Erdoğan, gelecek hafta Mısır ile ilişkileri yeniden tesis etme çabalarının bir parçası olarak Kahire'ye gidiyor.
10 yıl öncesine kıyasla ilişkilerin eski haline getirilmesi için çabası, Mısır'da büyük bir karşılama ile karşılandı, iki ülke arasındaki çıkarların uyumunu maksimize etmeyi ve bölgesel ve ikili anlaşmazlıkları azaltmayı amaçlıyor.
Uzun zamandır beklenen bu ziyaret, her iki ülkenin de bölgedeki durumu yeniden düzenleme ihtiyacını karşıladığı bir zamanda gerçekleşiyor.
Ukrayna'daki savaş ve ABD-Çin rekabeti gibi uluslararası sistemdeki gelişmeler nedeniyle, bölgedeki güç dengesini yeniden çizme ihtiyacı ortaya çıkıyor.
Bu ziyaret ayrıca Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), İran ve İsrail arasındaki güç dengesini değiştirebilecek rekabetle bağlantılı olarak gelir.
Bu bazen Mısır ve Türkiye'nin ekonomik çıkarlarını göz ardı edebilecek Hindistan ve Avrupa arasındaki kara yolunun fikri gibi çıkarlar.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Son Gazze savaşı, Suudi Arabistan-İsrail ilişkilerinin normalleşmesi gibi bölgesel etkileşimleri karmaşık hale getirdi.
Suudi Arabistan, İsrail ve ABD arasındaki üçlü anlaşma çerçevesinde, tahtın Kraldan Veliaht Prens’e geçişinin sorunsuz olması ve gelecekteki Amerikan taahhütleri ile Suudi Arabistan'ın güvenliğini sağlamasıyla birlikte, İsrail ile ilişkilerini normalleştirme konusunda adımlar attı.
Filistin'e yönelik barış anlaşmasının şu anda ulaşılamaz olduğu bir zamanda, gelecekte bir Filistin devletine yönelik ABD taahhütlerini de içeren bir anlaşma yaptı.
Bu durumda Erdoğan'ın, Türkiye'nin bölgesel bir güç olarak imajını hem Batı'ya karşı hem de Türk halkının gözünde korumak için bu etkileşimlerde etkili bir rol oynamak için Mısır'la koordine etmesi gerekiyor.
Erdoğan, Mısır ve İsrail'i Refah kapısı üzerinden Gazze'ye sembolik bir ziyaret düzenlemeye ikna etmeye çalışırsa, özellikle de ateşkes sağlanırsa, şaşırmayacağım, ancak bunun olacağını düşünmüyorum.
Mısır ve Türkiye, bölgesel etkilerini maksimize etmeye ve uluslararası alanda etkili bir orta güç olarak rol almaya çalışıyorlar.
Ortadoğu'nun ve uluslararası karar alma merkezlerinin bir köprüsü olmaya aday olarak, Washington ve Batı başkentleri ile Pekin veya Hindistan gibi uluslararası karar alma merkezleri arasındaki bağlantıyı güçlendirmek istiyorlar.
Ekonomik krizin uyguladığı kısıtlamalara rağmen, Mısır'ın Türkiye ile iş birliğinin yeniden başlaması, Mısır'a bölgesel ve uluslararası ortamlarda gücünü ve etkisini artırmak için ek kaynaklar sağlayabilir.
Bu iş birliği, Mısır'ın bölgesel ve uluslararası ortamda orta bir güç olarak daha fazla kabul görmesine olanak tanıyabilir.
21'inci yüzyılın başından itibaren, Amerikan gücünün nispi olarak zayıfladığı ve Batı liberal sisteminin uyguladığı politik ve ekonomik ilkelerin güvenilirliğinin azaldığı açıkça görülmeye başlandı.
11 Eylül 2001 saldırıları, New York ve Washington'a yapılan terörist saldırılar ve Afganistan ile Irak'a yapılan Amerikan müdahalesinin başarısızlığı, Batı dünyasının küresel ekonomik krizle başa çıkarken serbest piyasa prensiplerinden vazgeçmesine neden oldu.
ABD ve Batı'nın desteklediği Arap Baharı devrimlerinin, bu ülkelerdeki siyasi sistemleri değiştirmede başarısız olması, Batı'nın ve Amerika'nın politikalarının sorgulanmasına neden oldu.
Son olarak, Rusya'nın Batı'nın NATO genişlemesini Ukrayna'ya uzatmasını reddetmesi ve bu genişlemeye karşı savaş açması, dünyanın çoğunluğunu oluşturan ülkelerin bu Batı-Rusya ekonomik ve askeri çatışmasına tarafsız kalması, bu çatışmanın nükleer bir savaşa veya uzun vadeli bir tükenme savaşına dönüşebileceği endişelerini artırdı.
