Fırtınalar Suriye etrafında dönüyor ve bir kısmı komşu ülkeleri vuruyor.

Tıpkı Suriye'nin kuzey komşusu Türkiye, doğu komşusu Irak, güney komşusu Ürdün ve batı komşusu Lübnan'da olduğu gibi fırtınalar onlara da zarar veriyor.

Fırtınalar Binyamin Netanyahu hükümeti ile muhalifleri arasındaki çatışma yoluyla İsrail'i de vuruyor.

Fırtınaya bir de Filistinlilere yönelik aylardır devam eden saldırgan savaşın getirdiği yansımalar ekleniyor.

İsrail'in Gazze'ye yönelik savaşının fırtınaları Doğu Akdeniz bölgesini kasıp kavuruyor.

Bu savaş, Güney Lübnan'da İsrail ile Hizbullah milisleri arasında her an kapsamlı bir savaşa dönüşebilecek çatışmalar da dahil olmak üzere çeşitli sonuçlara yol açtı.

Bölge, yıllarca İsrail'in doğrudan bir cevap vermeyen İran ve dostlarının Suriye'deki mevzilerini bombalamasına tanık olan İran-İsrail çatışmasında büyük dönüşümlere sahne oluyor.

Zira İsrail'in Şam'daki İran konsolosluğunu vurmasının ardından iki taraf karşılıklı yanıt verme yoluna girdiler.

İran konsolosluk saldırısına, yüzlerce insansız hava aracı ve füze ile somut sonucu olmayan bir saldırı ile cevap verdi.

Ardından İsrail, İsfahan Havalimanı'nı bombaladı ve kısa bir süre için de olsa her iki taraf aralarındaki kapsamlı bir savaşı önleyebilecek yeni angajman kurallarını belirledi.

Doğal olarak Suriye'nin çevresini ve Doğu Akdeniz bölgesini vuran fırtınalar, Suriye'yi es geçmiyor, aksine kendi içinde yaşanan gelişmeler ile onu da kapsıyor.

İlgili bölgesel çatışmaların yansımalarının sonucu, bu sonuçların derinliğini ve genişliğini artıyor, 13 yıldır çok sayıda savaş ve çatışma yaşayan bir ülkenin karşı karşıya olduğu zorlukların boyutunu büyütüyor.

Suriye'deki durumun çeşitli yönleriyle kötüleşmesi, diğer bölge ülkelerinin durumuyla karşılaştırıldığında daha zor ve tehlikeli bir durumu temsil ediyor.

Çünkü buradaki gelişmelerin ucu açık ve hızlanıyor, yaşananların sonuçları hayatın bazı ve tüm yönlerine dönük tehlikenin ötesine geçerek, Suriye halkının varlığının ve birliğinin geleceğine tehdit boyutuna ulaşıyor.

Komşu ve uzak ülkelerdeki mülteciler meselesini, özellikle de komşu ülkelerdekilerin büyük bir kısmının gelecekte geri döneceğini düşünerek, bir kenara bırakalım, Suriye halkının birliğine yönelik tehdidin en bariz ifadesi, mevcut toprak ve nüfus paylaşımıdır.

Bölünme durumu, 3 fiili otorite tarafından kontrol edilen üç oluşumla sonuçlandı.

Suriye rejimi sahil bölgesini ve kuzeyden güneye ana şehirleri kapsayan Suriye merkez hattını kontrol ediyor.

Suriye'nin kuzeydoğusundaki "özyönetim"; Haseke, Rakka, Deyrizor ve Halep şehirlerinin bir kısmına kadar uzanıyor.

Daha sonra İdlib ile Halep ve Lazkiye kırsalının bazı kısımlarını içeren kuzeybatı bölgesi geliyor ve muhalefet koalisyonuna bağlı geçici hükümet ile el-Kaide'nin adamı Ebu Muhammed el-Colani liderliğindeki Heyet Tahrir eş-Şam'a bağlı kurtuluş hükümeti başta olmak üzere yerel güçlerle ortaklık halinde Türkiye tarafından kontrol ediliyor.

