Donald Trump, ABD başkanlık seçimlerini kazandı. Florida eyaletinde konuşan Trump, ikinci döneminde ekonomik büyüme ve ulusal güvenlik vaatlerinde bulunarak şunları söyledi:
47. Başkan seçilmem dolayısıyla Amerikan halkına teşekkür ediyorum. Güçlü, güvenli ve müreffeh bir Amerika yaratana dek dinlenmeyeceğim. Her gün tüm gücümle sizin için savaşacağım.
Cumhuriyetçi lider, kendisine düzenlenen suikast girişimlerini de hatırlatarak şu ifadeleri kullandı:
Tanrı benim canımı Amerika'yı kurtarmam için bağışladı. Şimdi bu görevi birlikte yerine getireceğiz. Önümüzdeki hedefe ulaşmak kolay olmayacak ama elimdeki tüm gücü kullanarak mücadele edeceğim. Yönetimimin temel mottosu şu olacak: Verdiğin sözleri tut.
Birlik ve barış mesajı
"Amerikan halkı ülkenin kontrolü geri aldı" diyen Trump, seçmenlere verdiği her sözü tutacağını belirtti. 78 yaşındaki Cumhuriyetçi lider, birlik ve barış çağrısı yaparak şöyle devam etti:
Güçlü bir ordumuz olacak ama ideal olarak hiç kullanmak zorunda kalmayacağız. Biliyorsunuz görevimdeki 4 yıl boyunca hiç savaşımız olmamıştı, IŞİD'i yenmemiz dışında. IŞİD'i rekor zamanda alt ettik ama hiç savaşımız olmadı. Benim için 'Savaş başlatacak' diyorlar, hayır ben savaşları durduracağım.
"Yükselen yıldız" Elon Musk'a övgüler
Trump, zafer konuşmasında Tesla ve SpaceX CEO'su Elon Musk'a övgüde bulundu ve onu "bir süper dahi" diye niteledi.
Musk'ın, Kuzey Karolina'daki kasırga felaketine hızlı yanıt olarak Starlink uydularını bölgeye göndermesi dikkat çekmişti. Trump, "Elon, yeni bir Amerikan yıldızı," diyerek, Musk'ın inovasyon yeteneğini vurguladı.
Cumhuriyetçi lidere desteğiyle gündemden düşmeyen Musk da sandıklar açılırken Twitter hesabından yaptığı paylaşımla dikkat çekti. Teknoloji milyarderi, Beyaz Saray'a "lavaboyla girdiği" bir tweet paylaştı.
Let that sink in pic.twitter.com/XvYFtDrhRm
— Elon Musk (@elonmusk) November 6, 2024
Musk, 2022'de Twitter'ı 44 milyar dolara satın aldığında da sosyal medya platformunun merkezine lavaboyla girmişti.
Sandıkta mücadele nasıl geçti?
Sandıkların kapanmasıyla birlikte erken sonuçlar, seçim yarışının başa baş gittiğini gösterdi. Ancak Trump, Pensilvanya, Georgia ve Arizona gibi kritik eyaletlerde zafer kazandı. Son verilere göre Cumhuriyetçi lider, açıklanan 501 Seçiciler Kurulu üyesi (delege) oyunun 277'sini kazandı ve başkanlık için gerekli olan "270 barajını" geçti.
Demokrat rakibi ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris ise bu eyaletlerdeki kayıpları kabul ederken, tüm oyların sayılmasını bekleyeceklerini söyledi. Harris, delege oylarının 224'ünü kazandı. Son rakamlara göre, ABD'nin 47. Başkanı seçilen Trump, rakibi Harris'e yaklaşık 5 milyon oy fark attı.
Cumhuriyetçiler, Kongre'de de zafer kazandı
Cumhuriyetçiler için seçim zaferi sadece başkanlıkla sınırlı kalmadı. Parti, Senato'da 51'e karşı 42'yle 4 yılın ardından çoğunluğu geri kazanırken, Temsilciler Meclisi'nde 197'ye 180 sandalyeyle üstünlüğünü korudu.
Republicans have taken control of the Senate after picking up key victories in West Virginia, Ohio and Nebraska. https://t.co/WbtkzpIwGn pic.twitter.com/ttG2hJjbrl
— The New York Times (@nytimes) November 6, 2024
Amerikan gazetecilik kuruluşu Politico'nun analizine göre bu sonuçlar, Trump'ın vergi reformları ve altyapı projeleri gibi politikalarının daha kolay hayata geçirilmesini sağlayacak.
Savaş alanı: Pensilvanya
ABD saatiyle 22.37'de haber ajansı Associated Press (AP), Trump'ın Pensilvanya'yı kazandığını duyurdu. 19 delege oyuna sahip olan bu eyalet, seçim sonuçlarında kilit rol oynadı. 2020'de Joe Biden'a oy veren eyalet, bu kez Trump'a yöneldi. Trump'ın zaferi, kırsal bölgelerdeki yüksek katılım ve bölünmüş Demokrat seçmen tabanıyla desteklendi.
Gazze savaşı etkisi
Yeşiller Partisi adayı Jill Stein da Pensilvanya ve diğer kritik eyaletlerde aldığı oylarla Harris'in elini zayıflattı. Stein özellikle Gazze odaklı kampanyasıyla Demokrat Parti'ye tepki gösteren seçmenlerin oylarını kazanarak, salıncak eyaletlerde önemli etki yarattı. Stein'ın Arizona'da aldığı 7 bin 828 oy, Kamala Harris'in eyaleti kaybetmesine neden oldu.