Türkiye'nin Ortadoğu'daki diğer ülkelerle kıyaslandığında göreceli askeri ve ekonomik kapasitesi, ona etkili bir bölgesel güç olarak nüfuzunu kullanma imkânı veriyor ve ana uluslararası aktörlerin hayati çıkarlarını etkilemediği sürece bağımsız politikalar izleyebiliyor.
Türk askeri ihracatı, özellikle İHA'lar ve güdümlü füzeler gibi, bu etkinin bir parçası olarak önemli bir araç oluşturuyor.
Bu silahlar, Türkiye'nin Libya, Suriye, Azerbaycan, Etiyopya ve Ukrayna gibi ülkelerdeki askeri çatışmalarda belirleyici bir rol oynamasına yardımcı oldu.
Bölgedeki diğer ülkeler, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Cezayir ve Fas gibi, bu tür silahlara sahip olmak için yarışıyorlar.
Katar, Türkiye'nin bölgedeki savaş deneyimini kullanarak geliştirdiği tankları üreten bir Türk fabrikasını satın aldı.
Türkiye Dışişleri Bakanı, iki gün önce ülkesinin Mısır'a bu tür İHA'ları ve üretim teknolojisini sağlayacağını duyurdu.
Bu, Türkiye'nin Mısır ile askeri iş birliği konusundaki gelecek görüşmeleri kapsayan bir sonraki Erdoğan ziyareti sırasında ele alınacak diğer projelerden biridir.
Mevcut ilişkilerin gelişim aşaması, Mısırlı karar vericiler önüne, Türk liderinin Kahire'ye yapacağı gelecek ziyaret çerçevesinde, çeşitli ikili ve bölgesel konuları tartışma, inceleme ve Mısır'ın çıkarları üzerindeki etkilerini değerlendirme fırsatı sunuyor.
Burada, Mısır'ın Türkiye Cumhurbaşkanı'nın Kahire ziyaretinden en üst düzeyde faydalanması için bazı öneriler sunmaya çalışacağım.
Bu öneriler, iki ülkenin bölgesel ve ikili alanlarda tartışması ve incelemesi gereken hükümet, ticaret ve kültürel konuları içerecek, çünkü bu ziyaret her iki ülke için de önemli bir dönemeç olacak.
Bölgesel konular
Tüm dünya, tek kutuplu Amerikan hegemonyasından çok kutuplu rekabetin yaşandığı bir döneme doğru ilerlerken, bölgesel güçlerin önemi ve etkisi artıyor.
Türkiye gibi önemli bölgesel güçlerin, bölgesel meseleler üzerindeki etkisi büyüyor.
Türkiye, etrafımızdaki çatışma bölgelerinin çoğuna ekonomik ve askerî açıdan yatırım yaptı ve bu da ona bu alanlarda büyük nüfuz sağladı; Bence bunlardan üçü bizi ilgilendiriyor: Libya, Etiyopya ve Suriye.
Libya
ABD ve birçok Avrupa ülkesi, Türkiye'nin Libya'daki Rus varlığını dengeleme konusunda verilen yetkiyi değiştiriyor gibi görünüyor ve giderek Doğu ve Batı Libya arasında siyasi bir uzlaşı bulunması yönünde teşvik eden bir politikaya yöneliyorlar.
Bu siyasi uzlaşının, Libya'nın petrol ve doğal gaz kaynaklarını kontrol etmeyi mümkün kılacağı düşünülüyor.
Bu kaynakların önemi, Ukrayna savaşı ve Avrupa pazarlarına coğrafi yakınlık gibi faktörler nedeniyle arttı.
Bu nedenle, ABD ve Birleşmiş Milletler'in (BM) Libya'da ortaya koyduğu girişimler gözlemleniyor.
Türk yetkililer, Libya konusunda Mısır ile ortak bir anlayışa varmaya hazır olduklarını ifade ettiler.
Türkiye Dışişleri Bakanlığı, Bingazi'deki konsolosluğunu yeniden açma niyetini açıkladı.
Rusya'nın Libya'dan binlerce Wagner Sözleşmeli Askeri'nin Ukrayna'ya taşınması ve Rusya'nın bu tür askerlerin daha fazlasını Libya'dan Ukrayna'ya ve diğer bölgelere, Sudan ve diğer Afrika ülkelerine taşıma ihtiyacı, Libya'daki tüm paralı askerlerin tahliyesi için Rusya, Türkiye ve Rusya arasında bir anlaşmanın olasılığını artırıyor.
Bu anlaşmadan sonra Libya'da yaklaşık 100 Türk ve Rus düzenli askeri kalacaktır.
Bu durumu, Libya'da uzlaşıya dayalı bir siyasi çözüm bulunması halinde oluşacak yeni Libya hükümetine bırakmamız gerektiğini düşünüyorum.
Kuşkusuz hem Mısır hem de Türkiye, Libya müttefiklerinden ve Libya'nın petrol ve gaz kaynaklarındaki adil paylarından vazgeçmeyecek ve yeni hükümetin oluşturulmasında görecekleri nispi ağırlığın bilincinde olacaklardır.
