Yıllarca iş yerlerinde psikolojik güvenliğin öneminden söz ettik.
Şimdi öyle bir dönemden geçiyoruz ki neredeyse "finansal güvenlik" olmadan psikolojik güvenlik sağlanamayacak düzeyde...
Nedir finansal güvenlik?
Bir bireyin veya ailenin şu anda ve öngörülebilir gelecekte rahat bir yaşam standardını destekleyecek yeterli gelire veya diğer finansal kaynaklara sahip olması!
Artık bir işe sahip olmanın makul bir yaşam garantisi olmadığını hep birlikte öğreniyoruz.
Ücret çalışma koşullarının önemli bir unsurudur.
İnsana yakışır iş ise işçilere yeterli kazanç sağlayan, işçiler ve aileleri için tatmin edici yaşam koşulları sağlayan üretken iştir.
Bu nedenle "yaşam ücreti" ve "asgari ücret" terimlerini sıkça kullanıyoruz.
Peki yaşam ücreti ve asgari ücret nedir?
Yaşam ücreti nedir?
Yaşam ücreti, normal bir yaşam standardını sürdürmeye yetecek kadar yüksek bir ücret oranıdır.
Genellikle barınma, yiyecek, sağlık, eğitim, ulaşım ve diğer temel ihtiyaçlarla ilgili hususları içerir.
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) "Yaşam ücretleri için tek tip bir yaklaşım olmamalı ve ülkeler içindeki yerel veya bölgesel farklılıkları yansıtmalı" diyor ve dünyanın bazı ülkelerinde yaşam ücreti bu prensibe göze düzenleniyor (örnek Amerika Birleşik Devletleri'nde asgari ücret federal, eyalet ve yerel yasalarla düzenlenmektedir.
Çin'de de benzer bir uygulama söz konusudur.) olsa da enflasyon, düşük ücretli çalışanların kırılganlığını ve ekonomik bozulmanın insan sermayesi gelişimi üzerindeki sonuçlarını açıkça ortaya koydu.
Asgari ücret nedir?
Asgari ücret, işverenlerin çalışanlarına ödeyebileceği yasal olarak zorunlu en düşük ücrettir.
Asgari ücret, yoksulluğu ve ücret eşitsizliğini azaltmayı amaçlayan bir ülkenin sosyal koruma sisteminin önemli bir bileşenidir.
Asgari ücretin yeterliliğini, makul bir yaşam standardı sağlama kapasitesine dayalı olarak değerlendirmenin doğrudan ve kolay bir yolu olmadığını belirtmek gerekir.
Türkiye'de enflasyonla mücadele konusundaki kararlılığı sürdürmek için asgari ücrete yıl ortasında zam yapılmayacak. Maaşlarla ilgili bir sonraki görüşmelerin ise Aralık ayında yapılması bekleniyor.
Asgari ücret ile yaşam ücreti arasındaki fark nedir?
Yaşam ücreti genellikle asgari ücretten daha yüksektir ve belirli bir bölgedeki gerçek yaşam maliyetini yansıtacak şekilde tasarlanmıştır.
Yaşam ücreti isteğe bağlıdır; işveren bu maaşı verip vermemeyi seçebilir ancak asgari ücret kanunen zorunludur.
5 AB ülkesinde asgari ücret yok
27 AB üye ülkenin 22'sinde ulusal asgari ücret bulunmaktadır.
2021 ile 2024 yılları arasında hemen hemen tüm AB ülkelerinde reel olarak asgari ücretler artmış durumda.
Danimarka, İtalya, Avusturya, Finlandiya ve İsveç'te ise asgari ücret uygulaması bulunmamaktadır.
Dünyada asgari ücret en yüksek hangi ülkede?
AB ülkelerinde asgari ücretler büyük farklılıklar gösteriyor; Ocak 2024 itibarıyla Lüksemburg, aylık 2.571 euro ile en yüksek asgari ücrete sahip ülke olarak öne çıkıyor.
Lüksemburg, enflasyona uyum sağlamak için ücretleri otomatik olarak ayarlar, bu işleme "maaş endekslemesi" denir.
Yaşam maliyetinin daha yüksek maaşlar gerektirecek kadar artması durumunda gerçekleşir.
Genellikle Lüksemburg'da endeksleme yılda iki kez yapılsa da 2023'te yüksek enflasyonla üç kez gerçekleşti.
AB'de asgari ücret seviyeleri 2024
İrlanda, Hollanda, Almanya, Belçika ve Fransa'da asgari ücret ayda 1.500 Euro'nun üzerinde...