Benzer şekilde Stein, Wisconsin'de 10 bin 464, Michigan'da 19 bin 826 ve Pensilvanya'da 31 bin 507 oy alarak bu kritik eyaletlerde seçim sonuçlarını etkiledi. Bu durum, üçüncü parti adaylarının salıncak eyaletlerdeki seçim sonuçları üzerindeki potansiyel etkisini bir kez daha gözler önüne serdi.
Piyasalar Trump'ın zaferini nasıl karşıladı?
Trump'ın galibiyeti, finans piyasalarında hızlı bir tepkiye yol açtı. Bitcoin, tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 75 bin dolara ulaşırken, Dow Jones ve NASDAQ gibi borsa endeksleri de yükseliş kaydetti. Yatırımcılar, Trump yönetiminin kripto para piyasalarına yönelik daha az düzenleyici baskı uygulayacağını öngörüyor.
Bu beklentiyle birlikte, riskli varlıklara ilgi artarken borsa endekslerinde de pozitif bir seyir gözlemleniyor. Özellikle kripto paralarla ilgili hisselerin değerlerinde artış yaşandı. İlk sonuçlarla birlikte ABD'nin en büyük kripto para borsası Coinbase'in değeri yüzde 3, BTC yatırımlarıyla bilinen finans şirketi Microstrategy'nin değeri yüzde 4 arttı.
Son haftalarda Trump'ın popülaritesindeki artış, ekonomik reformlara güveni de tetiklemişti. Özellikle vergi indirimleri ve iş dünyasına yönelik destekleyici politikalarıyla tanınan Trump'ın seçilmesi, ABD'de iş dünyasına ivme kazandırabileceği beklentisini güçlendiriyor.
Demokratların mücadelesi sürüyor
Harris'in seçim kampanyası ekibinden yapılan açıklamada Demokrat adayın akşam seçmenlere seslenmeyeceğinin duyurulması dikkat çekti. Kampanya yöneticilerinden Cedric Richmond, şunları söyledi:
Saymamız gereken oylar var. Henüz açıklanmamış eyaletlerimiz var. Her oyun sayıldığından emin olmak için gece boyunca mücadeleyi sürdüreceğiz. Herkesin sesinin duyulduğundan emin olacağız. Yani bu gece başkan yardımcısından haber alamayacaksınız. Ama yarın konuşma yapacak.
Trump'a tebrik yağdı
Donald Trump'ın başkanlık seçimlerini kazanmasının ardından dünya liderlerinden tebrik mesajları yağdı.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Trump'ı ilk kutlayan isim oldu. Netanyahu, "Tarihin en büyük geri dönüşünü kutluyoruz" diyerek Trump'ın yeniden seçilmesinin ABD-İsrail ittifakını güçlendireceğini vurguladı.
Dear Donald and Melania Trump,
— Benjamin Netanyahu - (@netanyahu) November 6, 2024
Congratulations on history's greatest comeback!
Your historic return to the White House offers a new beginning for America and a powerful recommitment to the great alliance between Israel and America.
This is a huge victory!
In true friendship,… pic.twitter.com/B54NSo2BMA
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Trump'ın liderliğinin güçlü bir ABD dönemi getireceğine olan inancını ifade ederek, iki ülke arasındaki stratejik ortaklığın geliştirilmesi için sabırsızlandığını belirtti.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'den ise haberimiz yayına girdiği sırada henüz bir kutlama mesajı gelmemişti. Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, bugünkü basın toplantısında şunları söyledi:
Devletimize karşı doğrudan ve dolaylı olarak bir savaşın içinde bulunan, dost olmayan bir ülkeden bahsettiğimizi unutmayalım.
Peskov, Washington-Kremlin ilişkilerinin "tarihi bir dip noktasında" olduğunu belirtirken, Putin'in diyaloğa açık olduğunu vurgulayarak "Gelecekte yaşananları ABD yönetiminin adımları belirleyecek" dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "ABD Başkanı seçilen dostum Donald Trump'ı tebrik ediyorum" dedi. Erdoğan, Filistin meselesi ve Rusya-Ukrayna savaşı başta olmak üzere bölgesel ve küresel çapta yaşanan krizlerin son bulması çağrısı da yaptı.
Amerika Birleşik Devletleri’nde yapılan başkanlık seçimini büyük bir mücadelenin ardından kazanarak yeniden ABD Başkanı seçilen dostum Donald Trump’ı tebrik ediyorum.
— Recep Tayyip Erdoğan (@RTErdogan) November 6, 2024
Amerikan halkının seçimiyle başlayacak olan bu yeni dönemde, Türkiye-ABD ilişkilerinin güçlenmesini, Filistin…
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise "Daha fazla barış ve refah için birlikte çalışmaya hazırız" dedi. İtalya Cumhurbaşkanı Giorgia Meloni de ABD'yle İtalya'nın tarihî dostluğunu daha da derinleştirmeye hazır olduklarını belirtti.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte de Trump'ı tebrik ederek ittifakın güçlendirilmesi için işbirliğine devam edeceklerini ifade etti.
Macaristan Başbakanı Viktor Orban, "ABD siyasi tarihindeki en büyük geri dönüş! Dünya için çok ihtiyaç duyulan bir zaferdi" diyerek Trump'ı kutladı.
El Salvador'un kripto para yatırımlarıyla tanınan lideri Nayib Bukele de Trump'ı tebrik ederek "Yolunuz açık ve Tanrı yardımcınız olsun" dedi.
Independent Türkçe, Associated Press, CNN, New York Times, Guardian, Politico, Reuters