Şubat 2022'de başlayan Ukrayna savaşında iki buçuk yıl tamamlanırken ölen ya da yaralananların sayısı da 1 milyonu buldu.

Resmi rakamları ne Moskova ne de Kiev açıkladığı için bu sayıyı tam olarak belirlemenin güçlüğüne dikkat çeken Wall Street Journal, özel haberini Ukrayna ve Batı ülkelerinin istihbarat örgütlerindeki kaynaklarına dayandırdı. 

Ukrayna'nın tarafında 80 bin ölü ve 400 bin yaralı, Rusya'daysa 200 bin ölü ve 400 bin yaralı gibi rakamlara erişilmiş olabileceği bildirildi. 

Amerikan gazetesi, iki tarafın da tecrübesiz ve eğitimsiz askerleri cepheye sürmek zorunda kaldığını hatırlattı. Rusya'nın dörtte birinden az nüfusa sahip Ukrayna'nın daha fazla güçlük çektiğini de ekledi. 

Savaş öncesinde de nüfus düşüşünden muzdarip iki ülkenin uzun vadede zor durumlara düşeceği ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukraynalıları kendi ülkesine bağlayarak bu sorunu çözmeye çalıştığı savunuldu. 

Son 10 yıldaki Rusya saldırıları nedeniyle Ukrayna, yurttaşlarından en az 10 milyonunu kaybetti. Bunlar ya mülteci olarak yurtdışına kaçtı ya da işgal edilen topraklarda Rus yurttaşlığına zorlandı. 

Ayrıca çok sayıda Ukraynalı çocuğun da Rusya'ya götürülerek yurttaş yapıldığı biliniyor. 

2001'deki nüfus sayımında 48 milyonu gören Ukrayna'nın nüfusu 2022'deki istila öncesinde 40 milyona düşmüştü. Moskova'nın kontrolüne geçen topraklarda yaşayanlar ve 6 milyonu aşkın mültecinin gidişiyle birlikte Kiev kontrolündeki topraklarda 25 ila 27 milyon kişinin kaldığı tahmin ediliyor. 

Siyaset bilimci Ivan Krastev, Rusya'nın 2014'te Kırım'ı ilhak ederek 2,4 milyona yakın kişiyi Ukrayna vatandaşlığından aldığını belirtiyor. Bulgar akademisyen konuyla ilgili şöyle konuşuyor:

Demografi, Putin için bir öncelik. Ukrayna ve halkını, Rusya'nın Slav özünü güçlendirmek için kullanmak istiyor. Ancak Ukrayna için varoluşsal bir ikilem var: Geleceğini kaybetmeden savaşta kaç kişiyi kaybedebilirsin?

Diğer yandan 600 bine yakın Rusya yurttaşı, Şubat 2022 sonrasında ülkeden kaçtı. Genç ve eğitimli kitlenin yurtdışında yeni hayat kurması da Moskova için bir kayıp sayılabilir. 

Moskova'ya yakın uzmanlar, Sibirya gibi işçi eksiğinin yaşandığı yerlere Kuzey Kore'den takviye yapılmasını öneriyor. 

Kış öncesinde ateşkes çabaları hızlanmış gibi duruyor.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, savaşı sona erdirmesi öngörülen "zafer" planlarının yüzde 90'ından fazlasının yazıldığını ve gelecek hafta müttefiklere sunulacağını dün sosyal medya hesaplarından bildirdi. 

Dün Almanya Başbakanı Olaf Scholz'u ağırlayan Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev ise "Çin ve Brezilya'nın barış planının desteği hak ettiğini" söyledi.

Rusya'nın "askeri açıdan yenilmezliğinin bir gerçek" olduğunu savunan Tokayev, 2022 baharında kaçan ateşkes fırsatına işaret ederek şu ifadeleri kullandı:

Savaşın daha da tırmanması, tüm insanlık ve her şeyden önce Rusya-Ukrayna çatışmasına doğrudan dahil olan tüm ülkeler için telafisi mümkün olmayan sonuçlara yol açacaktır. Ne yazık ki İstanbul Anlaşması'nın imzalanmaması nedeniyle en azından ateşkes sağlamasına yönelik iyi bir şans kaybedildi.

Tokayev, barış fırsatının hâlâ bulunduğunu ve çeşitli devletlerin tüm barış girişimlerinin dikkatlice değerlendirilmesi gerektiğini belirterek "Önce askeri eylemin durdurulması kararına varmak, ardından sınır meselesini tartışmaya geçmek gerekiyor. Bize göre Çin ve Brezilya'nın barış planı desteği hak ediyor" diye konuştu.

Diğer yandan Zelenski, Çin ve Brezilya'nın planını "yıkıcı" bularak eleştirmişti. İlk olarak mayısta ortaya atılan planda Rus askerlerinin Ukrayna'dan çekilmesi ya da Ukrayna'nın toprak bütünlüğünün korunması gibi ifadeler yok. 

Bunun yerine iki tarafın da gerginliği azaltması ve düzenlenecek uluslararası barış konferansında tüm barış planlarını adil bir şekilde tartışması isteniyor.

Haziranda 45 ülkenin plana destek verdiğini bildiren Çin, ağustosta bu rakamı "110'u aşkın ülke" diyerek güncellemişti.

 

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Kyiv Independent, AA