Gökbilimciler, Güneş dışındaki bir yıldızın yüzeyini hiç olmadığı kadar detaylı bir şekilde gözlemlemeyi ve gaz baloncuklarını izlemeyi başardı. 

Dorado Takımyıldızı'nda yaklaşık 180 ışık yılı uzakta yer alan R Doradus, nistepeten yakın bir kırmızı dev.

Kırmızı devler, yıldızların ömrünün ileriki aşamalarını temsil ettiği için yeni gözlemler, Güneş'in geleceği hakkında da fikir veriyor. 

Yakıtını tüketen yıldızlar şişmeye başlayarak ölüm sürecine giriyor. Güneş'in yaklaşık 5 milyar sonra yaşayacağı bu olay nedeniyle Merkür ve Venüs'ü yutması bekleniyor.

R Doradus bu şişkinleşme nedeniyle Güneş'in yaklaşık 350 katı genişliğe sahip ancak kütlesi çok farklı değil. 

Bilim insanları Şili'deki Atacama Büyük Milimetre/Milimetre-altı Dizisi (ALMA) teleskoplarını kullanarak geçen yıl temmuz ve ağustosta R Doradus'u izledi.

Bulgularını hakemli dergi Nature'da 11 Eylül Çarşamba günü yayımlayan araştırmacılar, konveksiyon adlı süreci takip etti. 

Bu süreçte yıldızın çekirdeğinde üretilen enerji, devasa boyutta sıcak gaz kabarcıkları şeklinde yüzeye taşınıyor ve ardından soğuyarak batıyor. 

Avrupa Güney Rasathanesi (ESO), bu olayı lav lambalarına benzetiyor. Ayrıca bu sürecin uzaya karbon ve nitrojen gibi elementler saldığı tahmin ediliyor.

İsveç'teki Chalmers Teknik Üniversitesi'nden Wouter Vlemmings, başyazarı olduğu çalışma hakkında "Gerçek bir yıldızın kabarcıklanan yüzeyi ilk kez bu şekilde gösterildi" diyerek ekliyor: 

Verilerin, yıldız yüzeyindeki konveksiyonu bu kadar detaylı görmemizi sağlayacak seviyede yüksek kalitede olmasını hiç beklemiyorduk.

Gökbilimciler, R Doradus'tan çıkan bazı kabarcıkların Güneş'in 75 katı büyüklükte olduğunu kaydetti. 

Ayrıca yıldızın gaz kabarcıklarının bir aylık bir döngüde yükselip alçaldığını tahmin ediyorlar. Güneş'teki konveksiyon olaylarıysa bundan çok daha yavaş bir döngüde ilerliyor. Fakat bilim insanları R Doradus'taki hızın nedenini henüz bilmiyor. 

Vlemmings, yıldızın yaşıyla ilgili olabileceğini düşündüğü bu durum hakkında "Görünüşe göre bir yıldız yaşlandıkça, konveksiyon henüz anlamadığımız değişimler yaşıyor" ifadelerini kullanıyor.

Bu tür gözlemler hem evrendeki gökcisimlerini daha iyi anlamaya hem de Güneş'in geleceğini daha net öngörmeye sağladıkları katkılardan dolayı önem arz ediyor.

Independent Türkçe, Space.com, New Atlas, ESO, Nature

Derleyen: Büşra Ağaç