Şirin Yunus

Şehirleri ve kamplarıyla birlikte Batı Şeria, özellikle Gazze Şeridi’ne yönelik savaşın başlamasının ardından İsrail ordusunun gerçekleştirdiği askerî operasyonlar ve baskınlar için geniş bir sahne haline gelmişti. Ancak bazıları ‘Mustaribin (Araplaşmış)’ olan İsrail güçlerinin, İbn Sina Hastanesi’nde üç Filistinli gence suikast düzenlediği Cenin hadisesi, operasyonu belgeleyen bir videonun yayılmasından sonra özellikle dikkat çekti. Söz konusu videoda doktor ve vatandaş kılığına bürünmüş yaklaşık on silahlının, sabah saatlerinde üç genci öldürmek üzere hastane odalarından birine yöneldikleri ve hastalarla sağlık ekibini dehşete uğrattıkları görülüyor.

Nadir belge niteliğindeki bu videoda suikast da dahil olmak üzere baskın operasyonunun on dakikadan fazla sürmediği ve bunun hedef alınan gençlere hareket imkânı vermediği görülüyor. Bu durum, İsrail ve Filistin taraflarının anlatılarıyla da teyit edildi.

Hamas hareketinin askerî kanadı olan İzzeddin el-Kassam Tugayları’na bağlı Cenin Tugayı, bir grup Mustaribinin İbn Sina Hastanesi’ne sızdığını ve birkaç savaşçısına suikast düzenlediğini söylüyor. Cenin’deki tıbbi kaynaklara göre de üç gençten biri, hastanede tedavi görüyordu.

İsrail ordusu, Genel Güvenlik Servisi ve Yamam birimi tarafından yapılan ortak açıklamada ise genç Muhammed Celamne’nin bir Hamas eylemcisi olup yakın zamanda İsrailli hedeflere karşı bir operasyon planladığı, iki kardeş Muhammed ve Basil Gazzevi’nin ise Hamas ve İslami Cihad eylemcileri olduğu belirtildi.

Suikast da dahil olmak üzere baskın operasyonunun süresi on dakikayı geçmedi

 

Suikast operasyonuna ilişkin haberlerin yayınlanmasının ardından İsraillilerin tepkileri de geldi. İsrailliler, bu operasyona dahil olan birimlerin çalışmalarını överek, ‘İsrail’in elinin’ herhangi bir yerde ve zamanda İsrail’in güvenliğini bozmaya kalkışan herkese uzanacağını belirtti. İsrail tarafında en öne çıkan tepki, Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir’in tepkisi oldu. Üç ‘sabotajcıyı’ hedef alan bu suikast operasyonunu kahramanlık diyerek tarif eden Ben-Gvir, İsrail güçlerinin İsraillilerin güvenliğini sağlamak için her yere ulaşacağı sözünü verdi.

Radikal Bakan Ben-Gvir’in tutumunun dikkat çekmesi boşuna değil. Nitekim Ben-Gvir, emniyet işlerinden ve emniyete bağlı birimlerden sorumlu bakandır. Bu birimlerden biri olan Yamam, önceden Özel Polis Birimi olarak adlandırılıyordu, ancak daha sonra Ulusal Terörle Mücadele Birimi’nin İbranice kısaltması olarak mevcut ismini aldı. Yamam, Cenin’deki suikast operasyonunda önemli bir rol oynadı.

Yamam, 1970’li yıllarda İsrail Polis Teşkilâtı ve Sınır Muhafızları’na bağlı seçkin bir birim olarak kuruldu. Başlangıçta bu birime, Münih Olimpiyatları’nda İsrail takımı sporcularını öldüren Kara Eylül örgütünün operasyonu gibi, İsrail’in önemli bir güvenlik tehdidi olarak gördüğü güvenlik olaylarının yaşandığı bir ortamda adam kaçırma operasyonlarıyla ilgilenmek veya rehineler için müzakere yapmak gibi görevler verildi. Daha sonra birimin görev alanı, İsrail’in terörist operasyonlar olarak tanımladığı eylemleri boşa çıkarmak, silahlıları ve savaşçıları tutuklamak ya da öldürmek ve suç veya güvenlik arka planına sahip saldırıları engellemek için Yeşil Hat içindeki operasyonlara katılmak üzere genişledi.

Bu birim çoğu zaman İsrail ordusundaki komando birliği veya Genel Güvenlik Servisi Şin Bet’e bağlı hücreler gibi birimlerle iş birliği içinde faaliyet yürütüyor. Bununla birlikte Yamam’ın faaliyetlerinin çoğu, büyük bir gizlilik içerisinde ve güvenlik önlemleri çerçevesinde yürütülüyor ve bu önlemler, ancak özel durumlarda veya İsrail’in mesajlarını Filistinli gruplara iletme girişimleri kapsamında ortaya çıkıyor.

