ünlünün takdirini aldı.  

Sosyal medya ve ünlülerle iş dünyası arasındaki bağların bulunduğu devirde hareketleri tek bir kişiye indirgemek çok kolay. Ancak gerçek şu ki, adalet adına yürütülen hareketlerin her zaman pek çok lideri olmuştur. Göçmenler hakkındaki DACA, silah kontrolü için March for Our Lives, ırksal adalet adına Black Lives Matter ve yerli hakları savunucusu Standing Rock buna gösterilebilecek örneklerden sadece birkaçı.

Bu, fosil yakıt devrine nokta koymak ve iklim değişikliği adına dikkati çekmek isteyen genç kişilerle büyüyen hareket için de söylenebilir. Takdirleri okul çapında iklim grevlerini başlatan Thunberg toplasa da, aslında iklim hareketinin büyümesine ön ayak olan başkaları da var. İklim değişikliğinden en çok etkilenen topluluklarda yaşayan ve beyaz tenli olmayan aktivistlerin hikayeleri aslında yeterince anlatılmıyor. Bu genç kişiler iklim adaleti adına bölgelerarası eylemlerde bulunuyor. Bunu da yalnızca gezegeni kurtarmak için değil, iklim değişikliğini mümkün kılan baskıcı sistemleri sonlandırmak için yapıyorlar.

İşte Vice’ın konuştuğu o genç liderlerden birkaçı:

Quannah Chasinghorse – Alaska, ABD

Aslen ABD’nin Alaska eyaletindeki Han/Guçin ve Siyular halklarından olan 17 yaşındaki Quannah Chasinghorse, en son Kuzey Kutup Bölgesi Ulusal Vahşi Yaşam Barınağı’nın koruma kazanmasına yardım etti. Trump yönetimi bu bölgede petrol sondajı açmıştı. Kuzey Kutup Bölgesi’nde yaşayanların ısınan iklimden orantısız şekilde etkilendiğini söyleyen Chasinghorse “Topluluklar iklim değişikliği yüzünden kendi evlerinden ve atalarından kalma topraklardan tahliye ediliyor” dedi.

Kulsum Rifa – New York, ABD

On yaşındayken Bangladeş’ten ABD’ye gelen 19 yaşındaki Kulsum Rifa muson yağmurları sırasında meydana gelen selde 3 yaşındaki yeğeni Şifa’yı kaybetmişti. Bu yıl BM'de genç kişilerin öncülüğündeki SustainUS adlı sosyal adalet grubu temsil eden Rifa “2050’ye kadar Bangladeş’in yarısının sular altında kalacak. Ailemin yaşayacağı bir yerin kalmayacağı fikri dahi beni mutsuz ediyor” dedi.

Juwaria Jama – Minneapolis, ABD

Bir iklim gösterisinde ABD Temsilciler Meclisi Üyesi İlhan Ömer’in yanında konuşma yapan Somalili göçmen ailenin kızı 15 yaşındaki Juwaria Jama içinde bulunduğu topluluğun, iklim değişikliğinin etkilerini şimdiden hissettiğini söylüyor.

Jama “Ağırlıklı olarak Afrika kökenli Amerikalıların bulunduğu Minneapolis’in kuzeyinde yaşıyorum. Yakınımızda çok fazla fabrika bulunuyor ve bu yüzden bizler de fosil yakıtların sebep olduğu kirlilikten etkileniyoruz (…) Bana umut veren şey bu kadar sayıda farklı kişinin bu ortak sorun için mücadele etmesi ve tek olmadığımı göstermesi” dedi.

Helena Gualinga – Sarayuku, Ekvador

Binlerce kişiyle birlikte geçen ay New York City’deki iklim adaleti yürüyüşüne katılan 17 yaşındaki Helena Gualinga Ekvador’daki Amazon ormanlarında bulunan Sarayuku adındaki küçük bir topluluktan geliyor. Gualinga “Sürekli bir gün eve gittiğimde oradaki topluluğun artık var olmayacağı korkusuyla büyüdüm. Bu yılki yangınlar artık bunun ileri gittiğinin göstergesi” diye konuştu.