3 bölgenin ortak paydası, ortak bir siyasi projenin bulunmaması ve her birinin bölgesel ve uluslararası güçlerden birine güvenerek ve ona bağımlı kalarak her koşulda iktidarda kalma hedefini gütmeleridir.

Fiili kontrol altındaki bölgelerde siyasi, ekonomik, sosyal ve güvenlik koşulları temel hedefle bağlantılı.

Burada fiili otoritelerin onları temsil ettikleri, mevcut ve gelecekteki çıkarlarını savundukları iddiasında birbirleri ile rekabet ettiği sakinlerin koşulları dikkate alınmaksızın kararlar alınıyor ve icraatlar bu kararlara göre sürdürülüyor.

Sonuç ise yolsuzluk, yoksulluk ve açlık. Her bir oluşum ve her bir fiili otoritenin içindeki ve kendi aralarındaki çatışmaların eşlik ettiği emniyetsizlik tezahürlerinin ortasında, siyasi tıkanıklık ve sosyo-ekonomik krize saplanmış katı ve güvenliğe dayalı otoriteler oldu.

Her ne kadar fiili otoriteler arasında Suriye rejimi en iyisi olmasa da Suriye devletinin ele geçirdiği kalıntıları ve mirası ile aralarında en güçlü olanıdır.

Benimsediği politikalar, yöntemler ve sonuçları ne olursa olsun, bunları iktidarı koruma hedefinin hizmetine adadı.

Böylece Şam rejiminin Rus ve İranlı müttefikleri ile ilişkilerinde, rejimi korumak ve devamlılığını temin etmek için siyasi, askeri ve ekonomik olarak sunduklarının karşılığında onlara daha fazla imtiyaz ve fırsat tanınmasına dayalı özel bir model gelişti.

Bu ilişki biçimi, rejimin İran ve Rusya'nın takipçisi gibi görünmesine yol açtı ve her ikisini de Suriye'de işgalci güçlere dönüştürdü.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP)

• 2/30

  16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP)

• 3/30

  15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters)

• 4/30

  14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP)

• 5/30

  13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP)

• 6/30

  12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP)

• 7/30

  11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP)

• 8/30

  10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP)

• 9/30

  9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP)

• 10/30

  8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP)

• 11/30

  7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP)

• 12/30

  6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters)

• 13/30

  5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP)

• 14/30

  4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP)

• 15/30

  3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP)

• 16/30

  2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP)

• 17/30

  1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP)

• 18/30

  30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters)

• 19/30

  29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP)

• 20/30

  28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP)

• 21/30

  27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP)

• 22/30

  26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)

• 23/30

  26 Ekim 2024 - Gürcistan'da parlamento ilk oturumunu gerçekleştirirken başkent Tiflis'te bir kadın geçen ayki genel seçimin sonuçlarına yönelik protestoda böyle görüntülendi. Parlamento önünde çadırlar kurarak eylem yapan muhalefet partililer ve destekçileri, meclise giren milletvekilleri protesto etti. Hükümeti seçimlerde hile yapmakla suçlayan göstericiler, yeniden seçime gidilmesini talep ediyor (Vano Shlamov/AFP)

• 24/30

  24 Kasım 2024 - Filistinliler, bir yardım kuruluşunun mutfağından yemek almak için toplanıyor. Gazze'deki ailelerin, yardım ekiplerinin nispeten daha fazla erişimi olduğu bölgelerde bile genelde günde sadece bir kez yemek yiyebildiği bildiriliyor. Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, Gazze'de devam eden insani krize önlem alınmazsa bu durumun yakında kıtlığa dönüşebileceğini aktarıyor. Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin, İsrail Başbakanı Netanyahu ve eski Savunma Bakanı hakkında bu hafta çıkardığı tutuklama emri gerekçeleri arasında "bir savaş yöntemi olarak aç bırakma" suçu da vardı (Mohammed Salem/Reuters)

