Sıkıldığında, endişelendiğinde ya da üzüldüğünde beslenme alışkanlıkları değişenler arasında siz de varsanız yalnız değilsiniz. Pek çok kişi, böyle durumlarda ya daha az ya da daha çok yediğini söylüyor. 

Bu normal bir şey ancak beraberinde utanç ya da kendine yüklenmeyi getirdiğinde psikolojiye yıkıcı etkileri olabiliyor. 

Kimler "duygusal" yiyor?

2021'de yayımlanan bir araştırma makalesi, insanların yüzde 20'sinin "duygusal yeme" alışkanlığını düzenli bir şekilde benimsediğini ortaya koyarken ergenler ve kadınlarda daha sık görüldüğünü de belirtiyor. 

1500'ü aşkın ergenle yapılan bir başka bilimsel çalışma da üzgünken yüzde 34'ünün, endişeliykense yüzde 40'ının duygusal yemenin pençesine düştüğünü ortaya koyuyor. 

Tüketilen besinlerse genelde ya fast-food ya da kalori bakımından yüksek, besleyicilik açısından düşük diğer gıdalar oluyor.

Bazıları için "duygusal yeme" eski bir alışkanlığın devamı ancak başka gerekçeler de var. Stres gibi güçlü duygular kortizol, insülin ve glikoz hormonlarını etkileyerek iştahın artmasına neden olabiliyor. 

Artan dürtüsellik, uzun uzun düşünmeye veya depresyona yatkınlık ve duyguları düzenlemekte zorluk yaşamak gibi gerekçeler de önemli.

Ne yapmalı?

Öncelikle yeme alışkanlığındaki dalgalanmaların normal olduğunu bilmek lazım. 

Düzenli uyku ve yemek alışkanlıklarını sağlayıp sürdürmek de önemli. 

Bunlardan sonra duygular ve açlığın nasıl ele alınacağını düşünmek daha sağlıklı.

Duyguları olumsuz ya da olumlu şeklinde ikiye ayırmak, "duygusal yeme" alışkanlığını tetikliyor. 

Örneğin "Kötüyüm" yerine "Güçsüzüm" demek hem duygumuzu hem de ona vereceğimiz tepkiyi daha iyi belirler. 

Bir diğer öneriyse "sezgisel yeme". Bu yaklaşım, vücudun açlık ve doymaya dair ipuçlarına verdiği tepkiye odaklanıyor. Ne zaman aç olduğunuzu anlayıp daha sağlıklı gıdalar tüketme ihtimalinizi bu yolla artırabilirsiniz. 

Sezgisel yeme, 10 cümleyle şöyle özetlenebilir:

1. Diyet zihniyetini reddedin

2. Açlığınızı onurlandırın

3. Yiyeceklerle barışın

4. Gıda polisliğine karşı çıkın

5. Tokluğunuzu hissedin

6. Tatmin olma faktörünü keşfedin

7. Duygularınızla nazikçe baş edin

8. Bedeninize saygı duyun

9. Egzersiz yapın: Değişimi hissedin

10. Sağlığınızı onurlandırın: Sahici beslenin

Ne zaman dışarıdan yardım almalı?

Aile ve arkadaşların desteğiyle internetteki kaynakları araştırmak faydalı olabilir. 

Akıl sağlığı profesyonelleri, sizin bu sorununuzun arkasında yatan nedenleri ve duygularınızı tanımlamanızı ve çözüm yolları geliştirmenizi sağlayabilir. 

Bazı kişiler, gıda ve kendi vücutlarıyla ilgili ilişkilerini düzenleyemeyerek ölümcül bir yola girebiliyor. Özellikle yeme bozukluğu gibi durumlarda uzmanlara gitmekten çekinilmemeli. 

Bir anda çok kilo verdiyseniz, vücudunuzun görüntüsünü fazla kafaya takıyorsanız, kısa süre içinde çok fazla gıda tüketiyorsanız, gizli gizli yemek yiyorsanız, yediklerinizi çıkarmaya çalışıyorsanız bunlar yeme bozukluğu belirtisi. 

Geç olmadan uzmanlara görünmeniz size iyi gelebilir. 

Independent Türkçe, Conversation, Sage Therapy