Yamam birimi, yarım asır boyunca çok sayıda operasyona imza attı

 

Yamam ile Mustaribin birimleri arasındaki fark

Ulusal Terörle Mücadele Birimi Yamam, eylem ve organizasyon açısından büyük ölçüde bağımsızdır ve mensupları genellikle tugaylardaki ve muharebe birimlerindeki eski askerlerden oluşur. Yamam’ın görevleri ile Birinci İntifada sırasında kurulan ve İsrail Polisi’ne bağlı olan Mustaribin (Yamas) biriminin görevleri arasında fark var. Yamas’ın görevleri genellikle Arap vatandaşları tutuklamaya ve İsrail karşıtı gösterileri ya da toplulukları bastırmaya odaklanıyor. Yamas mensupları bu görevleri, ortama uygun kıyafetler ve Arapçayı ve Filistin lehçesini iyi konuşan gizli silahlılar sayesinde yerine getiriyor.   

Yamam, yarım asır boyunca çok sayıda operasyon kaydetti. Bu operasyonların sonuncusu, 7 Ekim’de İsrail’in güneyindeki Sderot Polis Karakolu’nun kontrolünü ele geçiren Hamas savaşçıları ve Filistinli örgütlerle yaşanan çatışmaydı. Bu çatışmalar esnasında Yamam’ın dokuz üyesi öldürüldü.

Ocak 2016’da Tel Aviv’deki Dizengoff bölgesinde silahlı eylem gerçekleştiren ve operasyondan bir hafta sonra ailesinin evinin yakınlarında Yamam üyeleriyle çatışan İsrailli Arap vatandaşı Neşet Malham’a yönelik suikasttan da Yamam sorumlu tutuluyor.

2014 yılında Batı Şeria’nın güneyinde üç genç yerleşimciyi kaçırıp öldürmekle suçlanan Filistinli mahkûm Hüsam el-Kavasimi’yi ve ayrıca bundan yıllar önce 2003’te Ramallah’ta tutuklanan ve İsrail tarafından çeşitli operasyonlarda onlarca İsrailliyi öldürmekle itham edilen üç aktivisti de Yamam tutuklamıştı.

Ancak Yamam’ın 1970’lerin sonunda katıldığı önemli ilk operasyon, İsrail’de ‘Kan Otobüsü’ olarak bilinen Kemal Advan Operasyonu kapsamında Lübnan’dan gelen bir grup Fetih aktivistinin bindiği otobüsü ele geçirme teşebbüsüydü.

Son zamanlarda Yamam’ın, rehineleri hiç bedel ödemeden kurtarma yeteneğine dair sorular soruluyor

 

Seçkin birim Yamam, diğer polis birimlerinden yalnızca üyelerinin askerî geçmişi bakımından ayrılmıyor. Bu birime katılmak için yaklaşık iki yıl süren ve rehine kurtarma mekanizmaları, karmaşık bölgelerde terörle mücadele ve ileri teknoloji araçlarıyla çalışma eğitimlerini içeren özel zihinsel ve bedensel eğitimlerden ve testlerden de geçmek gerekiyor. Ayrıca bu birimdeki Mustaribin, Nufih adıyla bilinen ekibe bağlı. Bu ekip, Yamas birimi üyelerinin aldığı eğitim farklı olan ve Arapçayı ve lehçeleri iyi bilmekle sınırlı olmayan eğitimler alıyor.

Yamam yıllar içerisinde İsrail’deki askerî ve güvenlik çevrelerinde takdire mazhar oldu. O kadar ki bu çevreler Yamam’ı, Yamam üyelerinin İsrail ordusuyla beraber katıldığı ve İkinci Filistin İntifadası’ndan sonra hızı artan yüzlerce operasyondan sonra Filistinli gençliği ortadan kaldırma konusunda bir ‘öncü’ olarak görüyor.

Ancak son zamanlarda Yamam’ın, kuruluş hedeflerinden birini gerçekleştirme becerisine dair sorular sorulmaya başladı. Yani halihazırda yüz otuzdan fazla rehine Gazze Şeridi’nde tutulurken Yamam, rehinelerin serbest bırakılması için bir bedel ödemeden ya da karşı tarafların şartlarına uymadan rehineleri kurtarabilecek mi?

* Şarku’l Avsat tarafından Londra merkezli  Al Majalla dergisinden tercüme edilmiştir.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Şarku'l Avsat'ın haberlerine ulaşmak için tıklayın