• 25/30

  23 Kasım - Birleşmiş Milletler'in belirlediği 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü öncesinde İtalya'da binlerce kişi sokağa döküldü. Birleşmiş Milletler'e göre, kadınlara ve kızlara yönelik şiddet dünyadaki en yaygın insan hakları ihlallerinden biri. Dünya çapında, neredeyse üç kadından biri hayatında en az bir kez fiziksel veya cinsel şiddete maruz kalıyor. İtalyda'da "Non Una di Meno (Bir Kadın Daha Eksilmesin)" adlı sivil inisiyatifin girişimiyle gerçekleştirilen yürüyüşte kadınlar "Ataerkilliği silahsızlandıralım" yazılı pankart taşıdı (Yara Nardi/Reuters)

• 26/30

  22 Kasım 2024 - Sırbistan'ın Novi Sad kentindeki bir tren istasyonunun çatısının çökmesiyle 15 kişinin hayatını kaybetmesinden üç hafta sonra, göstericiler Belgrad'ın merkezinde sessiz bir protesto düzenliyor. Tren istasyonundaki büyük beton çatı, 1 Kasım'da aniden çökmüştü. Yetkililer geniş kapsamlı bir soruşturma sözü vermiş ve Sırbistan İnşaat, Ulaşım ve Altyapı Bakanı Goran Vesic istifa etmişti. Eylemciler, ölümcül kazanın sorumlularının tutuklanmasını talep ediyor (Andrej Isakovic/AFP)

• 27/30

  21 Kasım 2024 - Lübnan'da itfaiye, başkent Beyrut'un güneyindeki Haret Hreik mahallesine İsrail'in düzenlediği hava saldırısı sonucu çıkan yangınlara müdahale ediyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki çatışmalar sürerken bugün Uluslararası Ceza Mahkemesi, Gazze'de savaş suçu işledikleri gerekçesiyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı çıkardı. (Lahey'deki mahkeme, açıklamasında Hamas lideri Muhammed Deif hakkında da tutuklama emri çıkardığını duyurdu (AFP)

• 28/30

  20 Kasım 2024 - Yunanistan'da ekonomik koşulların iyileştirilmesi çağrısıyla ülke genelinde işçiler 24 saatlik genel greve gitti. Grev ülke genelinde toplu taşımayı aksattı ve hayatı durma noktasına getirdi. Yunanistan Genel İşçi Konfederasyonu açıklamasında "Fiyatlar ve kiralar fırladı, maaşlarsa düşük kaldı" ifadelerini kullandı (Aris Messinis/AFP)

• 29/30

  19 Kasım 2024 - Birleşik Krallık'ta çiftçiler başkent Londra'da protesto düzenledi. Sokaklara dökülen binlerce çiftçi, veraset vergisinin değiştirilme planının geri çekilmesi talep etti. Protestocular arasında ünlü Top Gear programının sunucusu Jeremy Clarkson da yer aldı (Ben Stansall/AFP)

• 30/30

  18 Kasım 2024 - Gazze'nin merkezindeki El-Cela Caddesi caddesinde halk, İsrail saldırısı sonrasında yıkılan evin başında toplanıp enkaz altında kalanları kurtarmaya çalışıyor. Hamas kontrolündeki Gazze'de Sağlık Bakanlığı son 24 saatte İsrail saldırıları sonucunda 76 kişinin öldüğünü ve 158 de yaralı olduğunu açıkladı. İsrail, Lübnan'ın başkenti Beyrut'a da saldırılar düzenledi (Ömer El-Kattaa/AFP)

Şam rejiminin Tahran ve Moskova ile ittifakına ilişkin birtakım iç ve dış gelişmelerin ortasında, ittifakın içindeki ve tarafları arasındaki anlaşmazlıkları yansıtan değişim ve dönüşümler ortaya çıktı.

