Mısırlı resmi bir kaynak, Sudan'da sükunetin sağlanması için bazı Arap ülkeleri ile ABD arasındaki yeni çabaları açıkladı. Adının açıklanmasını istemeyen kaynak, ‘Suudi Arabistan, Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri'nin (BAE) Sudan krizini çözme umuduyla ABD ile koordinasyon içinde çalıştığını’ söyledi.

Şarku’l Avsat’a konuşan Mısırlı kaynağa göre, geçtiğimiz hafta sonu Suudi Arabistan'ın ev sahipliğinde dört ülkeden yetkililerin katıldığı bir toplantıda, krizde ilerleme sağlamak için ortak çabaların ilerletilmesi ele alındı.

Dört ülke daha önce de Birleşmiş Milletler (BM) ve Afrika Birliği (AfB) temsilcileriyle birlikte ağustos ortasında Sudan'daki savaşı sona erdirmek için Washington tarafından tertip edilen Cenevre görüşmelerine katılmış, ancak Sudan hükümetinin görüşmeleri boykot etmesi nedeniyle ilerleme sağlanamamıştı.

Mısırlı kaynak, ‘geçtiğimiz perşembe ve cuma günü yapılan toplantının Cenevre girişiminin bir uzantısı olmadığını, mevcut dörtlü mekanizmanın Sudan sahnesinde etkisi olan ülkeler için olduğunu ve krize barışçıl çözümler getirmeyi amaçladığını’ söyledi. Kaynak, “Dört ülkenin savaşı durdurma ve savaştan etkilenenlere yardım ulaştırma çabalarını zorlamak için başka toplantılar da yapılması muhtemeldir” dedi.

Sudan, Nisan 2023'ten bu yana ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında binlerce sivilin ölümüne ve BM tahminlerine göre ‘10 milyondan fazla Sudanlının ülke içinde ve dışında yerinden edilmesine’ neden olan bir iç savaşa sahne oluyor.

Savaşın patlak vermesinin ardından Cidde şehri, Sudan ordusu ile HDK arasında sivillerin yanı sıra özel ve kamu tesislerinin korunmasını ve bunların askeri amaçlarla kullanılmasından kaçınılmasını öngören Cidde Bildirgesi'nin imzalanmasına yol açan görüşmelere ev sahipliği yaptı. Sudan hükümeti, HDK ile herhangi bir doğrudan müzakereye girmeden önce Cidde Bildirgesi'nin sonuçlarını uygulamakta ısrar ediyor.

Birleştirici çabalar

Eski Mısır Dışişleri Bakan Yardımcısı Muna Ömer, Sudan krizinde aktif olan uluslararası tarafların çabalarını birleştirmelerinin ateşkes çözümlerinin ilerlemesine katkıda bulunacağına inanıyor. Ömer, “Afrika, söz konusu bölge ve uluslararası ülkelerden gelen çok sayıda girişim ve müdahale nedeniyle vizyonlar ve uluslararası girişimler çatıştı. Böylece Sudan savaşını durdurmaya yönelik her türlü hamle zayıfladı” ifadelerini kullandı.

Ömer, Şarkul Avsat'a verdiği demeçte, ‘Mısır, BAE, Suudi Arabistan ve ABD arasındaki dört taraflı koordinasyonun, savaştan etkilenenlere insani yardım ulaştırma çabalarının en azından daha etkili bir şekilde ilerletilmesine katkıda bulunacağını’ söyledi. Ömer ayrıca, Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir ve El Cezire eyaleti gibi insani koşullardan mustarip trajik bölgeler bulunduğuna dikkat çekti.

Ömer, uluslararası dörtlünün çabalarının, ateşkes, yardım çalışmaları ve Sudan krizini sona erdirecek siyasi bir yol haritasının oluşturulması konularına odaklanması gerektiği çağrısında bulundu.

BM tahminlerine göre Sudan, günümüzün en kötü insani felaketlerinden biriyle karşı karşıya. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, Sudan nüfusunun yarısından fazlasının salgın hastalıkların yayılmasına yol açan kıtlık ve doğal afet riski altında olduğuna dikkat çekti. Ghebreyesus, geçtiğimiz eylül ayında Port Sudan'a yaptığı ziyaret sırasında, Sudan'daki insani krizin yeterli uluslararası ilgiyi görmediğini vurguladı.

Etkili ülkeler

Mısır'da yaşayan Sudanlı siyasi araştırmacı Salah Halil'e göre Sudan arenasında etkili ülkelerden oluşan bir dörtlünün kurulması barışçıl çözüm yolunu açabilir ve Cidde hattını harekete geçirebilir. Söz konusu tarafların çabalarını birleştirmesinin Sudan krizinin gidişatını değiştirmeye katkıda bulunacağına dikkat çeken Halil, ‘dört ülkenin Cidde yoluna geri dönüşü desteklediğini’ kaydetti.

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan Halil, Sudan hükümetinin Cidde sürecine geri dönmesi halinde dörtlü müzakerelere katılacağını ve Cenevre girişiminde olduğu gibi boykot etmeyeceğini söyledi.

Halil, Cumhuriyetçi aday Donald Trump'ın ABD başkanlık seçimlerindeki zaferinin Sudan'daki savaşta uluslararası etki denklemini değiştirebileceğine de dikkat çekti.

Sudan'ın Kahire Büyükelçisi Imaduddin Adevi, ülkesinin savaşı durdurmak için bir müzakere mekanizması olarak Cidde yoluna bağlılığını vurguladı. Geçtiğimiz ekim ayı sonunda Mısır Gazeteciler Sendikası tarafından düzenlenen bir sempozyumda ülkesinin herhangi bir Afrika girişimine katılmayı reddettiğini söyleyen Adevi, ancak Sudan AfB'ye dönerse sonrasında bu tarz ihtimallerden bahsedileceğini dile getirdi.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

Şarku'l Avsat'ın haberlerine ulaşmak için tıklayın