Mısır'ın, Türkiye'nin Libya ile deniz sınırları ve Libya'nın petrol ve gaz alanlarını kullanımı konusunda imzaladığı anlaşmalara karşı tavrını değiştirmesine gerek yok.
Mısır, Türkiye ile Libya'da siyasi bir çözüme ulaşmayı kolaylaştıran bir uzlaşma sağlayabilir ve Libya taraflarının Mısır, Türkiye, Batı ve Rusya'nın çıkarlarını aynı anda göz önünde bulundurarak yeni bir hükümet oluşturmasına yardımcı olabilir.
Ayrıca, Mısır ve Türkiye'nin Libya'nın doğusunda ve batısında eşitlik temelinde gerçekleştirilen projelerde iş birliği yapmalarını ve bu projelere Libya'nın siyasi desteğini ve finansmanını sağlamak için Mısır-Türkiye anlaşmalarına ulaşılmasını sağlayabilir.
Fotoğraflarla dünyadan haberler
Fotoğraflarla dünyadan haberler
-
1/30
25 Aralık 2024 - Devlet Acil Durum Servisi'nden bir kurtarma görevlisi, Rusya'nın Harkiv'e yönelik drone saldırısının ardından bir konutta çıkan yangını söndürmeye çalışıyor. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski savaştan zarar gören ülkesinin elektrik şebekesine Noel günü 170'den fazla füze ve drone fırlatarak bir kişinin ölümüne ve yaygın elektrik kesintilerine neden olan Rusya'nın "insanlık dışı" saldırısını kınadı. Ülke sabah 5:30'da hava saldırısı alarmıyla uyandı ve kısa süre sonra hava kuvvetleri, Rusya'nın Karadeniz'den Kalibr seyir füzeleri fırlattığını bildirdi (Sergey Bobok/AFP) -
2/30
24 Aralık 2024 - Panama'nın başkenti Panama'da polis ABD Büyükelçiliği önünde düzenlenen protestoda göstericiler tarafından yerleştirilen seçilmiş ABD Başkanı Donald Trump'ın resminin önünde nöbet tutuyor. Panama Cumhurbaşkanı Jose Raul Mulino, Donald Trump'ın insan yapımı su yolunu geri alma tehdidinin ardından 23 Aralık'ta ülkenin eski liderleriyle birlikte imzaladığı bir bildiride Panama Kanalı'nın statüsünün müzakere edilemez olduğunu söyledi. Trump, "Donanmamız ve ticaretimiz çok haksız ve adaletsiz bir şekilde muamele görüyor. Her yerde olduğu gibi Panama Kanalı'nda da kazıklanıyoruz" demiş ve kanalın ABD'ye iade edilebileceğini öne sürmüştü (Arnulfo Franco/AFP) -
3/30
23 Aralık 2024 - Mozambik'te protestocular başkent Maputo'da yanan bir barikatın yanında toplanıyor. Hile iddialarının haftalarca süren ölümcül sokak çatışmalarını tetiklemesinin ardından ülkenin en yüksek mahkemesi, iktidar partisinin tartışmalı ekim seçimindeki zaferini onayladı. Kararın ardından muhalefetin ayaklanma tehdidinde bulunması sonrası Güney Afrika ülkesinde daha fazla şiddet olayının patlak vermesinden endişe ediliyor (Amilton Neves/AFP) -
4/30
22 Aralık 2024 - Filistinliler, İsrail'in Gazze'deki El-Jalaa Caddesi'ne düzenlediği saldırıda isabet alan sivil aracı inceliyor. Gazze Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan son güncellemeye göre, İsrail saldırıları son 24 saatte Gazze Şeridi genelinde en az 32 Filistinlinin ölümüne ve 54 kişinin yaralanmasına yol açtı. İsrail güçleri, kuşatma altındaki Kuzey Gazze'de zorlukla faaliyet gösteren Kamal Adwan Hastanesi'nin içindeki ve yakınındakilere tahliye emri verdikten sonra hastaneye saldırı düzenledi (Omar Al-Qattaa/AFP) -
5/30
21 Aralık 2024 - Dün akşam Almanya'da en az 5 kişinin ölümüne ve 200 kişinin yaralanmasına yol açan saldırının gerçekleştiği Noel pazarının yakınındaki kilisenin girişine çiçekler bırakılıyor. Ölümcül saldırıda bir kişi aracını pazardaki kalabalığın üzerine sürmüştü. Kiliseye çiçek bırakanlardan Almanya Başbakanı Olaf Scholz, ülkenin birlik içinde kalması gerektiğini vurgulayarak failin cezasız kalmayacağına söz verdi. Polis, saldırıdan sorumlu olduğunu düşündüğü 50 yaşındaki Suudi Arabistanlı bir doktoru gözaltına aldı (Michael Probst/AP) -
6/30
20 Aralık 2024 - Tayvan'da ana muhalefetteki Çin Milliyetçi Partisi (Komintang) milletvekilleri (beyaz giyenler) parlamentoya girmeye çalışıyor. Demokratik İlerleme Partisi'nden (DPP) çok sayıda milletvekili, perşembe gecesi parlamentoyu basarak tartışmalı tasarıların geçmesini önlemek için Yasama Yuanı'na girişleri engellemiş ve içeride barikat kurmuştu. Sözkonusu yasa tasarıları arasında seçilmiş yetkililerin görevden alınma koşullarının sıkılaştırılması için planlanan bir değişiklik de yer alıyor (I-Hwa Cheng/AFP) -
