Bilim insanları vücuttaki HIV seviyesini 10 binde birine kadar düşürebilen bir tedavi yöntemi geliştirdi. Yeni tekniğin AIDS'in ortaya çıkmasını ve virüsün başkalarına bulaşmasını engellemesi bekleniyor ancak bazı uzmanların etiğe dair şüpheleri var. 

HIV bulaşan bir kişinin vücudunda virüs, bağışıklık hücrelerinden birine girerek DNA'sını bozuyor. Bu sayede hücre HIV virüsünün kopyalarını üreterek bunları diğer hücrelere yayıyor. 

Nihayetinde çok fazla hücrenin enfekte olmasıyla bağışıklık sistemi çöküyor ve kişi, AIDS hastalığına yakalanıyor.

Bilim insanları genellikle virüse saldırarak yayılmasını önlemeye yönelik yöntemler üzerine çalışıyor. 

Halihazırda Kaliforniya Üniversitesi San Francisco kampüsünde virolog olan Dr. Leor Weinberger ise 2000'lerin başından beri farklı bir yöntemi deniyor. 

HIV'in yayılmasını engelleyen sahte bir virüs geliştiren Dr. Weinberger ve ekip arkadaşları, 20 yıllık çalışmalarının sonunda önemli bir başarıya imza attı. 

Bulgularını Science adlı hakemli dergide bugün (9 Ağustos) yayımlanan çalışmada aktaran araştırmacılar, normal HIV'in genetik materyalinin yaklaşık yarısını taşıyan bir virüs geliştirerek terapötik müdahale partikülleri (TIP) diye adlandırdı.

TIP'leri yıllar içinde laboratuvar ortamı ve farelerde test eden ekip, HIV'le enfekte olan hücrelerin bu zararlı virüsten üç kat daha fazla TIP ürettiğini gözlemledi. 

Bilim insanları, hastalığa neden olmayan sahte virüsün HIV seviyesini düşüreceğini tahmin ederek primatlarda başka bir deney yürüttü. 

Araştırmacılar 6 maymuna, onları normalde birkaç hafta içinde öldüren bir HIV virüsünü enjekte etti. Ardından bir doz TIP veren ekip, 5 maymundaki HIV seviyesinin 30 hafta içinde 10 binde birine düştüğünü kaydetti.

Dr. Weinberger "Kontrol edebildiğimiz her açıdan sağlıklı görünüyorlardı" diyor.

TIP tedavisi uygulanmayan 4 maymundan üçüyse hastalandı ve 16 haftanın sonunda uyutuldu. 

Makalenin ortak yazarı Nancy Haigwood, "heyecan verici" olduğunu söylediği bulguları şöyle değerlendiriyor:

Eğer TIP'ler insan olmayan primat çalışmamızdaki gibi insanlardaki HIV'i azaltabilirse, bu teknoloji HIV tedavisine alternatif yaklaşımların kapısını açabilir ve insanların hayatının geri kalanında ilaç almak zorunda kalmayacağı anlamına gelebilir.

İnsan deneylerine başlamaya hazırlanan ekip, 5 gönüllü katılımcıdan 4'üne yeni tedaviyi uygulayarak test edecek. Dr. Weinberger bu deneyler için "eli kulağında" diyor. 

TIP tedavisi HIV'in çoğalmasını engellediği için AIDS'in gelişmesinin yanı sıra virüsün başkalarına bulaşmasının da önüne geçebilir. 

Yale Üniversitesi'nden virolog Dr. Asher Leeks, içinde yer almadığı çalışmanın büyük bir adıma işaret ettiğini ve yeni yöntemin farklı virüslere karşı da kullanılabileceğini söylüyor.

Öte yandan bazı bilim insanları TIP'lere temkinli yaklaşılması görüşünde. Bu sahte virüsler bağışıklık hücrelerinin DNA'sının bir parçası haline geliyor. Eğer bazı yan etkileri ortaya çıkarsa bunları vücuttan çıkarmak mümkün olmayabilir. 

Ayrıca TIP'lerin başka insanlara bulaşmayacağının da garantisi yok. 

New York Üniversitesi'nden virolog Dr. Ben tenOever endişelerini dile getirerek "Veriler, HIV TIP'in işe yaradığını açıkça gösteriyor" diyerek ekliyor:

Sadece dünyanın buna hazır olduğundan emin değilim.

Independent Türkçe, New York Times, MedicalXpress, Science.org, Science

Derleyen: Büşra Ağaç