Rusya Federal Cezaevi Hizmetleri (FSİN), tutuklu muhalif Aleksey Navalni’nin cezaevinde hayatını kaybettiğini bildirdi.

FSİN'den yapılan açıklamada, Yamalo-Nenets Özerk Bölgesi'ndeki 3 no'lu cezaevinde bulunan Navalni'nın sağlığının kötüleştiği ve bilincini kaybettiği belirtildi.

Açıklamada, "Navalni'ye yapılan gerekli tıbbi müdahaleler olumlu sonuç vermedi. Doktorlar öldüğünü tespit etti. Ölüm nedeni araştırılıyor" ifadelerine yer verildi.

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Federal Cezaevi Hizmetleri'nin belirli kurallar çerçevesinde Navalni'nin ölümünün nedenlerini araştırdığını ve bunun için herhangi bir talimata gerek olmadığını ifade ederek "Doktorlar gerekli araştırmaları yapacaktır" dedi.

Navalni'nin cezalandırılması

Kremlin'e muhalif Aleksey Navalni, zehirlendiği iddiasıyla Almanya'nın başkenti Berlin'de tedavi gördükten sonra 17 Ocak 2021’de başkent Moskova'ya dönüşünde havalimanında tutuklanmıştı.

Rusya Federal Cezaevi Servisinin talebi üzerine 2 Şubat 2021’de Moskova Şehir Mahkemesinde Navalni aleyhinde açılan dava sonuçlanmış; Navalni'nin geçmişte yolsuzluk davası sonucunda verilen 3,5 yıl ertelenmiş hapis cezası, adli kontrol şartlarını yerine getirmediği gerekçesiyle normal hapis cezasına çevrilmişti.

Rus mahkemesi, Ağustos 2023'te cezaevinde bulunan Navalni'yi aşırılık yanlısı topluluk oluşturmaktan 19 yıl hapis cezasına çarptırmıştı.

Aleksey Navalni, geçen yıl ocak ayında Rusya'da terörle ve aşırıcılıkla bağlantılı şahısların bulunduğu listeye dahil edilmişti.

Navalni'nin ölümüne Avrupa ve NATO'dan tepkiler

Avrupa ülkeleri, Avrupa Birliği (AB) ve NATO, Rusya'da tutuklu muhalif Aleksey Navalnıy’nın cezaevinde hayatını kaybetmesine tepki göstererek ölümünün araştırılmasını istedi.

Avrupa Birliği (AB) Konseyi Başkanı Charles Michel, X hesabından yaptığı açıklamada, Navalni'nin "özgürlük ve demokrasi değerleri için savaştığını, idealleri uğruna en büyük fedakarlığı yaptığını" belirtti.

Michel, AB'nin Navalni'nin ölümünden yalnızca Rus rejimini sorumlu tuttuğunu vurguladı.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de "(Rusya Devlet Başkanı Vladimir) Putin kendi halkının muhalefetinden başka hiçbir şeyden korkmuyor. (Navalni'nin ölümü) Putin ve rejiminin neyle ilgili olduğuna dair acımasız bir hatırlatma. Otokrasiye karşı durmaya cesaret edenlerin özgürlüğünü ve güvenliğini korumak için mücadelemizde birleşelim." ifadelerini kullandı.

AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de "Daha fazla bilgi bekliyoruz. Şunu açıkça belirtelim; bu, sadece Putin'in sorumluluğundadır." dedi.

- Hollanda

Hollanda’da geçici hükümetin Başbakanı Mark Rutte, Navalni'nindemokratik değerler adına ve yolsuzluğa karşı mücadele ettiğini belirterek "En ağır ve insanlık dışı koşullar altında tutulurken mücadelesinin bedelini ölümle ödedi. Bu, Rus rejiminin eşi benzeri görülmemiş vahşetine işaret etmektedir. Ailesine, sevenlerine ve onunla birlikte Rusya'da değişim için mücadele eden herkese güç diliyorum." değerlendirmesini yaptı.

- İspanya

İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares, "Navalnıy'in ölümü bizi derinden şoke etti. Siyasi nedenlerle haksız tutukluluğu sırasında meydana gelen ölümünün koşullarının açıklığa kavuşturulmasını talep ediyoruz." ifadelerini kullandı.

Birleşik Krallık

Birleşik Krallık Başbakanı Rishi Sunak, Navalni'nin ölüm haberine ilişkin X hesabından yaptığı paylaşımda, "Bu, korkunç bir haber. Rus demokrasisinin en ateşli savunucusu Aleksey Navalnıy, hayatı boyunca inanılmaz bir cesaret gösterdi." ifadelerini kullandı.

Sunak, Navalni'nin ölümünün, eşi ve Rus halkı için büyük bir trajedi olduğunu kaydetti.