7/30
19 Aralık 2024 - Luigi Nicholas Mangione, Pensilvanya'nın Hollidaysburg kentindeki Blair County Adliyesi'nden ayrılıyor. UnitedHealthcare CEO'su Brian Thompson'ı 4 Aralık'ta Manhattan'da bir sokakta vurmakla suçlanan 26 yaşındaki Mangione, geçen hafta Pensilvanya'daki bir McDonald's'ta görüldüğünde sona eren, ülke çapında bir aramayı tetiklemişti. Eski veri mühendisi, cinayetle ilgili suçlamalarla yüzleşmek üzere New York'a iade edilme çabalarıyla mücadele ederken bu eyalette hapiste tutuluyor (Gene J. Puskar/AFP) -
8/30
18 Aralık 2024 - Suriye'de başkent Şam'ın dışındaki Cobar'da bir aile, tahrip olmuş mezarlıkta. Baas rejiminin devrilmesinin ardından Suriye'de toplu mezarlar ve cesetler bulunmaya devam ediyor. Şam'daki Seyyide Zeynep bölgesinde bir depoda aralarında çocukların da olduğu, 20'den fazla kişiye ait olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu. Öte yandan Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin Suriye'nin yeniden imarına katkı sağlamaya hazır olduğunu belirtti (Aris Messinis/AFP) -
9/30
17 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'ndeki Han Yunus kentinde Filistinli bir kız çocuğu yemek dağıtım merkezinde sıra bekliyor. Gazze Savaşı sürerken, ateşkesin sağlanması ve rehinelerin serbest bırakılmasına dair aylardır süren açmazın ardından İsrail ve Hamas'ın anlaşmaya yakın olabileceği belirtiliyor. İsrail'in Gazze'deki askeri varlığını sürdürmekte ısrar etmesi ve Hamas'ın İsrail askerleri çekilene kadar rehineleri serbest bırakmayı reddetmesi nedeniyle bu yıl defalarca yapılan görüşmeler başarısızlıkla sonuçlanmıştı (Bashar Taleb/AFP) -
10/30
16 Aralık 2024 - Almanya'da Başbakan Olaf Scholz başkanlığındaki hükümet, Federal Meclis'te yapılan güven oylamasını geçemeyerek düştü. Hür Demokrat Parti'nin (FDP) ayrılması sonrasında Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Yeşiller'den oluşan koalisyon hükümeti dağıldı ve erken seçimin yolu açıldı. Almanya 23 Şubat'ta sandık başına gidecek (John Macdougall/AFP) -
11/30
15 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'da sokaklara dökülen halk, ülkenin yeni yöneticilerinin belirlediği bayrağı açtı. Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, Suriye'de Beşar Esad rejiminin devrilmesinin ardından ilk kez Şam'a gitti. Pedersen, "Elbette bu değişim kendi başına büyük umutlar oluşturuyor, ancak hepimiz önümüzde hala birçok zorluk olduğunu biliyoruz" diye konuştu. Öte yandan Golan Tepeleri civarındaki tampon bölgeye giren İsrail ordusu, işgali daha ileriye taşıyarak başkent Şam'ın 25 kilometre yakınlarına kadar sokuldu (Amr Abdallah Dalsh/Reuters) -
12/30
14 Aralık 2024 - Güney Kore Ulusal Meclisi Başkanı Woo Won-sik, Seul'daki genel kurulda, Başkan Yoon Suk Yeol'un azledilmesine yönelik önergeyi kabul ederek tokmağı vuruyor. Güney Koreli milletvekilleri, 3 Aralık'taki sıkıyönetim girişiminin ardından Yoon'un görevden alınması için bugün oy kullandı. Yoon, önergenin kabulünden sonra yaptığı açıklamada "Şimdilik ara versem de halkla birlikte geleceğe uzanan yolculuğumu sürdüreceğim" dedi (YONHAP/AFP) -
13/30
13 Aralık 2024 - İtalya'da polis, öğrencilerin Filistinlilere destek ve hükümetin politikalarına karşı eylemi sırasında, Torino Politeknik Üniversitesi'nin önünde nöbet tutuyor. USB ve Cobas sendikalarının düzenlediği eğitim, ulaşım ve kamu sağlığını kapsayan ulusal grev gününde, Reuters'e konuşan bir sendika sözcüsü "Bizim grevimiz savaş ekonomisine ve dolayısıyla hükümetimizin İsrail devletine verdiği desteğe karşı bir grev" dedi. Hükümetin İsrail politikalarının protesto edilmesinin yanı sıra daha yüksek ücretler ve daha kısa çalışma haftası da eylemcilerin talepleri arasında yer alıyor (Marco Bertorello/AFP) -
14/30