Ocak 2024'te Almanya'da ulusal asgari ücret saat başına 12,41 avroya yükseldi.
Avustralya'da asgari ücretli çalışanlar önümüzdeki 12 ayda yüzde 3,75 oranında maaş artışı alacak
Avustralya'da asgari ücretli çalışanlar önümüzdeki 12 ayda yüzde 3,75 oranında maaş artışı alacak.
Adil Çalışma Komisyonu, asgari ücreti Temmuz ayından itibaren saat başına 24,10 dolara çıkardı; artış hükümetin tahmini enflasyon oranının üzerinde gerçekleşti.
Artış, 1 Temmuz'dan itibaren yaklaşık dört çalışandan birini etkileyecek.
Hollanda'da asgari ücretler
Hollanda'da asgari ücret işçinin yaşına göre değişiyor ve 21 yaşında artıyor.
Birleşik Krallık ve İrlanda da asgari ücret oranları çalışanın yaşına bağlı olarak belirleniyor.
Hollanda'da 2024 yılı itibarıyla saatlik asgari ücret
Hollanda'da 2023 yılına kadar saat başına, gün başına, hafta başına ve ay başına asgari ücret için belirli miktarlar vardı.
1 Ocak 2024'ten itibaren bu düzenleme değiştirildi. Bundan sonra sadece asgari saatlik ücret var.
Her işverenin, (haftalık) sözleşmeli saatlere dayalı aylık tutarı hesaplamak için bu ücreti kullanması kendi sorumluluğundadır.
Diğer taraftan Bulgaristan 477 Euro ile en düşük asgari ücrete sahip ülke.
Kıbrıs, Polonya, Portekiz, Malta, Litvanya, Yunanistan, Hırvatistan, Estonya, Çekya, Slovakya, Letonya, Macaristan, Romanya ve Bulgaristan'ın asgari ücreti ayda 1.000 euronun altında.
Avrupa'da asgari ücretin en düşük olduğu ilk 5 ülke
2024'te en düşük asgari ücrete sahip beş ülke: Sırbistan, Karadağ, Bulgaristan, Arnavutluk, Kuzey Makedonya.
Avrupa ülkelerinde asgari ücretler ne sıklıkla ayarlanıyor?
Asgari ücret ayarlamaları Avrupa ülkeleri arasında farklılıklar gösterir.
Bazı ülkeler asgari ücretlerini yıllık olarak enflasyon, yaşam maliyeti ve ekonomik koşullar gibi faktörlere göre ayarlar.
Diğerleri, yasal kararlara ve işçi sendikaları ile işverenler arasındaki müzakerelere bağlı olarak asgari ücret oranlarını periyodik olarak gözden geçirebilir ve revize edebilir.
Asgari ücret ortalama maaşa dönüştü
Asgari ücret tanımı son yıllarda çok değişti. Avrupa'da asgari ücretle çalışanların toplam çalışanlara oranı daha düşük seviyelerdeyken Türkiye'de ortalama maaşa dönüştü.
Türkiye'de düşük maaşlar yaygınlaşırken yüksek eğitimliler gittikçe daha az kazanmaya başladı.
Üniversite mezunlarının maaşı ile ilköğretim mezunlarının maaşı arasındaki fark azaldı.
Asgari ücret, nasıl olsa alternatifi var diyerek vasıflı vasıfsız herkese dayatılan bir ücret halini aldı.
Asgari ücret kentlerin hayat pahalılığı doğrultusunda bölgeye, şehre veya mesleğe göre düzenlenmelidir.
Enflasyon farkı kadar asgari ücretlinin enflasyon farkı alması, çalışanın vergi yükünün altında ezilmemesi değerlendirilmelidir.
Artan gelir eşitsizliğinin önüne geçilmeli, örgütlenmenin, sendikalaşmanın önünü tıkayan engeller seslendirilmelidir.
Yoksa bu piyasa şartları altında kimse girişimci olmak, fikirlerini gerçeğe dönüştürmek istemeyecektir.
Şirket kurmak, girişim yapmak, bilim yapmak, değer yaratan üst işler yapmak ödüllendirilemeyecek, ayakta kalma çabası sürdürülecektir.
İnsan güvenliğinin yedi boyutu arasında finansal güvenlik yer alır.
Diğerleri; gıda, sağlık, çevre, siyasi, kişisel, toplum güvenliğidir.
Herkes için insani güvenliği sağlayabilmeli, günümüzün birbirine bağlı tehditleriyle mücadele etmek ve bunların temel nedenlerini, çok daha büyük insani, ekonomik ve çevresel krizlere dönüşmeden önce ele almak için önemsemeliyiz.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