Daphne Frias – New York, ABD   

Batı Harlem’de yaşayan 21 yaşındaki Daphne Frias adaletsiz bir şekilde kötüleşen iklim koşullarının yaşadığı yeri nasıl etkilediğini fark ettiğini söyledi. Serebral palsi hastası Frias, kötü hava koşulları yüzünden her yıl zatürreye yakalandığını söyleyerek “Çok sayıda fiziksel engelli aktivist göremiyorum. Bu kişilerin iklim adaleti ve aktivizmine katılması gerçekten çok önemli” dedi.

Makasa Looking Horse, Six Nations of the Grand River Kızılderili Bölgesi/Ontario, Kanada

Mohawk Wolf Clan ve Lakota bölgesinin yerlisi olan 22 yaşındaki Makasa Looking Horse’un ait olduğu topluluk temiz suya muhtaçken, her gün bölgedeki akiferden milyonlarca litre su çıkaran Nestle şirketiyle mücadele ediyor. Ohneganos Ohnegahdeegyo’nun Gençlik Koordinatörü olan Looking Horse “Topluluğumuzun sadece yüzde 9’unun güvenli içme suyuna erişimi bulunuyor (…) On iki yaşından beri kendi insanıma karşı esas sorumluluğumun onları ve sonraki nesilleri korumak olduğunu biliyorum” dedi.

Aryaana Khan – New York, ABD

Ailesiyle birlikte Bangladeş’ten New York City’ye taşınan 18 yaşındaki Aryaana Khan ülkesindeki okulların kapanmasına yol açan şiddetli fırtınaları geride bıraktığını düşünmüştü. Ancak Khan ABD’deki Sandy Kasırgası’nı yaşadıktan sonra iklim aktivizmiyle tanıştı. Khan beyaz tenli olmadığı için küresel liderlerle müzakere edemeyen iklimcilerin sesi olmak istiyor.

Feliquan Charlemagne – Ocala/Florida, ABD

Feliquan Charlemagne’nın doğduğu Karayipler’deki St.Thomas adası ya kasırgalar ya da yükselen gelgitler yüzünden iklim değişikliğinden etkilendi. On yedi yaşındaki Charlemagne “Karayipler’den tahliye edildim, fosil yakıt endüstrisi evimi benden aldı. Bunun sadece ekonomik etkileri değil, travması da devam ediyor” diye konuştu. Charlemagne şu anda ABD Gençlik İklim Krizi’nin ulusal yaratıcı direktörü.   

Aneesa Khan – Londra, Birleşik Krallık

Umman’da büyüyen ve yaklaşık 7 yıldır iklim adaleti için uğraşan 23 yaşındaki Aneesa Khan kuraklık ve sellerin evlerine nasıl zarar verdiğini gördü. Khan “İklim değişikliği gelecekteki bir şey değil. Bu söylem aslında yanlış çünkü milyonlarca kişi şu anda bundan etkileniyor ve bu yüzden yerlerinden ediliyor” dedi.  

Vic Barret – New York, ABD  

İklim değişikliğiyle ilgili gereken mücadeleyi vermediği iddiasıyla ABD hükümetinin yönetim kanadına dava açan 21 kişiden biri olan 20 yaşındaki Barret “Ben Garifuna halkındanım. İnsanlarım Karayipler’deki Saint Vincent adasında yaşayan Afrika kökenli yerliler. Atalarımın nesiller boyunca yaşadığı topraklarımızdan çıkarıldık. Eğer biz şu anda yaptığımız şeyi yapmaya devam edersek, o topraklar birkaç on yıl içerisinde sular altında kalacak” dedi.

Amira Odeh Quinones – Bayamon, Porto Riko

Porto Riko’lu 28 yaşındaki Quinones çevre aktivizmiyle ne zaman tanıştığını hatırlamıyor. “Altı yaşındayken buradaki mercan resifinde şnorkelle yüzüyordum sonra ben 12 yaşına geldiğimde birden bunlar kayboldu” diye konuşan Quinones şu anda uluslararası iklim organizasyonu 350.org’da idareci.   

Independent Türkçe için derleyen: Ayşe Yıldız