12 Aralık 2024 - Donald Trump, Time dergisinin New York Borsası'nda düzenlediği Yılın Kişisi etkinliğinde konuştu. Time, seçilmiş başkanın artık "dünyanın en güçlü adamı" olduğunu belirtti. Dergiden yapılan açıklamada Trump'ın, "tarihi boyutlarda bir geri dönüşe imza attığı, nesilde bir kez görülen siyasi bir yeniden yapılanmaya öncülük ettiği" belirtildi. Trump bu unvanı ilk başkanlık seçim zaferinin ardından 2016 yılında da almıştı (Alex Brandon/AP) -
15/30
11 Aralık 2024 - Gazze Şeridi'nde çocuklar, enkaz yığınlarının arasında su taşıyor. İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları 14 aydan fazla süredir devam ederken, son 15 günde 556 Filistinli hayatını kaybetti, 1511 kişi yaralandı (Ömer el-Kette/AFP) -
16/30
10 Aralık 2024 - ABD'nin Kaliforniya eyaletinin Malibu kentinde çıkan yangın büyüyor. Rüzgarın şiddetlendirdiği yangın, Hollywood elitlerinin ikamet ettiği kıyı topluluğundaki evleri ve işyerlerini tehdit ediyor (David Swanson/AFP) -
17/30
9 Aralık 2024 - Suriyeli kurtarma ekipleri Şam'daki Sednaya hapishanesinde gizli bodrum katlarını ararken insanlar hapishanenin çatısında duruyor. Beşar Esad yönetiminin pazar günü düşmesinden beri, yakınlarından haber almayı uman Suriyeli siviller ülkenin en gizli ve en kötü şöhretli hapishanesi Sednaya'ya akın ediyor. İnsan hakları kuruluşlarınca "insan mezbahası" adıyla anılan Sednaya çok sıkı saklanan bir sırdı ve şu ana dek hapishanenin içinden hiç görüntü hiç alınamamıştı (Abdülaziz Ketaz/AFP) -
18/30
8 Aralık 2024 - Suriye'nin başkenti Şam'daki Emevi Camii. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ) öncülüğündeki silahlı örgütler başkent Şam'ın kontrolünü ele geçirdi. BM Genel Sekreteri'nin Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen, ülkenin bir dönüm noktasında olduğunu söyledi. Suriyeli muhalifler, bugün 16.00'dan yarın 05.00'e kadar Şam'da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Kutlama amacıyla da olsa kalabalık meydanlarda ateş açılmaması için çağrı yapıldı (Aref Tammawi/AFP) -
19/30
7 Aralık 2024 - İtfaiyeciler, Hollanda'nın Lahey kentindeki bir mahallede meydana gelen patlamanın etkisiyle yıkılan bir binanın önünde duruyor. Sabah erken saatlerde yaşanan patlamada 5 daire yerle bir oldu. Yetkililer en az bir kişinin hayatını kaybettiğini ve 3 kişinin yaralı olduğunu bildirdi. Enkaz altında kalanların sayısıysa net değil. Patlamanın nedeni henüz bilinmiyor fakat polis olay yerinden hızla ayrılan bir arabayı aradıklarını belirtti (Phil Nijhuis/AP) -
20/30
6 Aralık 2024 - Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol'un görevden alınmasını talep eden protestocular, başkent Seul'deki Ulusal Meclis önünde toplandı. Yoon, hem muhalefetten hem de kendi partisinden aldığı tepkilerle 3 Aralık'taki sıkıyönetim kararından yaklaşık 6 saat sonra geri adım atmak zorunda kalmıştı. Muhalefet partileri, başkanın azledilmesi için önerge verirken sivil toplum kuruluşları da lideri istifaya çağırıyor (Kim Hong-ji/Reuters) -
21/30
5 Aralık 2024 - İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus yakınlarındaki Mevasi kampına hava saldırısı düzenledi. İsrail hava saldırıları çarşamba günü Gazze'nin güneyinde yerlerinden edilmiş Filistinlilerin kaldığı kampı vurdu ve yakındaki bir hastanenin yöneticisine göre en az 21 kişi hayatını kaybetti. Cenevre merkezli sivil toplum kuruluşu Avrupa-Akdeniz İnsani Hakları İzleme Örgütü (Euro-Med), İsrail'in dün düzenlediği saldırıda Filistinlileri "diri diri yaktığını" belirtti (Abdel Kareem Hana/AP) -
22/30
4 Aralık 2024 - ABD'nin New York kentinin Manhattan bölgesinde polis, Hilton Otel'in önünde gerçekleşen saldırının ardından olay yerindeki mermi kovanlarını işaretliyor. ABD'nin en büyük sağlık sigorta şirketlerinden UnitedHealthcare'in CEO'su Brian Thompson, silahlı saldırıda öldürüldü. Saldırganın olay yerinden bisikletle kaçıp Central Park'a gittiği açıklandı. Polis, sokak ortasında 50 yaşındaki Thompson’ı öldüren katili hâlâ arıyor (Stefan Jeremiah/AP) -
23/30