Bunlardan bazıları Suriye'deki ortak varlıklarıyla ilgili, bazıları ise bölgesel ve uluslararası boyutlarla ilgiliydi.

Buna 3 örnek verelim; Rusya'nın Ukrayna'ya savaş açması, son dönemde İsrail-İran çatışmasında yaşanan gelişmeler, Şam rejimine, politikalarında, özellikle de Suriye ihtilafının siyasi çözümüne ilişkin tutumunda ve İran ile ilişkilerinde değişiklik yapması yönündeki Arap ve uluslararası baskı.

Yaşananların sonuçlarından biri, 3 tarafın da geçtiğimiz yıl giderek düzeyi artan adımlar ve önlemler alması oldu.

Bunların arasında, müttefikleri Rusya ve İran'ın rejime yaptıkları yardımları azaltmaları, kendilerine olan borçlarının ödenmesini talep etmeleri, rejimin bazı politikalarına itiraz etme yoluna gitmeleri de vardı.

İranlılar, rejimin bilgisi olsun ya da olmasın varlıklarını ve rollerini genişletme, bazı adımlarla Suriye'de uzun ve derin bir kalışın kurallarını geliştirme çabalarında Rusya'yı geçtiler.

Bahsi geçen adımlar arasında Şiiliği yaymak, Devrim Muhafızlarına bağlı Suriyeli milis gruplar kurmak, İran'ın, Irak'tan Suriye kıyılarına ve Şam üzerinden Lübnan'a giden yollarının güvenliğini sağlamak, Şam çevresi başta olmak üzere özellikle hassas bölgelerde daha güçlü kontrol sağlamak yer alıyor.

Yukarıdakiler rejim ve onun kuluçka merkezi içindeki çevreleri kızdırdı.

Bunun üzerine rejimin iki müttefiki, ancak en çok da İran ile ilişkilerinde bir bozulma dalgası görülmeye başlandı.

Suriye'de yaptıklarına yönelik eleştiriler baş gösterdi. Suriyeli yetkililer, İran'ın Suriye'de serbestçe hareket etmesini kısıtlayan tedbirlere başvurdular.

İki taraf arasındaki bazı anlaşmaların uygulanması engellendi.

Üslerin ve karargahların bombalanmasından, İranlı yetkililere yönelik suikastlar ve Şam'daki konsolosluğun yıkılmasına kadar Suriye'de İsrailliler eliyle İran'ın başına gelenlere resmi olarak gereken ilgi gösterilmedi.

Son olarak Kudüs Günü de dahil olmak üzere, Şam'daki geleneksel İran etkinlikleri boykot edildi.

Rejim, İsrail'in Gazze'ye yönelik savaşı ve bunun yansımaları konusunda güçlü, destekleyici bir pozisyon benimsemekten kaçındı.

Rejimin amacı ister yaşadığı sorunlara karşı koyabilmesi için kendisine daha fazla yardım etmeleri amacıyla iki müttefikine baskı yapmak, isterse başta ABD olmak üzere Batılı ve Arap taraflara kur yapmak olsun, bu adımlarını müttefiklerinin gözü önünde attı.

Rusya, Suriye'deki varlığının ve rolünün doğası ile Ukrayna savaşına batmasının bir sonucu olarak, bu adımlara tepkisinde daha az hassas olsa da Suriye'nin İran'ın bölgesel stratejisindeki konumu, yıllar içinde ödediği büyük maliyetler, ulaştığı hedefler ve İsrail'in Suriye'deki mevzilerini ve milislerini bombalamasına yanıt vermemesi nedeniyle maruz kaldığı aşağılanma göz önüne alındığında, İran için durum farklı.

Bu ise İran'ı, müttefiki Şam rejiminin bu hareket ve adımları ile yüzleşme sorunuyla karşı karşıya bırakıyor. İran'ın yanıt verme seçenekleri ise çok ve ucu açık.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

Şarku'l Avsat