Birleşik Krallık ana muhalefeti İşçi Partisinin lideri Keir Starmer da paylaşımında Navalni'nin Rus demokrasisi için çok büyük bir cesaretle mücadele ettiğini vurgulayarak "Ölümü Rus halkı için korkunç bir haber. Düşüncelerim ailesi, arkadaşları ve dünyanın her yerindeki destekçileriyle birlikte." ifadelerine yer verdi.

- Fransa

Fransa Dışişleri Bakanı Stephane Sejourne, Navalnıy'nın cezaevinde hayatını kaybetmesinin ardından ailesi, yakınları ve Rus halkı için X sosyal medya platformundan taziye mesajı yayınladı.

Sejourne, "Aleksey Navalnıy, baskı sistemine direnişini hayatıyla ödedi. Cezaevinde ölümü (Rusya Devlet Başkanı) Vladimir Putin'in rejiminin gerçekte ne olduğunu ortaya koyuyor." değerlendirmesini yaptı.

- Almanya

Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenkiy ile düzenlediği basın toplantısında yaptığı açıklamada, haberin henüz doğrulanmadığını ancak yüksek ihtimalle Navalnıy'in büyük olasılıkla Rus hapishanesinde öldüğünün var sayılması gerektiğini belirterek "Bu, çok iç karartıcı bir şey." dedi.

Navalnıy ile Berlin'de tedavi gördüğü sırada bir araya geldiğini aktaran Scholz "Onunla ülkesine geri dönmesiyle ilgili büyük cesareti konusunda konuştuk. Muhtemelen şimdi bu cesaretinin bedelini hayatıyla ödedi." diye konuştu.

Scholz, artık şimdi (Rusya'da) nasıl bir rejim olduğunu anlaşıldığını, eleştirileri dile getirenlerinin, demokrasiyi savunan herkesin güvenliklerinden ve hayatlarından endişe etmesi gerektiğini belirterek bu yüzden herkesin üzüntülü olduğunu aktardı.

Bunun Rusya’nın nasıl değiştiğinin ve artık demokrasi olmadığının göstergesi olduğunu dile getiren Scholz, Navalnıy'in ailesine ve yakınlarına başsağlığı diledi.

- İtalya

İtalya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, X platformundan yaptığı paylaşımda, "(İtalya) Hükümet, her zaman demokrasi için, düşünce özgürlüğü için, her insanın vazgeçilmez hakları için mücadele edenlerin yanında olacaktır. Aleksey Navalnıy'nın yıllarca hapishanede zulüm gördükten sonra ölmesinden çok etkilendim. Ailesinin ve Rus halkının acısını paylaşıyoruz." ifadelerini kullandı.

- Slovenya

Slovenya Cumhurbaşkanı Natasa Pirc Musar, X sosyal medya platformundan Navalni'nin ölümü sonrası taziye mesajı yayınladı.

Pirc Musar paylaşımında, "Bu, Rusya'daki demokrasiye yönelik bir kalp krizidir." ifadesine yer verdi.

- Avusturya

Avusturya Cumhurbaşkanı Alexander Van der Bellen, Rus muhalif Navalnıy’in ölümüne ilişkin sosyal medya hesabı X üzerinden paylaşımda bulundu.

Van der Bellen, “Aleksey Navalnıy’in ölüm haberi beni sarstı. Vladimir Putin ve onun ölümcül rejimi bunun hesabını vermeli.” ifadesini kullandı.

Navalnıy ailesine başsağlığı dileğinde bulunan Van der Bellen, düşüncelerinin Rusya’da özgürlük, demokrasi ve insan hakları için mücadele edenlerle birlikte olduğunu kaydetti.

Navalnıy’in tutuklu bulunduğu cezaevinde hayatını kaybetmesine, Başbakan Karl Nehammer ve Dışişleri Bakanı Alexander Schallenberg de yaptıkları paylaşımlarla tepki gösterdi.

- İrlanda

İrlanda Başbakan Yardımcısı Micheal Martin de X hesabından yaptığı paylaşımda Navalni'nin ölümünden duyduğu üzüntüyü belirterek "Ölümü, Rusya'da hukukun üstünlüğüne ve insan haklarına saygı gösterilmemesinin temelini oluştururken rejimin de halkına karşı baskıcı doğasını hatırlatıyor. İrlanda, Navalni'nin ölümünden önce sürekli koşulsuz serbest bırakılması çağrısında bulunmuştu." ifadelerini kullandı.

- NATO da tepki verdi

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Münih Güvenlik Konferansı sırasında aldığı haberden büyük üzüntü duyduğunu paylaşarak NATO müttefiklerinin yıllardır Navalni'nin serbest bırakılması çağrısında bulunduğunu anımsattı.

Stoltenberg, "Şu an için detaylı bilgiye sahip değiliz. Tüm gerçekler ortaya çıkarılmalı ve Rusya'nın yanıt vermesi gereken çok önemli sorular var." ifadelerine yer verdi.

AA