3 Aralık 2024 - Eski Gana Devlet Başkanı ve Ulusal Demokratik Kongre'nin (NDC) başkan adayı John Mahama'nın destekçileri Akra'da, 7 Aralık'ta yapılacak başkanlık seçimi öncesinde seçim konvoyunda NDC siyasi partisinin bayraklarını kaldırıyor. Gana'da iki dönem görev yaptıktan sonra istifa eden Devlet Başkanı Nana Akufo-Addo'nun yerine geçecek isim için yapılacak oylamada ekonominin yönetimi kilit rol oynayacak. Oylama, Akufo-Addo'nun iktidardaki Yeni Yurtsever Parti'nin (NPP) adayı ve mevcut Başkan Yardımcısı Mahamudu Bawumia'yla eski başkan ve NDC partisinin adayı John Mahama arasında sıkı bir yarışa dönüştü. Akufo-Addo'nun ikinci dönemine ekonomik kriz, enflasyon ve Gana'nın borç yükünü yönetmek için Uluslararası Para Fonu'yla 3 milyar dolarlık bir anlaşma yapmak zorunda bırakan zayıf para birimi damgasını vurmuştu (Olympia De Maismont/AFP) -
24/30
2 Aralık 2024 - Gürcistan'ın başkenti Tiflis'te Avrupa Birliği (AB) kararının ardından başlayan protestolar sürüyor. Hükümet, AB'ye katılım müzakerelerinin 2028'e kadar askıya alınmasına karar vermişti. İçişleri Bakanlığı protestolarda 113 polisin yaralandığını ve 224 göstericinin de gözaltına alındığını duyurdu (Zurab Tsertsvadze/AP) -
25/30
1 Aralık 2024 - Şili'nin başkenti Santiago'da dev Örümcek-Adam balonu, Noel festivalinde sokaklardan geçti. Noel sezonunun başlangıcına işaret eden geleneksel Disney geçidinde Oyuncak Hikayesi'nden Buzz Lightyear ve ikonik Mickey Mouse'un yanı sıra birçok çizgi film karakteri vardı (Esteban Felix/AP) -
26/30
30 Kasım 2024 - Kosova'nın kuzeyinde, ülkenin elektriğinin neredeyse tamamını üreten iki termik santrale su sağlayan hasarlı kanalda bir polis devriye geziyor. Polis, cuma günü Varage köyünde meydana gelen patlamanın ardından kanalın çevresinde güvenlik önlemlerini artırdı. Patlama sonrasında güç kaynaklarının büyük ölçüde sağlam olduğu görülmüş ancak bazı bölgelere içme suyu tedarikinde sıkıntı yaşanmıştı. Gece boyunca yapılan çalışmalarla, sabah saatlerinde geçici bir çözümle tekrar su verilmeye başlandı. Komşu ülke Sırbistan, önemli kanaldaki patlamadan sorumlu olduğu suçlamalarını reddetmişti (Valdrin Xhemaj/Reuters) -
27/30
29 Kasım 2024 - Notre-Dame Katedrali'nin restorasyonunda çalışan işçiler de dahil olmak üzere katılımcılar, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un konuşması için katedralin nefinde toplandı. Macron, katedrali ziyaret ederek restorasyonda görev alanlara teşekkür etti. Fransa'nın en ünlü anıtlarından Notre Dame Katedrali, 2019'da çıkan yangında kullanılmaz hale gelmişti. Katedral yangından 5 yıl sonra, 7 ve 8 Aralık 2024'te düzenlenecek törenlerle yeniden açılacak (Sarah Meyssonnier/AFP) -
28/30
28 Kasım 2024 - Ukrayna'nın Lviv kentinde uygulanan elektrik kesintisi sırasında, jeneratörle aydınlatılan güzellik salonu faaliyet göstermeyi sürdürüyor. Bugün Ukrayna'nın enerji altyapısına devasa bir saldırı başlatan Rusya, dondurucu soğukların görüldüğü ülkeyi acil elektrik kesintileri uygulamaya zorluyor. Rusya-Ukrayna Savaşı'nda bin gün eşiği geçen hafta geçilmişti (Yuriy Dyachyshyn/AFP) -
29/30
27 Kasım 2024 - Lübnan'da yerinden edilmiş yurttaşlar, Beyrut'un Dahiye bölgesindeki evlerine dönüyor. İsrail'le Hizbullah arasındaki ateşkes bugün devreye girdi. Lübnan'la İsrail hükümetleri arasında ateşkes antlaşmasına varıldığını ABD Başkanı Joe Biden duyurdu. ABD ve Fransa'nın başını çektiği bir uluslararası koalisyonun ateşkes antlaşmasının uygulanmasına ilişkin destek sunacak (Bilal Hussein/AP) -
30/30
26 Kasım 2024 - Pakistan'ın başkenti İslamabad'da Pakistan Ordusu'ndan askerler, meclise çıkan yolu kapatmak için yerleştirilen konteynırın üzerinde nöbette. İmran Han'ın partisi Pakistan Adalet Hareketi'nin destekçileri, eski başbakanın hapishaneden çıkartılması talebiyle hükümet karşıtı protesto düzenledi. Eylemcilerle güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada ölü ve yaralılar var (Akhtar Soomro/Reuters)
Nahda Barajı
Türkiye, Sudan'dan sonra Etiyopya'daki ikinci en büyük yatırımcı ve Etiyopya'da Türk kökenli 200'den fazla şirket faaliyet gösteriyor.
