Dinozorlar Çağı'nı bitiren göktaşının nereden geldiği ortaya çıktı

66 milyon yıl önceki çarpışmanın kalıntıları analiz edildi

66 milyon yıl önce Dünya'ya çarpan cisim, insanların ortaya çıkıp gezegenin hakim türü olmasına da zemin hazırlamıştı (Mark Garlick/Reuters)

Bilim insanları, dinozorların sonunu getiren göktaşının Jüpiter'in ötesinden geldiğini ortaya koydu. 

66 milyon yıl önce Dünya'ya çarpan bir göktaşı, gezegendeki bilinen 5. kitlesel yok oluşa yol açarak çoğu türün ortadan kalkmasına neden olmuştu. 

Meksika'nın Yucatán Yarımadası'na çarpan göktaşı, neredeyse 200 kilometre çapa sahip Chicxulub Krateri'ni oluşturmanın yanı sıra bütün gezegeni enkaz parçaları ve dumana bürümüştü. 

Küresel çaptaki sıcaklıkların fırlamasıyla orman yangınları gibi olaylar yaşanırken, uçamayan dinozorların neslinin de bu dönemde tükendiği düşünülüyor. 

Kretase Dönemi'ni bitirerek Paleojen'i başlatan bu cismin nereden geldiği bugüne kadar bilinmiyordu ve bazı bilim insanları, gezegene çarpan şeyin göktaşı değil, kuyrukluyıldız olduğunu öne sürüyordu. 

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Köln Üniversitesi'nden jeokimyacı Dr. Mario Fischer-Gödde ve ekip arkadaşları, çarpmanın ardından çıkan enkazı inceleyerek bu tartışmalara noktayı koydu. 

Avrupa'nın çeşitli yerlerinde, 66 milyon yıl önceki çarpışmanın kalıntılarındaki rutenyum izotopları, yani elementin farklı versiyonları analiz edildi. 

Bu element Dünya kabuğunda çok az bulunurken, göktaşlarında bolca yer almasından dolayı seçildi. 

Dr. Fischer-Gödde "Bu katmanda bulduğumuz rutenyum neredeyse yüzde 100 oranında bir asteroitten gelmiş" diyor.

Bilim insanları, 514 milyon yıl boyunca 5 ayrı krateri oluşturan göktaşlarının ardında bıraktığı enkazı da inceledi. Ayrıca yanardağ patlamalarının saldığı maddenin de rutenyumun izotop oranları analiz edildi. 

Ekip, çarpışmaya bir kuyrukluyıldızın yol açtığı veya kalıntının yanardağ patlamalarından oluştuğu seçeneğini eledi. 

Bulgularını Science adlı hakemli dergide dün (15 Ağustos) yayımlayan araştırmacılar, Dinozorlar Çağı'nı bitiren göktaşının bir C-tipi asteroit olduğu sonucuna vardı. Karbon oranı yüksek olan bu göktaşları, Jüpiter'in yörüngesinin ötesinde oluşmuştu.

Dr. Fischer-Gödde şu ifadeleri kullanıyor: 

Güneş Sistemi'nin eteklerinden gelen bir mermi, dinozorların kaderini belirledi.

Güneş Sistemi'nin oluşum sürecinin başında meydana geldiği düşünülen C-tipi göktaşları, yaşamın yapıtaşlarını da içeriyodu.

Bu cisimler ilk başta Jüpiter'in ötesinde yer alıyordu. Fakat Güneş Sistemi oluştuktan sonra Jüpiter hareket ederken göktaşlarını da dağıtmıştı. Bu nedenle en yaygın asteroitler olan C-tipi göktaşları, artık Mars ve Jüpiter arasındaki Asteroit Kuşağı'nda yer alıyor. 

Araştırmacılar 66 milyon yıl önce Dünya'ya çarpan göktaşının buraya nasıl ulaştığını henüz bilmiyor. Yine de Dr. Fischer-Gödde'nin bazı tahminleri var:

Belki de kuşaktaki iki asteroit çarpıştı ve sonra bu parça Dünya'nın yörüngesine girdi. Bir seçenek bu olabilir.



Independent Türkçe, Popular Science, IFL Science, Guardian, Reuters, Science

Derleyen: Büşra Ağaç

DAHA FAZLA HABER OKU