Türkiye'nin Etiyopya'ya askeri yardım da sağlaması, ülkenin iç savaşı kendi lehine sonuçlandırmasına yardımcı oldu.
Türkiye, Sudan ile Etiyopya arasındaki sınır anlaşmazlıklarını çözmek için arabuluculuk yapma teklifinde bulundu.
Türkiye'nin, diğer arabulucu ülkelerle birlikte, Etiyopya hükümetini Büyük Etiyopya Rönesans (Nahda) Barajı sorununda bir uzlaşma kabul etmeye ikna etmede katkıda bulunabileceğini düşünüyorum.
Doğu Akdeniz
Mısır, Akdeniz'in doğusundaki Yunanistan ve Kıbrıs ile kurduğu ittifak ilişkilerinden faydalanarak Türkiye'nin bu ülkelerle arasındaki suların gaz yataklarından pay almasını sağlayacak bir düzenlemenin yapılmasına katkıda bulunabilir.
Bu, Türkiye ile bu ülkeler arasındaki uzun süredir devam eden deniz yetki anlaşmazlıklarını yasal tartışmalara girmeden çözmeyi amaçlayabilir.
Aynı zamanda, Türkiye'nin dünyanın çoğunluğu tarafından tanınmayan Kıbrıs Cumhuriyeti'nin hak iddia ettiği kıta sahanlığı konusunda çözüm arayışlarına da katkı sağlayabilir.
Burada, Amerika'nın arabuluculuğu ve Fransız ve İtalyan gaz şirketlerinin ve Katar Devleti'nin yardımıyla, iki ülkenin diplomatik ilişkileri bile olmadan, açık deniz gaz sahalarını aralarında bölmek için varılan Lübnan-İsrail anlaşmasının modelini düşünüyorum.
Türkiye ile ilişkilerin normalleştirilmesi ve Beşar Esad hükümetiyle iş birliğinin geliştirilmesi, Mısır'ın Suriye'deki savaşa barışçıl bir çözüme ulaşmak, mülteci sorununu çözmek ve Suriye'nin kuzeyinde uluslararası güvenlik garantilerine ulaşmak için müzakerelere katılmasının kapısını açabilir.
İkili ilişkiler
1- Mısır ve Türkiye arasındaki ikili düzeyde, Müslüman Kardeşler'in iktidardan düşürülmesinden önce imzalanan, Mısır'ın Libor faiz oranıyla çok düşük faizle Türk kredi hattını canlandırmak mümkündür.
Bu kredi hattından Mısır, Türk ihracatını ve projelerini finanse etmemişti. Ayrıca, Türk yatırımları için hazır anlaşmalar vardı, özellikle atık geri dönüşümü ve özel sektör şirketlerinin gecekondu sorununu çözme alanında.
Ayrıca, Mayıs 2013'te henüz Savunma Bakanı iken Mısır Cumhurbaşkanı Sisi ile Erdoğan arasında bir anlaşma yapılmıştı.
Bu anlaşma, Türk silah satışlarını ve Türkiye ile Mısır arasındaki ortak askeri üretim projelerini finanse etmek için 200 milyon dolarlık benzer bir Türk kredi hattının açılmasını içeriyordu.
Ancak bu anlaşma da o tarihten beri askıya alınmış durumda. Ancak, Türkiye'den silah ithalatı ve üretimi, torpido botları ve elektrikli araçların ithalatı gibi projelerin finansmanı için bu anlaşmanın yeniden başlatılması göz önünde bulundurulabilir.
2. Mısır, Türk iş insanlarının tekstil endüstrisindeki deneyiminden faydalanarak, tekstil üretimini Mısır'da geliştirebilir ve bu ürünleri Amerika ve Afrika pazarlarına ihraç ederek milyonlarca dolar kazanç elde edebilir.
Mısır'ın kamu sektörü tekstil fabrikalarının sorununu çözmek için onlarla bir ortaklık öneriyorum.
3. Mısır'daki Türk üreticiler, Mısır'daki ucuz doğal gaz ve işgücünden faydalanarak ürettiklerini hem yerel pazarlara hem de Amerika, Afrika ve Arap pazarlarına satıyorlar.
Mısır'ın bu pazarlarda gümrük muafiyetleri ve avantajlara sahip olması, Türk yatırımlarının artması için çekici bir model sunuyor.
Aynı zamanda, geçen iki yılda Türkiye'ye olan sıvılaştırılmış doğalgaz ihracatımızın değeri 2 milyar doları aşarak, geçen yıl Türkiye'ye olan Mısır ihracatının değeri 5 milyar dolara yükseldi ve Türkiye'den yapılan ithalatlarla eşit hale gelerek, ülkeler arası ticaret dengesinin toplamını 10 milyar dolara ulaştırdı.
Belki de önceliklerimizi ve iki seçeneğin her birinin ekonomik fizibilitesini belirlememiz gerekiyor: Endüstriyi yerelleştirmek için gaz kullanmak veya gazı ihraç etmek.
4. 2011 yılında Mısır'dan başlayıp Ürdün, İsrail ve Suriye'den geçen Arap doğalgaz boru hattının Türkiye topraklarına ulaşmasına yaklaşık 100 kilometre vardı.
Şimdi bu hattı Lübnan'a Mısır gazı sağlamak için kullanmaya hazırlanıyoruz ve her iki yönde de kullanmayı düşünüyoruz.
Bu, uzun vadede, önümüzdeki birkaç yıl içinde büyük miktarda Rus gazı alacak olan Türk şebekesine bağlanmanın kapısını açıyor.
5. Mısır, daha önce güvenlik sebeplerinden dolayı, Türk ve Mısır tırlarının Akdeniz'deki Ro-Ro limanları arasındaki deniz taşımacılığı hattını durdurmuştu.
Bu tırlar, Suriye'deki savaşın neden olduğu yolu kapatması sonrasında Türk ve Avrupa mallarını Mısır üzerinden Arap Körfezi'ne taşımaktaydı.
Türkler bu deniz hattını İsrail'in Hayfa limanına aktardı, böylece kamyonlar oradan Ürdün üzerinden Körfez'e gidebilecekti.
Eğer Mısır'daki ilgili yetkililere bu hat üzerinden deniz taşımacılığının ekonomik faydaları kanıtlanırsa, bu kamyonların Türkiye'ye geri dönüşlerinde ve oradan Avrupa pazarlarına gönderilmelerinde bu kamyonlardan faydalanmamız gerekir.
Böylece, bu hat Arap Körfezi ile İsrail arasındaki kara yolu için bir alternatif haline gelebilir ve Avrupa'ya ulaşımı sağlar.
6. Kültürel işbirliği, Türk pazarında Arapça ve sanat eserlerin pazarlanma fırsatlarından önemli bir yönü temsil eder.
Türkiye, 85 milyon Türk'ten oluşan bir nüfusa sahipken her yıl her alanda 88 bin kitap üretirken, Mısır yılda 22 bin kitap ve diğer Arap ülkeleri ise toplamda 18 bin kitap üretir.
Bu da 300 milyon Arap'ın her yıl 85 milyon Türk'ün okuduğu kitap sayısının yarısından azını okuduğu anlamına gelir.
Arapçadan Türkçeye edebi ve sanatsal çeviri faaliyetlerinin canlandırılmasına ihtiyaç vardır.
Ayrıca, Mısır film ve dizilerinin, Arap dünyasındaki Türk dizi ve filmlerinin sahip olduğu popülerlikle karşılaştırılabilecek bir popülariteye sahip olabileceğine inanıyorum.
7. Türkler ayrıca çocuklarını Arapça ve İslami din öğrenimi için El-Ezher Üniversitesi ve diğer Mısır üniversitelerine göndermeye sıcak bakıyorlar.
Ancak, son 20 yılda Mısır üniversitelerinde eğitim seviyesinin düşmesi, çağa uygun olmayan müfredatların öğretilmesi ve uluslararası standartlara uygun temiz ve sağlıklı üniversite kampüslerinin olmaması gibi nedenlerden dolayı bu öğrenci sayısı azaldı.
Bu sorunları çözmeye yönelik ilginin, Mısır üniversitelerini, ekonomik, turizm ve bilimsel getiri sağlayan bu önemli faaliyet için Ortadoğu'da yarışan ev sahibi üniversiteler listesine yeniden koyabileceğine inanıyorum.
Son zamanlarda, Körfez ülkeleri, çoğunluğu yabancı olan öğrenciler ve öğretim üyeleri tarafından üretilen patentler konusunda Mısır'a kıyasla öne geçti.
Bölgesel ve ikili iş birliği fırsatlarının rekabet veya potansiyel çatışma alanlarının ötesinde olduğu açıktır, bu da beni umutlandırıyor ve Erdoğan'ın yaklaşan ziyaretinin, geçmiş hatalardan ders alarak ve ortak paydalardan yararlanarak iki ülke arasındaki yakın ilişkilerde yeni bir başlangıç olmasını umut ediyorum.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Independent Türkçe için çeviren: Büşra Kavaklıoğlu
